Суткпе ондырылара талаптар

Сорылы камераны зындыын келесідей анытауа болады.

L = м + Н + а(Z + 1)м (6.6) мндаы _м — электроозалткіштарды осынды зындыы,

м; Н — соры зындыыны осындысы, м; а=1,5-2,0 м; н

агрегаттарды ара ашытыы; і — сорылар саны. Сорылы камераны ені

в = ъ + ъ_р + ь_к, (6.7)

мндаы в — соры фундаментіні е лкен ені, м; Ъ_р — темір жол жаындаы фундаменттен абыраа дейінгі аралы, м; Ъ_к — дытар жаынан фундаментпен абыраа дейінгі аралы. Ък = 0,7 - 1,2 м.

Камера биіктігі сорылар лшемі мен ктергіш жабдытара байланысты. Жмысты дгелектеріні диаметрі 300 мм-ге дейінгі сорыларды орналастыранда камера биіктігі — 3,2 м, ал диаметрі 300 мм-ден жоары боланда 4,5-4,7 м болуы шарт. Суткпе ондырыларда сужиыштар болуы тиіс.

Сужинаыш — шахтылы су жиналып, одан жер бетіне айдалатын клем. Сонымен бірге сужинаыштар тндырыш рлін атарады. ышыл суларды айдаан жадайда, сужинаышты бейтараптандыру шін падаланады. Тазалау ыаилылыы шін шахталы су жинаыштарды екі зара бліктелген секциялармен жасайды. Е ке тараандары - жазы тау азбалары ретіндегі су жинаыштар. Мндай конструкцияда шгінділерді серінен су жинаышты пайдалы имасы кішірейеді. Жаа жобаланатын шахталарда суды алдын ала тндырыштарда немесе м стаыштарда тазартып алатын сужинаыштар арастырылуы тиіс. Сужинаышты клемі трт саатты алыпты су жиылымын сыйызатындай етіліп аныталады. алыпты су жилымы 50м3 тан аз шахтылар шін сорылы камерада екі соры орнатылады. алыпты саатты су жилымы 50м3 тан асатын шахтылар шін штен кем емес сорылар орнатылады. Едуір лкен су жилымдарында егер бір соры 20 саат ішінде суды айдап лгіретін болса атарынан 2 жне оданда кп сорылар жмыса ажет болады. Оларды жалпы санын 5-кесте бойынша анытауа болады.

4. Осьтік желдеткіштер трлері мен конструкциялары.

Олар тмендегідей блінеді: Басты желдетпе желдеткіш ондырылары. Кмекші. Жергілікті желдетпе

Басты желдету желдеткіш ондырылары, тйы забойдан баса барлы істегі шахта немесе рудниктерді желдету шін олданады. Олар жабы герметикалы опан бетінде орналасады. Басты желдету желдеткіш ондырылары сорып айдаушы жне аралас желдету схема бойынша жмыс істейді.

Кмекші желдетпе ондырыларды атаратын ызметі опандар мен опан жанындаы камералар, блек блімшелерде желдетуге арналан. Олар не жер бетінде немесе жер астында орналасады. Жергілікті желдетпе желдеткіш ондырылары тйы кенжардаы кен азындыларында жне камераларда олданылады. Конструкциясы бойынша желдеткіштер ортадантепкіш жне остік болып блінеді. Оларды райсысыны з кемшілігі мен артышылыы бар.

- р желдеткіш ондырылары резервтік рылыларымен амтылуы ажет.

- желдеткіш ондырылары лкен шектерде басаруа олайлы жне экономикалы тиімді болуы керек.

- шахтаны негізгі желдетпе желдеткіштеріні номиналды німділігі 630 м /с дейін, ал статикалы ысымы 7100 Па дейін болады. (ГОСТ 11004-75). желдеткіштер +50⁰ - тен - 20⁰ С температурада жмыс істеуі тиіс. Желдеткіш корпустан, ротордан, баыттаушы жне тзетуші аппараттардан жне оан жаланан коллектор мен кіре беріс орабынан тратын агрегат.

Трлері мен арналуы. Тау-кен ндірісінде осьтік желдеткіштерді келесі трлері пайдаланады: ВОД, ВОК, ВОКД, ВОКР (В-желдеткіш, О-осьтік, К- исайтылан крекшелермен, Д-кпсатылы, Р-реверсті). Осьтік желдеткіштер келесідей белгіленеді: бірсатылы ВО жне кпсатылы - ВОД. Брыны одатаы алаш осьтік желдеткіштер ЦАГИ зірлеген В сериялы желдеткіштернегізінде (жоары арынды) 1938 -1939 жж. Шыарылды. р трлі кемшіліктеріне байланысты ол желдеткіштер ндірістен 1957 ж алынып тастады.оларды исайтылан крекшелі ВОК жне ВОКД тектес желдеткіштер алмастыруды, олар жетілдірген аэродинамикалы схемасымен жне німділігіні байыпты реттелуімен, ал ВОКД тектес желдеткіштер ауа аымын желдеткішті зімен реверстеу ммкіндігімен ерекшеленеді.

азіргі кезде ВОД тектес (ВОД-11, ВОД-16,ВОД-21,ВОД-30,ВОД-40 жне ВОД-50) желдеткіштері шыарылады (белгілеудегі сандар - крекшелер шы бойынша дециметрмен берілген жмысты дгелек диаметрі). Желдеткіштерді Артемовск машина жасау зауыты жасайды. ВОД тектес осьтік желдеткіштер тере емесе шахтылар мен кеніштерді, жалпышахтылы депрессиясы 4000 Па-дан аспайтын жадайларда желдетуге арналан.

9-сПоршеньді компрессорда сыылу процесін талдауды компрессор цилиндріндегі ысымны цилиндрдегі айнымалы ауаны клеміне немесе поршенні жрісіне туелділігін крсететін индикаторлы деп аталатын диаграмманы кмегімен жргізген ыайлы. те оды поршеньді компрессорды жмысты циклін арастырайы. те оды компрессор деп мынадай талаптара жауап беретін компрессорды жобалап тсінеміз:

1) сыу процесінде компрессорды цилиндріндегі ауаны температурасы менысымы згермейді жне сорушы бырды аузындаы ауаны осы параметрлеріне те;

2) итеріп шыару процесінде ауаны температурасы мен ысымы таы згермейдіжне компрессорды сыртындаы сыылан ауаны температурасы мен ысымына сйкес ;

3) итеріп шыару процесі аяталаннан кейін компрессорда ауа алмайды, ал поршень айдау соында цилиндр апаына тыыздалып жабысады;

4) компрессорда жмысшы апатар арылы ауаны шыуы жо жне поршень мен цилиндр арасында саылау жо;

5) механикалы йкеліске кететін уатты шыыны жо.

Бір сатылы поршеньді компрессорды теориялы жмысты процесіні диаграммасы 1 нктесі компрессор поршеніні цилиндрді барлы клемі тмен ысымды ауамен толтырылан кездегі орнына сйкес келеді (поршень е шеткі о жата трады). Ауа клемі бл кезде V 1 те . 1-2 исыы компрессордаы ауаны сорушы жне айдаушы апатар жабы кезіндегі Р 1 ысымнан Р 2 ысыма дейін сыылу процесіне сйкес келеді. 2 нктесінде сыу процесі аяталады –ауа керекті ысыма Р 2 жетеді.

Газды клемі сыу процесі соында (2 нктесінде ) V 2 те. Сыу процесі кезінде апаты екеуі де жабы боландытан, ауа млшері сыу процесінде згеріссіз. 2 нктесі айдаушы апаты ашылу уаытына сйкес,ал 2-3 сызыы цилиндрден ауаны жоары ысымды резервуара итеріп шыару процесіне сйкес болады. 2-3 процесінде цилиндрде болатын ауаны млшері азаяды. 4 нктесі сорушы апаты ашылу стіне сйкес, ал 4-1 сызыы тмен ысымды резервуардан Р 4 ауаны цилиндрге сору процесін бейнелейді. 4-1 процесінде цилиндрдегі ауаны млшері нольден 1 нктесінде компрессорды цилиндрін толтыруа сйкес шамаа дейінартады.

С

Газды сыу тсілі бойынша компрессорлар екі топа блінеді: - клемдік сыу ( ыыстыру компрессорлары), оларда газды (ауаны) ысымы жмысты кеістікті азаюы салдарынан жоарылайды. Олара поршеньді , брандалы, ротациялы компрессорлар жне басалары жатады; - кинетикалы сыу, оларда газ (ауа ) айналмалы доалатарды алатарымен кштік зара серлесу кезінде газды (ауаны) еріксіз озалысы процесінде сыылады, олара центрден тепкіш жне осьтік турбо компрессорлар жатады. Компрессорларды бірінші тобын кейде ыыстыру компрессорлары деп, ал екінші тобын оларда алатарды болуы салдарынан жне оларды кмегімен сыу процессі жзеге асырылатындытан алаты компрессорлар деп те атайды.

Жмысшы органдарыны конструкциясы бойынша компрессорлар поршеньді , алаты (турбокомпрессорлар), брандалы , ротациялы жнебаса болып блінеді. Сыылатын газды трі бойынша компрессорлар ауалы, аммиакты, Жасалынатын ысым шамасы бойынша:

- вакуум –сорылар деп аталатын компрессорлар, олар газды (ауаны) вакуумы бар кеістіктен сорушылар жне оны атмосфералы немесе одан сл кп ысыма ысушылар; - ауа рлегіштер (газ рлегіштер) –бл ауаны (газды) 0,3МПа дейін сыушы машиналар; - тмен ысымды компрессорлар (0,3-1,0 МПа); - орташа ысымды компрессорлар (1,0-10,0 МПа); - жоары ысымды компрессорлар (10,-250 МПа). Тау –кен ксіпорындарында тмен ысымды компрессорлар те кп олданылады. Вакуум –сорылар кмір абаттарынан метанды сорып алу шін пайдаланылады. Брандалы сорыларда центрден тепкіш жне поршеньді сорыларды

жасы жатары жинаталан. Брандалы сорыларыны жмысты блігіні негізгі детальдарына бір кірмелі металл бранда-ротор жне болат корпуста бекітілген резекелі рсаулы статор. Оны ішкі беті адымы ротор адымынан 2 есе кп екі кірмелі бранда болып келеді. Жмыс процесі кезінде бранда зіні осіне атысты айналады, осы уаытта осьті зі статорда арама-арсы баытта планетарл озалыс жасайды. Роторды статормен брандалы жанасу сызыы бір жаынан ауасыздыты, ал екінші жаынан арты ысым жасап осьтік баытта озалып жылжиды. Жмыс істеу принципі бойынша брандалы сорылар клемдік серлі машиналар болып табылады, сондытан олар поршеньді сорылар асиетіне ие. Бірата айналмалы блігіні динамикалы тепе-тедігі брандалара лкен брышты айналу жылдамдыына ие болуа ммкіндік жасайды, бл габариті аз болса да брандалы сорыларды жоары німділігін амтамасыз етеді.

Брандалы сорыларды мынадай артышылытары бар: геометриялы биіктік згерген кезде траты берілімді сатайды; лкен ысымдарды (20,0 МПа дейін) жасай алады; зі сору асиетіні болуы; ластанан суды айдай алуы; атарады); п..к жоарылыы (0,75-0,8). Су майлаушы ызметін атаратындытан, брандалы сорыны сусыз осуа болмайды. Сорыа су ю шін сорушы жаы вентилі бар айдаушы ткізгіш бырмен осылан. Суды біраз блігін сорыны жмысты кеістігінде стап алу шін сорушы ыса бырды тесігі жоары брылып ойылан.