Теороиялы блігі
Ядролы аруды арсыластары олдану жадайларында, сондай-а т.б. атом элект станцияларына (АЭС), радиохимиялы ксіпорындарында, апат салдарын жою кезінде иондаушы суле серін шектеу ажеттілігі туындайды. Радияциялы баылау шін ауымды рылылар, азіргі уаытта адамзатты ораныс жйесінде пайдаланылатын (ГО), рентген жылы колибрленген (Р), радах (рад), саатына Х-сулелер (Р/са).
ГО жне жртшылы алыптастыру крделі ортада жмыс істеуге мжбр болады, оны ішінде жерлерде, радиоактивті заттармен ластанан, сондытан жмыс міндетті элементы радиациялы жадайын баалау болып табылады. Радиациялы ауымын тсіну оршаан орта мен радиоактивті ластану дрежесі астында, топтарды іс-рекеттеріне сер, халыты ндірістік объектілері мен тіршілік пайдалану.Радиациялы жадайды баалау масаты, жмысшылар, ызметкерлер, жеке топтар мен жртшылыты орындау бойынша оны ытимал серін анытау.
Радиациялы жадайды анытау жасалу ммкін радиациялы барлау жне дісімен жуытап анытауа ммкіндік береді, ауіпсіздік шараларын олдануа жне радиациялы барлау міндеттерді белгілеу шін.Жадайды жне жмыса байланысты топтар жерлерде басталу жадайында оны уаытында болжамды сулелену дозасын ГО анытау шін орындалатын, жиынтыы дозасын сулелендіруге дейін жмыстарды затыы.ауіпсіздік шін бір экспозияцияа 25Р дозасы бектілген.
Реттеу блімі:
Радиоактивті ластану жадайында адамдарды болжанып сулелену дозасын анытау шін бастапы деректер, мынандай:
- Жарылыстан кейінгі лшеу уаыты мен суле дегейі;
- Радиоактивті ластану аймаында (Rz) болды (іс-имыл) ытимал зындыы;
-Жарылыстан бері басталу уаыты;
-Радиациялы орау факторы (басылу);
Есептелген блігі:
Радиоактивті ластану жадайында адамдарды белгілі бір жобалы радиациялы дозада,келесі кіріс ретінде:
-Жарылыстан кейігі лшеу суле мен уаыты.
-Радиоактивті ластану аймаында болу ытимал зындыы.
-Жарылыс брі басталу уаыты.
-Радиакциялы орау фактор .
Тапсырма 1. Ядролы жарылыстан кейін RH аймаында операцияларын жргізу кезінде белгілі бір уаыт шін ммкін дозасын анытау
Нса 1-анытттааау шін суле лендірі млшері болцуы ммкін.Сулелендіру млшері жарылыстан кейінгі Р3ышамында андай болуы ммкіндігін анытайтын тапсырмалар нсасы
| Бастапы деректер | Нсалар | |||||||||||
| Р3 зонасында болан уаыты tp | 1,5 | |||||||||||
| Р3 зонасында жмыс бастаан уаыты (жарыс болан уаыттан бастап )(tp) | ||||||||||||
| Сулелендіру дегейі уаыты (Ч)уаытынан бастап(t) | ||||||||||||
| Сулелендіру дегейі (P1)уаытында жне (р ч) | ||||||||||||
| лсіреу шамасы |
Млшерді анытау шін мына формула: D=5(PHth-Pk tk) Kосл Р (1) tk- сулелендірілген аудандаы жмыс аяталан уаытыtkthtр PHжне Pk (сулелендіру млшері жмысты басында жне аяында) P1 аламыз(сулелендіру млшері 1 сааттан со) PH= P1K1осыданP1= P1айта саналан коэфициент Kh Kr керек уаытытаблица 2 аныталады. Берілген уаыттанthклдененен жатан тарматан Kктабамыз. tk-данKк анытаймыз. Kh Kк формула (2)ойып PH жне Pk -анытаймыз.
Формула (1) сулелендіру ммкіндігіні дозасын анытаймыз. Аударандар
Адам жтыран аймаын есеругеде алан сулелену дозасы мына формула бойынша есептеледі
Формулада аутуларды сйкес деректерді алмастыратын сулелену дозасын жне іс-ыймыл орындылыы туралы орытынды есептелінеді