Ндылы сомасы ретінде есептелінеді.

 

оам, р отбасы лтты байлыты здіксіз кбейіп, сонымен атар ркімні игілігі суіне тікелей мдделі.

лтты экономика ызмет етуінібелгілі бір кезедегінтижелеріні жалпы орытынды крсеткіштері ретінде тмендегі агрегаттар олданылады:

- жалпы ішкі нім (ЖІ),

- жалпы лтты нім (Ж),

- жалпы таза нім (ЖТ),

- лтты табыс (Т),

- азаматтарды жеке табысы (ЖТ),

- басарылатын табыс (БТ).

ЖІ – бл ндірісте олданылатын экономикалы орларды лтты тиістілігіне арамастан, берілген елді шегінде шыарылан соы тауарлар мен ызметтерді баасы.

Ж – бл географиялы олданылуына арамастан берілген елді экономикалы орларыны кмегімен шыарылан соы тауарлар мен ызметтерді баасы.

Соы тауарлар мен ызметтер– бл соы ттынуа, жинатауа жне сырта шыаруа пайдаланылан тауарлар.

Аралы тауарлар мен ызметтер – бл ндіріс процесінде шикізат, материал, отын, уат жне т.с.с. ретінде жаратылан тауарлар.

ЖІ есептеуденімні немесе ызметті р фирмамен осылан ны ескерілетін трыдан арауа болады. осылан на німні немесе ызметті ныны тек берілген ксіпорында шыарылан блігі ана жатады.

Егер барлы нім нынанматериал, шикізат, отын, олданылан жабды нын шыарып тастаса, алан блігіосылан н болып табылады.

Толыымен жабы экономикада ЖІ = Ж.

Ашы экономикада ЖІ мен Ж арасындаы айырмашылыты негізгі кзі– шет ел фирмаларыны лтты аймата жасайтын тікелей ызметі (отанды фирмаларды шет елде), лтты аймата бірлескен ксіпорындар, шет ел жмысшыларыны тауар мен ызметті ндірудегі атысы (шет елде отандытарды).

 

ЖІ мен Ж арасындаы айырмашылы р трлі жне 0,8-4 % райды.

 

 

 

Мемлекеттік трансферттік тлемдер (зейнетаы, жрдемаы, стипендия, леуметтік

сатандыруларды тлеу);

орнарыынданды ааздарды сату-сатып алу;

сталан тауарларды алып-сату.

 

 

ЖІ шыындар мен табыстар бойынша есептеуге болады

 

 

 

й шаруашылытарыны ттынушылы шыындары (азы-тлік, киім-кешек, трын йге тлеу, трлі ызметтер, за олданылатын тауарлар, демалу жне т.б. шыындар);

Фирманы инвестициялы шыындары (машина, рал-жабды, шикізат сатып алуа, рылыса жмсалатын шыындар);

Мемлекеттік шыындар (тауарлар мен ызметтерді сатып алуа жне инвестициялара);

Сырты баланс сальдосы (экспорт жне импорт арасындаы айырмашылы);

Инвестициялар жалпы жне тазадеп блінеді

Жалпы инвестициялар таза инвестициялар мен амортизациялы аударымдардан ралады.

Таза инвестициялар – бл амортизациялы аударымдар алынып тасталандаы жалпы инвестициялар.

 

 

 

 

Халы табысы (ебекаы жне жина аша трінде);

Корпорация пайдасы;

Рента жне жалгерлік тлем тріндегі табыстар;

Жинаталан ашалар бойынша пайызды млшерлеме;

Ксіпкерлік ызметке салынатын салы;