ГНВЕП ЛТОАА ДРНЕВ ТЕЬИО РПОТМ БЧМОР СОЫЬИ.
Жіберілетін хабарламаны бдан да толыыра жасауы ажет болса, бір рет шифрлааннан кейін, таы да айта шифрлауа болады. Мндай шифрлау екілік орын алмастыру деп аталады. Бл жадайда орын алмастырулар баандар жне жолдар шін жеке-жеке аныталады. Алдымен, кестеге хабарлама мтіні жазылады, содан со баандар, кейін жолдар орын ауыстырылады. Мысалы: «ПРИЛЕТАЮ ВОСЬМОГО» сзін шифрлау ажет. Ескілік орын алмастыруларда кілт ретінде берілген кестені баандар номерлері жне жолдар номерлері тізбегі олданылады.
| а) | б) | в) | ||||||||||||||
| П | Р | И | Л | Р | Л | И | П | Т | Ю | А | Е | |||||
| Е | Т | А | Ю | Т | Ю | А | Е | О | О | Г | М | |||||
| В | О | С | Ь | О | Ь | С | В | Р | Л | И | П | |||||
| М | О | Г | О | О | О | Г | М | О | Ь | С | В |
а) берілген кесте; б) баандарды орын алмасуы; в) жолдарды орын алмасуы.
Егерде алынан мтінді 4 ріптен топтайтын болса,
«ТЮАЕ ООГМ РЛИП ОЬСВ» хабарламасы шыады.
Кдімгі алгебрадан баса арнайы алгебра бар. Оны негізін ХІХ . математигі Дж. Буль салан. Бл алгебра пікірлерді есептеумен айналысады.
Оны ерекшелігі дискреттік рылыларды жмысын сипаттауа олдану болып келеді. Ондай рылылар атарына есептеу техникасы жне автоматика рылыларыны бір классы жатады.
Мнда алгебраны зі рылыны лгісі рлін атарады. Ол крсетілген типтегі еркін рылыны жмысы осы алгебраны кмегімен андай да бір жаынан тек ана сипатталуы ммкін дегенді білдіреді. Шындыында наты рылы физикалы логика алгебрасында сипатталанна блек жмыс істейді.
Логика алгебрасыны функцияларына атысты бірнеше синонимдер бар:
1. логика алгебрасыны функциялары;
2. ауыстырып осыш функциялары;
3. бульдік функциялар;
4. екілік функциялар.
ажеттілігінше бл синонимдерді барлыын пайдаланамыз.
Аргументтерді андай да бір жиынын арастырайы:
<X1,X2,X3,...Хi,...Xn>жне де аргументтерді райсысы басаларынан туелсіз екі ммкін мнні біреуін абылдайды деп келісеміз.
Xi = {0, 1}Бір жне екі айнымалыа туелді бірнеше бульдік функцияларды арастырайы.
Ол шін аргументтерді барлы терімдеріне оны мндерін беру керек.
| Х аргументі | Мндер | Функцияны аты | |
| F0(x) | '0' тратысы | ||
| F2(x) | 'х' айнымалысы | ||
| F3(x) | 'х' (х–ті теріске шыару) инверсиясы | ||
| F4(x) | '1' тратысы |
Екі аргументке туелді барлы ЛАФ–ын арастырайы та оларды бір кестеге жазайы:
| Функция № | Логикалы айнымалы теріміндегі функция мні | Функция аты | Функцияны белгіленуі | |||
| X1 | ||||||
| X2 | ||||||
| f0(X1,X2) | "нл" тратысы | f(X1,X2)=0 | ||||
| f1(X1,X2) | Конъюнкция, кбейтінді. | f(X1,X2)= X1& X2f(X1,X2)= X1  X2f(X1,X2)= X1 · X2f(X1,X2)= X1 X2 | ||||
| f2(X1,X2) | X2 бойынша тйым салу | X1 X2 | ||||
| f3(X1,X2) | X1 айнымалысы | f(X1,X2)= X1 | ||||
| f4(X1,X2) | X1 бойынша тйым салу | X2 X1 | ||||
| f5(X1,X2) | X2 айнымалысы | f(X1,X2)= X2 | ||||
| f6(X1,X2) | mod2 бойынша осу (бірмнділік емес) | f(X1,X2)= X1  X2 | ||||
| f7(X1,X2) | Дизъюнкция | f(X1,X2)= X1  X2f(X1, X2)= X1+ X2 | ||||
| f8(X1,X2) | Пирса тілсызыы | f(X1, X2)= X1  X2 | ||||
| f9(X1,X2) | Бірмнділік | f(X1, X2)= X1  X2f(X1, X2)= X1~X2 | ||||
| f10(X1,X2) | X2 инверсиясы | f(X1, X2)=^X2f(X1, X2)=X2 | ||||
| f11(X1,X2) | X2-ден X1-ге импликация | f(X1, X2)= X2  X1 | ||||
| f12(X1,X2) | X1 инверсиясы | f(X1, X2)=^X1f(X1, X2) = X1 | ||||
| f13(X1,X2) | X1-ден X2-ге импликация | f(X1, X2)= X1 X2 | ||||
| f14(X1,X2) | Шеффер штрихы | f(X1, X2)= X1|X2 | ||||
| f15(X1,X2) | Траты "бірлік" | f(X1, X2)=1 |
Лекция