Жж. «International Living» рейтингісіндегі мір сапасы индексі.

2009-2011жж. жргізілген жыл сайыны зерттеулерге сйкес, азастан ТМД елдері тізімінде мір сапасы дегейі бойынша соы орындарды бірін алды. Бізді ел, басылымны баалары бойынша кейде Тжікстан, ырызстан жне зірбайжан сияты елдерді алып ойды. 2009 жыл орытындылары бойынша лемні 196 мемлекеттерінен тратын тізімді 100 ммкін болан балдан 80 балл жинаан Франция бастады, ал мір сапасы е тмен ел Сомали (32 балл) болып аныталды. азастан 49 балл жинап жне 144 орында болып тізімні соына жаын орналасты, ал ТМД елдеріні арасында соынан шінші орынды алды.[45]

2010 жылы рейтингте 48 баллмен 154 орында болды. Бл жолы ТМД елдерінен 46 баллмен Трікменстан азастаннан тмен болды, бл ретте соы елді экономикасы азастанды экономика дегейінде бааланды.

Жадай 2011 жылы айтарлытай згерді – азастан 20 позициядан жоары серпіліп, жиынты 52 балл жинап жне Беларусь, збекстан, Тжікстан жне Трікменстанды артта алдырып, 133 орына ктерілді. ырызстан 2010 жылы 54 жиынты балл жинады, бл ретте талдау жалпы оны крсеткіштері олар бойынша кршіміз бізден асып тсетін мір нын жне климатты оспаанда азастанды крсеткіштермен салыстыруа келетінін крсетеді.

Рейтинг авторларыны здері мойындайтын алдын ала алуа тзетулерді жне оны батыс экспатриантына бадарланандыын ескере отырып, жалпы International living тжірибесі барынша ызытыларды бірі болып крінеді.

3.5. «The Economist»журналыны мір сапасы индексі[40]

EconomistIntelligenceUnit – «The Economist» медиялы холдингі олдауымен «мір сапасы» жаа индексін зірлеу жне пайдалану масатында рылан йым. Оны принципі мірді субъективтік анааттандырылу нтижелерін ртрлі елдердегі мір сапасы детерминант объективтік зерттеулерімен байланыстыратын бірегей дістемеге негізделген. Индекс 111 ел шін есептеледі.

Халыты жан басына ЖІ шамасымен лшенетін материалды саулыты елдегі мір сапасын толы шамада сипаттай алмайтындыына байланысты, бл зерттеу санды крсеткіштерді нарыты емес ызметті ртрлі салаларын лшеумен, сондай-а, мысалы, оршаан ортаны ластану дрежесі сияты леуметтік мселелермен байланыстыру шін сынылан. Бл ретте тсіл леуметтік-экономикалы саулы жадайыны толы крінісін барынша толытыратын ртрлі факторларды жне материалды емес активтерді санды ндылыын белгілеуде иындытара тап болды.

Осы жйені алыптастыру стіне дейін мір сапасына сер етеді деп есептелетін ртрлі факторларды бірыай статистикалы жйеге біріктіру жолымен леуметтік-экономикалы л-ауатты балама, аашалай емес крсеткіштерін алыптастыруды кптеген рекеттері болды.

дістеме.

дістемені зірлеу кезінде негізгі проблема мір сапасын баалайтын факторлар тізбесін объективті анытау жне бір синтетикалы лшеуішті есептеу масатында крсеткіштерге салма беруде барынша елеулу болды. Халытыжан басына ЖІ крсеткіші зіні кемшіліктеріне арамастан е кемінде аты айын мнге ие, сондай-а, блтауарлар жне ызметтерге баалара жатады (бл ретте, оны кмегімен осы валютадаы елді табыстарын крсету шін нарыты валюта баамдарыны орнына пайдаланылуа тиіс сатып алу абілеті паритетін баалауда жеткілікті крделі проблемалар бар).

мір сапасы индексін есептеу кезінде Economist Intelligence Unit дістемесі зерттелетін тлалар мірді субъективтік анааттандырылуына екпіні назарды білдіреді (біраатар себептермен арты саналатын тиісті баыт тжырымдамаларын зерттеуден ерекшелігі мірді анааттандырылуы туралы сауалнамалар).

Субъективтілік блігінде тексеру нтижелері соы жылдары кп ызыушылы туызуда. Біратар сындарлы ескертпелерге арамастан (салыстырылатын елдерді мдени салыстырмайтындылыы, терминдерді анытаудаы тілдік айырмашылытар, респонденттерді жауаптарын брмалайтын психологиялы факторлар) тесттер кптеген проблемаларды жоа шыарды немесе жмсартты.

Таы бір сындарлы ескертпе мірді анааттандырылуы туралы жауаптарды мірге стем кзарастарды, былайша айтанда елдегі наты мір сапасы емес, пікір сралушыларды мірлік станымын білдіретіндігінде. мірді анааттандырылуы оны ішінде елді леуметтік жне мдени ерекшеліктеріне байланысты талылау ретінде арастырылады.

Неге сауалнаманы номиналды нтижелерін алмаса жне мірді анааттандырылуын баалауды орташа балын жалпы ел шін мір сапасыны крсеткіші ретінде пайдаланбаса? Бан бірнеше себептер бар. Біріншіден, тексеру нтижесінде салыстырылмайтын нтижелер алынады, бан оса, есепті жариялау уаытына арай олар ескіріп лгереді. Екіншіден, мірлік анааттандыру жне объективтік индикаторларды абылдаулар арасындаы атынастарды баалау кезінде нтижелерді лшеу ателеріні сері кптеген елдер арылы теесу рдісіне ие болады.

Аыры, е маызды фактор. Дегенмен мірді анааттандырылуы дрежесін зерттеулердегі еларалы айырмашылытарды лкен блігі объективтік факторлармен тсіндірілуі ммкін, лшеулердегі ателікке осымша мір сапасы индексін объективтік баалауа енгізу талап етілетін ерекше факторлармен байланысты боулы ммкін тсіндірілмеген елеулі рамдауыш бар.

мірді анааттандырылуы крсеткіштеріні клемі елді мір сапасы индексін білдіреді немесе мірлік анааттандырылуды «тзетілген» крсеткіші объективтік еларалы детерминанттара байланысты.

мір сапасыны тоыз факторы жне бл факторларды лшеу шін пайдаланылатын индикаторлар: