Баылау сратары

Тесттер

Веренцова Л.Г., Нечепуренко Е.В., Батырбаева А.., Карлова Э.К. Бейорганикалы, физикалы жне коллоидты химия: оу ралы - Алматы: «Эверо», 2009.- 98-103 б.

 

 

 

№2 СЖ

ТаЫРЫБЫ: Биогенді s-, p-, d- элементтерді биологиялы ролі жне оларды осылыстарыны медицинада олданылуы

МАСАТЫ:

1. Биогенді эементтер жне оларды жіктелуі туралы тсінікті алыптастыру.

2. Биогенді элементтерді иондары мен электронды рлыстарын жаза білу.

3. Биогенді s-, p-, d-элементтерді биологиялы білімдері туралы білімді алыптастыру.

4. Биогенді s-, p-, d- элементері, оларды асиеттері, биологиялы ролі жне оларды осылыстарыны медицинада олданылуы.

5. Студенттерді биогенді элементтерді ролін арастыру арылы химияны зерттеу мотивациясын дамыта білу жне оларды осылыстарыны медициналы практикада олданылу.

6. Апаратпен з бетінше жмыс істеу дадыларын жетілдіру.

ОЫТУ ТРІ:

1) азіргі атом рлысыны теориясымен таныстыру жне биогенді элементтерді атомдарыны рлысынан жне БСЭ- ні жадайына туелді екенін негізделу;

2) биогенді элементтерді мшелері бойынша топографияларымен, тканімен жне азадаы биосйытыымен таныстыру;

3) химиялы элементтерді иондарыны жне атомдарыны электронды формулаларын растыру дадыларын алыптастыру;

4) биогенді s-, p-, d-элементтерді биологиялы ролімен таныстыру жне s-, p-, d-элементтерді медицинада олданылуы мысалымен безендіру;

5) эндемиялы ауруларды шыу себептерімен таныстыру;

6) СЖ ді орындау шін нтижелерін орауды йымдастыру.

ОРЫНДАУ ЛГІСІ:

· Оу материалын з бетімен оу;

· Оытушыны нсауы бойынша, реферат жазу (презентация растыру).

ТАЫРЫПТЫ НЕГІЗГІ СРАТАРЫ:

1. Атомны квантты-механикалы моделі. Квант сандары. Атомны электрон блттарын толтыру.

2. Биогенді элементтер.Биогенді элементтерді жіктелуі.

3. Биогенді элементтер атомдары рылысыны ерекшеліктері.

4. Биогенді s-, p-, d- элементері, оларды асиеттері, биологиялы ролі жне оларды осылыстарыны медицинада олданылуы.

5. Адам денсаулыына экологиялы факторларды сері.

СТУДЕНТТЕР ШІН ТАПСЫРМА:

1. ртрлі апарат кздерін олдана отырып арастырылатын таырыпты материалын жоарда крсетілген сратар бойынша (тменде келтірілген дебиетті олдануа болады).

2. Оытушыны нсауы бойынша тапсырманы орындауа жне реферат жазуа болады (презентация растыру). Тапсырманы тадау студентті дайындалу дегейіне байланысты.

ТАПСЫРМА:

Электронды формула жазу (оытушыны нсауы бойынша):

а) биогенді элементтер атомдарыны: натрий, калий, магний, кальций, селен, хлор, фтор иод, темір, кобальт, мырыш, мыс, молибден, марганец, никель.

б) биогенді элементтер иондарыны: Na⁺, K⁺, Mg²⁺, Ca²⁺, Se²⁺, Cl^-, J^-, F^-,Fe²⁺, Co²⁺, Zn²⁺, Cu²⁺, Mo²⁺, Mn²⁺, Ni²⁺.

Оытушыны нсауы бойынша биогенді элементтерді ысаша сипаттамасын келесі жоспар бойынша растыру:

• элементті топографиясы
• элементті биологиялы ролі
• элементтерді арты млшерінен немесе жетіспеуінен аза тіршілігіні бзылу

· оны осылыстарыны медицинада олданылуы.

Реферат таырыптарыны мысала алынан нсалары:

· Органогенді элементтерді биологиялы ролі жне сідік пен жануар леміндегі оларды осылыстары.

· «мір металдары» жне оларды осылыстарыны тірі азадаы ролі.

· Эндемиялы аурулар: себептері, пайда болуы жне профилактика дістері.

· нсыз таматанудан туындайтын ауру себептері.

· Адам жне биосфера. Адам денсаулыына техникалы прогрессті сері.

· Биогенді s- элементеріні биологиялы ролі жне оларды осылыстарыны медицинада олданылуы.

· Биогенді р- элементеріні биологиялы ролі жне оларды осылыстарыны медицинада олданылуы.

· Биогенді d - элементеріні биологиялы ролі жне оларды осылыстарыны медицинада олданылуы.

 

ОРЫНДАУ КритериЙЛЕРІ:

Тапсырманы орындауа ойылатын шарттар:

· р бір студент шін тапсырма саныны орындалуын оытушы анытайды;

· Тапсырма СЖ дптерінде орындалады;

· Орындалан тапсырма алынан апарат бойынша жазылуы тиіс

 

Рефератты орындау жне безендіру шін ойылатын талаптар:

реферат 4-5 бет болуы керек (осымшалар бетті санына кірмейді);

рефератты орындаанда дебиеттер саны 8-10 болуы керек,

реферат мдениетті тілді сатай отырып, атесіз орындалуы тиіс;

мтінін жазанда пайдаланан дебиеттерге сауды келтіріп отыру керек,

дебиеттерді жазылу реті дрыс саталуы тиіс.

Рефератты рылымы:

маба бет,

мазмны(рефератты тарауларын білу шін, басталатын параынан бастап бет нмерлері крсетілуі тиіс),

кіріспе (рефератты масаты мен міндеті, ойылан сртарды зектілігі крсетілуі тиіс),

негізгі блім (рефератты осы бліміні рбір тарауы бойынша ойылан сратар длелденген алдыы тарауды логикалы жаласы болып табылады, нсалар, сызбансалар, графиктер, суреттер жне т.б. келтірілген болуы керек),

орытынды (реферат таырыбы бойынша дрыс тжырым жазылады, сыныстар беріледі),

дебиеттертізімі.

БААЛАУ КритериЙЛЕРІ:

СЖ орындааны шін максимальды балл жинауды критерийлері:

· СЖ бойынша тапсырмаларды кестеге сйкес тапсыру;

· тапсырманы орындау – дрыс орындау жне сйкесінше деу, оытушыны сраына жауап бере білу, сас тапсырманы орындай білу абілеті;

· тест-баылауды (карт-баылау) орындау жолымен СЖ-н орау, СЖ- зерттелінген таырыбы бойынша оытушыны сраына жауап бере білуабілеті.

Тапсырманы орындааны шін максимальды балл жинауды критерийлері:

• барлы тапсырмалар дрыс орындалынса;
• жазба толы, дрыс, ажетті логикалы кезектілікте баяндалынса;
• студент таырыпты негізгі тсініктерін біледі, биогенді элементтерді биологиялы ролін жне оларды осылыстарыны медицинада олданылуын сипаттауа абілетті;
• студент баса таырыптарды, сондай-а, баса пндерді оып-йренуде алан білімін пайдалана біледі;
• студент оытушыны сраына жылдам жне дрыс жауап бере алады.

Рефератты жазуда максимальды балл жинауды критерийлері:

· СЖ бойынша тапсырмаланы кестеге сйкес тапсыру;

· рефератты жазу, бектілген талаптара сйкес деу, оны орау;

· тест-баылауды (карт-баылау) орындау жолымен СЖ-н орау, СЖ- зерттелінген таырыбы бойынша оытушыны сраына жауап бере білуабілеті.

Рефератты орындааны шін максимальды балл жинауды критерийлері:

· рефератты мазмны таырыпа жне ойылан міндеттерге сйкес болуы тиіс;

• таырыпты толы ашылуы жне жаашыл млімет кздеріні саны жеткілікті болуы керек;

· материал жеткілікті трде жалпыланан, наты жне айын трде орытындылар жасалынан болуы тиіс;

• графиктер, иллюстрациялар апаратты трде берілуі жне жасы сапада болуы тиіс;
• рефератты делінуі ойылатын талаптара толыынан сай болуы керек (тменде берілген);
• студент таырыпты материалын тере мегере алады; ойылан сратаражйелі, негізді трде жауап бере алады.

ТАПСЫРУ МЕРЗІМІ:алтынша апта

ДЕБИЕТТЕР:

Негізгі:

1. Сейтембетов Т.С. Химия. -А.: Білім, 1994.-223б.

осымша:

1. Есімжан А. Жалпы химия практикумы. -А., 2004.-296б.

2. Равич-Щербо М.И., Новиков В.В. Физическая и коллоидная химия. -М.,2001.-254б.

Кмекші:

1. Бірімжанов Б.А. Жалпы химия. -А., 2001.-744б.

2. Ленский А.С. Введение в бионеорганическую и биофизическую химию. -М.: ВШ, 1989.-256б.

3. мірожаева Д.. Физикалы жне коллоидты химия. –А., 2006.-240б.

4. Абдрахманова Р.М. и др. Бионеорганическая и биофизическая химия: Задачи и упражнения. -А., 1995.-120б.

5. Ершов Ю.А. жне т.б. Общая химия. Биофизическая химия. Химия биогенных элементов. -М.: ВШ, 2003.-560б.

6. Слесарев В.И. Химия. Основы химии живого. –СПб.: Химиздат, 2001. -152 бет.

7. Шоыбаев Ж. Бейорганикалы химия практикумы. –А.: Мерсал, 2000.-160б.

8. Глинка Н.Л. Общая химия: Учебное пособие для вузов / Под ред. А.И.Ермакова–М.: Интеграл-Пресс, 2006.-728б.

СЖ

ТАЫРЫБЫ:Органикалы осылыстарды номенклатурасы, изомериясы жне жіктелуі.

МАСАТЫ:

1.Студенттерді кмірсутектер жайлы білімдерін бір жйеге келтіру жне жетілдіру.

2. Кмірсутектерді реакциялы абілеттілігі, номенклатурасы, изомериясы, жіктелуі туралы алан білімдерін дадыландыру.

3. ИЮПАК номенклатурасы бойынша органикалы осылыстарды атауларын жне химиялы реакция тедеулерін жазуа йретіп дадыландыру.

4. Биология, экология, биохимия, биология, химия курстарыны пнаралы байланыстарын негізге ала отырып студенттерді танымды белсенділігін арттыру.

ОЫТУ МІНДЕТТЕРІ:

1) рылымды формуласы бойынша функционалды топтарыны бар екенін жне органикалы осылысты ай класынаа жататындыын анытуа уйрету.

2) Органикалы осылысты атауын ИЮПАК номенклатурасы бойынша, немесе атауы бойынша рылымды формуласын жазуа йрету.

3) Кміртегі аасыны рылымына орай органикалы осылысты класын анытауа йрену.

4) Жаа таырыптарды мегеріп, оларды ішінен е маыздысын бліп алу абілеттілігін дамыту;

5) Кп клемде апарат алу жоларын ойластыру жне негізгісін тадау.

6) Апаратттарды абылдау, талдау жне алдына масат оя білуге, оан жету жолдарын тадай білу абілеттерін дамыту.

ТАЫРЫПТЫ НЕГІЗГІ СРАТАРЫ:

 

1.Таырыпты сраы бойынша, материалды мегеру.

 

2. Тапсырманы орындау:

1) 4-метилпентен-2; циклогексан; 2,4-диметилпентан; орто-метилэтилбензол; пентадиен-1,3 формулаларын жазыыз.

2) ИЮПАК номенклатурасы бойынша келесі осылыстарды атаыз:

3) рамы С₅Н₁₀ алкенні барлы изомерлерін жазыыз жне атаыз. Оларды айсысы цис- жне транс- изомер тзеді?

4) Пропанны, бутанны, бензолды радикалдарын атаыз жне жазыыз.

5) Этил спиртіні молекулярлы формуласы С₂Н₆О бар. Таы андай осылыс осы формулаа сйкес келеді? Бл рылымды изомерлерді жазыыз жне атаыз.

6) Нафталинні, фенантренні рылымды формуласын жазыыз жне оларды ароматтылы асиеттерін тсіндірііз. Фенантренні толы гидрлеу реакциясын жазыыз жне німді атаыз.

7) Этанны, пропанны пероксидтік тотыу реакциясын жазыыз.

8) Пропенні, 2-метилбутен-2-ні калий перманганатымен тотыу реакциясын жазыыз. калия.

9) Акрил ышылы мен 2-метипропенні гидраттау, галогендеу реакцияларын жазыыз.

10) Жауапты тсіндірііз. бензолды; 2) толуолды; 3) нитробензолды сулфирлеу, нитрлеу реакцияларын жазыыз. Бл реакцияларды орынбасушыларыны реакциялы абілеттіліке серін тсіндірііз.

 

ОРЫНДАЛУ ФОРМАСЫ:

· оытушыны нсауы бойынша ,оу материалын з бетінше оыту арылы тапсырманы орындау;

орындалу Критерийлері:

Тапсырманы орындалуына ойылатын талаптар:

· орындауа тапсырманы санын р студентке жеке оытушы зі анытайды;

· тапсырма СЖ дптерінде жазылып, хатталады;

· толы жазба тапсырманы орындалумен ажетті тсініктемелерімен жне комментарияларымен, толы трде жазбада болуы керек.

 

БААЛАУ КритериЙЛЕРІ:

СЖ орындааны шін максимальды балл жинауды критерийлері:

· СЖ бойынша тапсырмаларды кестеге сйкес тапсыру;

· тапсырманы орындау – дрыс орындау жне сйкесінше деу, оытушыны сраына жауап бере білу, сас тапсырманы орындай білу абілеті;

· тест-баылауды (карт-баылау) орындау жолымен СЖ-н орау, СЖ- зерттелінген таырыбы бойынша оытушыны сраына жауап бере білуабілеті.

Тапсырманы орындааны шін максимальды балл жинауды критерийлері:

• барлы тапсырмалар дрыс орындалынса;
• жазба толы, дрыс, ажетті логикалы кезектілікте баяндалынса;
• студент таырыпты негізгі тсініктерін біледі, биологиялы ролін жне оларды осылыстарыны медицинада олданылуын сипаттауа абілетті;
• студент баса таырыптарды, сондай-а, баса пндерді оып-йренуде алан білімін пайдалана біледі;
• студент оытушыны сраына жылдам жне дрыс жауап бере алады.

ТАПСЫРУ МЕРЗІМІ:10 аптада.

дебиеттер:

Негізі:

1. Сейтембетов, Т.С. Химия [Мтін]: Оулы / Т.С. Сейтембетов.- Алматы: Эверо, 2010.- б. 173-211.

2. Тюкавкина Н.А. Биоорганикалы химия [Мтін]: Оулы / Н.А. Тюкавкина, Ю.И. Бауков, С.Э. Зурабян; аза тіліне аударан жне жауапты ред.проф. Т.С.Сейтембетов.- Москва: ГЭОТАР-МЕДИА, 2014.- б. 13-72.

3. Тюкавкина Н.А., Бауков Ю.И. Биоорганическая химия [Текст]: Учебник /.- Изд.5-е, стереотип. - М.: Дрофа, 2006.- с.11-24, 116-144

осымша:

1. Алмабекова, А.А. Органикалы химиядан тесттік тапсырмалар жинаы. [Текст] / А.А. Алмабекова, Ш.Ж. Айтуанова.- Алматы: Эверо, 2009.- 304 б.

Кмекші:

1. Асанбаева, Р.Д. Биоорганикалы химиядан емдеу, педиатрия, санитария-гигиена, стоматология фак- 1 курс студент- зіндік жмысына арналан оу-дістемелік рал [Мтін]: 1-блім / Р.Д. Асанбаева; С.Ж.Асфендияров атындаы азМУ.- Алматы, 2004.- 136 б.

Аылшын тілінде:

1. Morris Hein, Scott Pattison, Susan Arena. Introduction to General, Organic, and Biochemistry [Text]: Book / 10th Edition.-USA: John Wiley&Sons, Inc, 2012.-1091 p.

БАЫЛАУ

Баалантын зыреттілік:

1) зін-зі басару.

Баылау дісі:

1) Баылау тестті жне тапсырманы орындалуын тексеру (карт. баылау).

СРАТАР:

1) Органикалы осылыстарды кластары: кмірсутек аасыны рлысы жне функциональды топты табиаты.

2) рылымды формула, рылымды изомерлер. Органикалы радикалдар.

3) Органикалы осылыстар шін номенклатура бойынша атаын растыруды негізігі ережелері.

4) Функциональды топтар. Кмірсутектерді функционалбды туындыларыны номенклатурасы мен жіктелуі: спирттер, фенолдар, тиолдар, аминдер, альдегид мен кетондар.

5) аныан кмірсутектерге тн радикалды орын басу реакциялары (галогендеу реакциясы). Кмірсутектерді пероксидтік тотыу реакциясы.

6) аныпаан кмірсутектерге тн электрофильді осып алу реакциялары (галогендеу, гидрогалогендеу, гидраттану). Электрофильді осып алу реакцияларына электронодонорлы жне электроноакцепторлы орынбасушыларды сері. Марковников ержесі.

7)Ароматты кмірсутектерге тн электрофильді орын басу реакциялары (нитрлеу, сульфирлеу, галогендеу, алкилдеу, ацилдеу реакциялары). Реакция механизмдері. Арендердегі электрофилді орын басу реакциясыны реакциялы абілеттілігіне электронодонорлы жне электроноакцепторлы орынбасушыларды сері.

Тесттер:

1. андай атау радикалды рылымды формуласына сйкес келмейді?

1) С₆Н₅- фенил

2) С₆Н₅-СН₂- бензил

 

3) СН₃-СН₂-СН-СН₂-СН₂-СН₃ шіншілік гексил

4) СН₂= СН- винил

5) СН₃- метил

2. Рациональды номенклатура бойынша осылысты атаыз:

1) метилэтилбутилметан

2) этилизобутилметан

3) пропилизобутилметан

4) изопропилбутилметан

5) метилэтилпропилметан

3. н-пентанны кміртек атомында анша біріншілік кміртек атомы бар:

1) 1

2) 2

3) 3

4) 4

5) 5

4. Халыаралы номенклатура бойынша осылысты атаыз:

1) 5,5 - диметилгептин –3

2) 3,3 - диметилгептин– 4

3) 5,5 - диметилгептен– 3

4) 5-метил-5-этилгептин-3

5) 3,3 - диметилгексин– 4.

5. УФ-жары сулесіні серінен метанны хлормен ректтесуі реакцияны андай типіне жатады?

СН₄+ СІ₂® СН₃СІ +НСІ

1) Нуклеофильді орын басу

2) Электрофильді орын басу

3) Радикальды осып алу

4) Радикальды орын басу

5) Электрофильді орын басу

6. Пропиленні жмса тотыу німін крсетііз:

1) С₃Н₇С(O)H

2) СН₃ – O – СН₃

3) СН₃СН₂C(O)H

4) СН₂(OН)СН(OH)СН₃

5) СН₃С(O)CH₃

7. Тмендегі осылыстарды айсысы бутадиена-1,3-ті хлорсутекті бір молемімен рекеттескендегі німі болып табылады?

1) СН₃-СНСІ-СНСІ-СН₃

2) СН₃-СНСІ-СН₂-СН₃

3) СН₃-СН=СН-СН₂-СІ

4) СН₂СІ-СНСІ-СН=СН₂

5) СН₂СІ-СН₂-СH=CH₂

8. Пропен ышылды ортада сумен рекеттескенде андай нім тзіледі?

1) пропанол-1;

2) пропанол-2;

3) пропандиол-1,2;

4) пропен-2-ол;

5) пропандиол-1,3;

9. Марковников ережесі бойынша пропенні хлорлысутек ышылымен осылуынан алынады.

1) 2-хлорпропан

2) 1-хлорпропан

3) 2-хлорбутан

4) 1-хлорпропин

5) 2-хлорбутин

10. Тмендегі осылыстарды айсысы нитробензолды азот ышылымен рекетескендегі реакция німін крсетііз?

1) 1,3-динитробензол

2) 1,4-динитробензол

3) 1,2-динитробензол

4) 1,2,3- тринитробензол

5) 1,2,4- тринитробензол

 

 

№4 СЖ

 

таырыбы:-Аминышылдары: жіктелуі, рылысы, номенклатурасы. -Аминоышылдарыны медициналы-биологиялы маызы

Масаты:

1. - амин ышылдары туралы апаратты, оларды жіктелуін, рылысын, номенклатурасын жне стереоизомерлерін здігінен іздеу дадыларын алыптастыру.

2. Арнайы дебиетпен жмыс істеуге жне ситуациялы есептер шыаруа, аналитикалы бейімділігін жне дадыларын алыптастыру.

Оу міндеттері:

1) Химиялы номенклатура ережесін пайдалана отырып, ауыз рамында болатын 20 - амин ышылдарыны рылысын здігінен растыру.

2) - Амин ышылдарыны жіктелуін талдау

3) - Амин ышылдарын кеістік рылысын хиральды орталы бойынша анытау.

4) Студенттерді арнайы дебиетті оу жне интернеттен апаратты іздеуге ынталандыру.

 

ТАЫРЫП БОЙЫНША ТАПСЫРМА:

1. Таырыпты сраы бойынша, материалды мегеру.

 

2. Тапсырмаларды орындау.

Белоктарды рамына кіретін, 20 - амин ышылдары шін (оытушыны крсетуімен): тривиалды атауларын, жйелі номенклатура бойынша атауларын, ш ріпті белгіленуін ысаша атауларын жазуды крсетііз.

Мысалы: NH₂-СН₂-СООН– глицин, аминэтан ышылы, Гли.

 

3. Таырып бойынша глосарий растыру.

 

ОРЫНДАЛУ ЛГІСІ:

· здігінен іздеп материалды мегеру, соында оытушыны берген тапсырмасын орындау;

· Таырып бойынша глосарий растырып дайындау.

орындалу Критерийлері:

Тапсырманы орындалуына ойылатын талаптар:

· орындауа тапсырманы санын р студентке жеке оытушы зі анытайды;

· тапсырма СЖ дптерінде жазылып, хатталады;

· толы жазба тапсырманы орындалумен ажетті тсініктемелерімен жне комментарияларымен, толы трде жазбада болуы керек.

· Глосарийді орындалуы.

Глоссарийды растыруа ойылатын талаптар:

• тадалан терминдер мен тсініктер пнні профиліне жатызылуы керек;
• тадалан терминдер мен тсініктер студенттер шін жаалы болуы керек жнеде брыны оыандарын айталамауы тиіс;
• терминдер апаратты оу барысында альфавитті ретпен орналасуы ажет;

· терминді анытау екі блімнен трады:

1-ші блім – терминні тура орналасуы атау септігі;

2-ші блім – маызды блігі, берілген терминні клемін ашады;

• тадалан терминні жалпы саны 10 бірліктен аз болмауы керек;
• бір термин ш тілден ралады;
• ора ардайым ссылка крсетіледі;
• бетті нмері крсетіле отырып пайдаланылан дебиеттерді тізімі немесе электронды адресі крсетілген электронды ор беріледі;

Глосарийді безендіруге ойылатын талаптар:

· студенттермен жеке растырылады;

· жмыс басылым (компьютерлік) вариантта, А4е ааз форматта сынылуы тиіс;

• титульды парата мекемені атауы, факультетті атауы, оуды курсы, топты нмері, авторды аты- жні, оытушыны аты- жні (тексеретін), жмысты орындалу жылы крсетіледі.

БААЛАУ КритериЙЛЕРІ:

СЖ орындааны шін максимальды балл жинауды критерийлері:

· СЖ бойынша тапсырмаларды кестеге сйкес тапсыру;

· тапсырманы орындау – дрыс орындау жне сйкесінше деу, оытушыны сраына жауап бере білу, сас тапсырманы орындай білу абілеті;

· тест-баылауды (карт-баылау) орындау жолымен СЖ-н орау, СЖ- зерттелінген таырыбы бойынша оытушыны сраына жауап бере білуабілеті.

Тапсырманы орындааны шін максимальды балл жинауды критерийлері:

• барлы тапсырмалар дрыс орындалса;
• жазба толы, дрыс, ажетті логикалы кезектілікте баяндалса;
• студент таырыпты негізгі тсініктерін біледі, биологиялы ролін жне оларды осылыстарыны медицинада олданылуын сипаттауа абілетті;
• студент баса таырыптарды, сондай-а, баса пндерді оып-йренуде алан білімін пайдалана біледі;
• студент оытушыны сраына жылдам жне дрыс жауап бере алады.

Глосарийді баалау критерритерийі:

· оылатын пн таырыбына терминдерді сйкестігі;

· глоссарийді клемі;

· терминдерді талылауды туралыы мен корректілдігі;

· студенттер білімімен сынан терминдерге жне глосарийге тсінік;

· глоссарийді безендіру кезінде талаптарды орындау;

· орындалан жмысты белгіленген уаытта ткізу.

 

здік 90-100 балдар – Глоссарий негізгі терминдер мен тсініктерді крсетілген, сздік толы клемі орындалан, дрыс безендірілген. Терминдерді салыстырмалы талдауы бар. Уаытында ткізілген. Студент зіне сенімді жне атесіз барлы берілген сратара жауап береді.

Жасы 75-89 балдар – Глоссарий негізгі терминдер мен тсініктерді крсетілген, сздік толы клемі орындалан, дрыс безендірілген. Терминдерді салыстырмалы талдауы бар. Уаытында ткізілген. Студент сратара жауап беру кезінде наты ателер жіберді.

анааттанарлы 50-74 баллдар – Глоссарий негізгі терминдер мен тсініктерді крсетілген, сздік толы клемі орындалан, дрыс безендірілген. Терминдерді салыстырмалы талдауы бар. Уаытында ткізілген. Студент орау кезінде сратара сенімсіз жауап береді, наты ателер жібереді.

анааттанарлы 50 баллов – Глоссарий толы клемде орындалан, ойылан талаптара сйкес, белгіленген уаытында ткізілген. Студент сратара жауап беру кезінде рескел ате жібереді, біра материала баыттайды.

анааттанарлысыз 40-49 баллов – Глоссарий ойылан талапа сйкес емес, толы клемде орындалмаан, белгіленген уаытта ткізілмеді жне ыпсыз. Студент сратара жауап беру кезінде рескел ате жібереді, материала байланыс жо.

 

ТАПСЫРУ МЕРЗІМІ:12-ші апта.

дебиеттер:

Негізгі:

1. Сейтембетов, Т.С. Химия [Мтін]: Оулы / Т.С. Сейтембетов.- Алматы: Эверо, 2010.- б. 239-243.

2. Тюкавкина Н.А. Биоорганикалы химия [Мтін]: Оулы / Н.А. Тюкавкина, Ю.И. Бауков, С.Э. Зурабян; аза тіліне аударан жне жауапты ред.проф. Т.С.Сейтембетов.- Москва: ГЭОТАР-МЕДИА, 2014.- б. 230-254.

3. Тюкавкина Н.А., Бауков Ю.И. Биоорганическая химия [Текст]: Учебник /.- Изд.5-е, стереотип. - М.: Дрофа, 2006.- с.316-326.

осымша:

1. Асанбаева, Р.Д. Биоорганикалы химиядан емдеу, педиатрия, санитария-гигиена, стоматология фак- 1 курс студент- зіндік жмысына арналан оу-дістемелік рал [Мтін]: 1-блім / Р.Д. Асанбаева; С.Ж.Асфендияров атындаы азМУ.- Алматы, 2004.- 136 б.

2. Алмабекова, А.А. Органикалы химиядан тесттік тапсырмалар жинаы. [Текст] / А.А. Алмабекова, Ш.Ж. Айтуанова.- Алматы: Эверо, 2009.- 304 б.

Кмекші:

1. Под ред.проф. Н.А. Тюкавкиной. Биоорганическая химия: руководство к практическим занятиям [Текст]: Учебное пособие.- М.: ГОЭТАР-МЕДИА, 2012.-168 с.

Аылшын тілінде:

1. Morris Hein, Scott Pattison, Susan Arena. Introduction to General, Organic, and Biochemistry [Text]: Book / 10th Edition.-USA: John Wiley&Sons, Inc, 2012.-1091 p.

 

БАЫЛАУ

Баалантын зыреттілік:

1) зін-зі басару.

Баылау дісі:

1) Баылау тестті жне тапсырманы орындалуын тексеру (карт. баылау).

Сратар:

1. Радикалдарды химиялы табиаты бойынша - амин ышылдарыны жіктелуі;

2. - Амин ышылдарыны молекуласындаы жалпы карбоксил жне амин тобыны сандары бойынша жіктелуі;

3. Алмастырылатын жне алмастырылмайтын - амин ышылдары (валин, лейцин, изолейцин, митеонин, треонин, фенилаланин, триптофан, лизин ).

4. Шартты трде алмастырылатын амин ышылдары (гистидин жне аргинин).

5. - Амин ышылдарыны стереоизомериясы. D жне L – атарлар.

6. - Амин ышылдарыны ышылды- негіздік асиеттері.

 

Тесттер

1. Нейтральды – амин ышылдары:

1) Аспарагин ышылы

2) Глутамин ышылы

3) Аргинин

4) Лизин

5) Валин

2. Негіздік – амин ышылдары:

1) Аспарагин ышылы

2) Аланин

3) Изолейцин

4) Лизин

5) Валин

3. Глутаминовой (-аминоглутар) ышылыны амиді:

1) HOOC – CH(NH₂) – CH₂ – COOH

2) HOOC–CH(NH₂) –CH₂–CONH₂

3) HOOC–CH(NH₂) –CH₂–CH₂CONH₂

4) CH₃–CH(NH₂) – CONH₂

5) HOOC–CH₂– CH₂–CONH₂

4. Аспарагин (-аминоянтар) ышылыны амиді:

1) HOOC – CH(NH₂) – CH₂ – COOH

2) HOOC–CH(NH₂) –CH₂–CONH₂

3) HOOC–CH(NH₂) –CH₂–CH₂CONH₂

4) CH₃ –CH(NH₂) – CONH₂

5) HOOC–CH₂–CH₂–CONH₂

5. Цистеин (-амин--тиопропион ышылы) формуласы:

1) СН₃ – СН(NН₂) – СООН

2) NН₂ – СН₂ – СН₂ – ОН

3) НS – СН₂ – СН(NН₂) – СООН

4) СН₃ – СН(ОН) – СН₂ – NН₂

5) NН₂ – СН₂ – СООН

6. осылысты атаыз: CH₃ – CH(CH₃)– CH₂ – CH(NH₂)– COOH

1) изолейцин (a- амино-b- метилвалериан ышылы)

2) валин (a- аминоизовалериан ышылы)

3) лейцин (a- аминоизокапрон ышылы)

4) глицин (аминсірке ышылы)

5) аланин (a- аминопропион ышылы)

7. Серин (a-амин-b-гидроксипропион ышылы) формуласы:

1) НОСН₂ – СН(NН₂) – СООН

2) СН₃–СН(ОН)– СН(NН₂) – СООН

3) НSСН₂ – СН(NН₂) – СООН

4) СН₃ – СН(ОН) – СН₂ – NН₂

5) NН₂ – СН₂ – СООН

8. Берілген -амин ышылдарыны айсысы ышылды -аминышылына жатады?

1) триптофан

2) лизин

3) глутамин ышылы

4) лейцин

5) глицин

9. Алмастырылмайтын -амин ышылына жатады:

1) серин

2) аланин

3) цистеин

4) глутамин ышылы

5) треонин

10. Алмастырылмайтын -амин ышылына жатады:

1) аспарагин ышылы

2) глицин

3) фенилаланин

4) гидроксипролин

5) пролин