Материалды л-ауат.

Халыты жан басына ЖІ, АШ долл.. Дерек кзі: EconomistIntelligenceUnit

Денсаулы.

Ктілетін мірді затыы, жылдар. Дереккзі: Халыты хат алысулар бюросы, АШ.

Саяси тратылы жне ауіпсіздік.

Тратылыты жне ауіпсіздікті саяси рейтингтері. Дереккзі: Economist Intelligence Unit.

Отбасылы мір.

Ажырасулар саны (1 000 халыа). Дереккздері: Б; Евромонитор (Euromonitor).

Оамды мір.

Баалау 1, егер елдегі жоары діни йымдарды келуді немесе ксіпода мшелегі; ноль – егер згеше болан жадайда. Дереккздері: Халыаралы ебек йымы (MLO); WorldValuesSurvey.

Климат жне география.

Ендік, барынша жылы жне барынша суы елдерді ажырату шін.

Дереккзі: ОББ WorldFactbook.

Жмыспен амтылу.

Жмыссызды дегейі, %. Дереккздері: EconomistIntelligenceUnit; Халыаралы ебек йымы (MLO).

Саяси еркіндік.

Саяси жне азаматты еркіндіктер индекстерді орташа саны. Масштабы 1-ден (абсолютті еркін) 7 (еркін емес). Дерек кзі: FreedomHouse.

Жыныстар тедігі

Орташа ерлерді жне йелдерді табысыны атынасы, соы олжетімді деректер. Дерек кзі: БАдамны дамуы туралы есебі

 

Сондай-а, кптеген зге де ауыспалы мндер зерттелді, біра тбінде олар осы кп шамалы рылыма елеулі сер еткен жо.

Мндай ауыспалылар мыналар болды: білім дегейі, ЖІ суіні арыны жне табыстар тесіздігі (Джинни Коэффициенті). Зертетеулер білім мен мірді анааттандырылуы арасындаы біршама корреляцияны анытады, алайда, білім адамдарды табыстарына жне денсаулыына сер етеді, бл мысалы, саяси еркіндік дрежесі сияты баса да ауыспалылара атысты болуы ммкін. Халыаралы ебек йымыны жуырдаы есебі білімділік дегейі жмыс орындары адамдарды ажеттіліктірне жне мтылыстарына сйкес келмеген жадайларды л-ауатпен іс жзінде кері пропорционалды байланыста екендігін анытады.

 

3.6. Mercer компаниясыны мір сапасы бойынша рейтингі[44]

мірсруді здік шарттарын анытау масатында елдер жне алаларды рейтингін жргізуді Mercer компаниясы – аламды ауымда адам ресурстарын орналастырумен айналысатын халыаралы HR-компания жзеге асырады. Компания ресми жариялаандай елдерді барынша маызды ресурсы – оларды адамдары, сондытан оларды денсаулыын, байлыын жне німділігін ілгерілету ажет.

«мір сапасы» Mercer тексеру тжырымдамасына сйкес жалпы абылданан «мір сапасы» санатынан ерекшеленеді. мір сапасы субъективтік баалаумен немесе зіні жеке жадайы жне наты осы жердегі жадайлар туралы пікірмен байланысты болжайды, ал Mercer мір сапасыны анытамасы объективтік, бейтарап жне араласпайтын баалауа негізделеді. Жалпы, жйені масаты тартымды шетелдік жмыс кші шін мір сапасын лшеуді білдіреді.

Дістеме

Зерттеу дістемесі 10 негізгі саната топтастырылан 39 лшемге негізделеді. Жйе мір сапасыны жалпы индексінде оны мнін крсету шін рбір санатты лшейді. Яни шетелдік мамандар шін мір сруді рбір наты орныны тартымдылы дрежесі, абылдаушы елді немесе аланы саяси, леуметтік-экономикалы жне экологиялы факторларыны зара іс-рекетіндегі факторинг бааланады.

Mercer рейтингін есептеу нктесі ретінде Нью-Йорк аласы абылданады, алан алалар оан атысты ранжирленеді.

Тменде Mercer олданатын санаттар мен лшемдер келтірілген:

Саяси жне леуметтік орта

· Баса да елдермен атыныстар;

· Ішкі тратылы;

· ылмыс;

· ы олдану;

· Келуді жне кетуді оайлыы.

Экономикалы орта

· Валюталар айырбастау ережелері;

· Банктік ызмет крсету.

Леуметтік-мдени орта

· Жеке еркіндіктерді шектеу;

· БА жне цензура.

Медицина жне денсаулы

· Аурухана ызметін крсету;

· Медикаменттермен жабдытау;

· Жпалы ауруалар;

· Ауыз суды жарамдылыы;

· Аын сулар;

· оыс шыару;

· Ауаны ластануы;

· ауіпті жануарлар жне жндіктер.

Мектептер жне білім

· Мектептер

Табииорта

· Климат;

· Табии апаттар есебі.

Коммуналды ызметтер жне клік

· Электр уаты;

· Су быры суыны ол жетімділігі;

· Телефон орнату;

· Почта;

· оамды клік;

· Жолдаы кептелістер;

· Авиаклік.

Демалыс

· Мейрамханаларды ралуандыы;

· Театрлы жне музыкалы кріністер;

· Кинотеатрлар;

· Спорт жне ойын-сауы іс-шаралары.

Тауарларды ттыну

· Ет жне балы;

· Жеміс-жидектер жне ккністер;

· Кнделікті пайдалану заттары;

· Алкогольды ішімдіктер;

· Автомобильдер.

Трын й

· Трын й;

· Трмысты техника жне жиаз;

· йге ызмет крсетужне жндеу.