Анаыз жмыса кетерде Сізге йден оысты шыаруа тапсырма

Дріс.

Таырыбы: Отбасы жарастыы.

азастан Республикасыны Конституциясында «Балаларына аморлы жасау жне оларды трбиелеу - ата - ананы табии ыы рі парызы»деп отбасыны міндеті аны крсетілген. «азастан - 2030» бадарламасында балаларымызды алыс болашата андай сапада круіміз керектігі туралы айтылан. Сонымен бірге «Отбасы туралы За»,»Жоары жне орта білім тжырымдамасында» рбір отбасында зіні рпаын трбиелеп, атара осу міндеті жктелген. Сйтіп, отбасыны уел бастан - а зіне тн киелі міндетін орындау ажеттілігі бекемделе тсті.
Отбасы - баланы е жаын леуметтендіру ортасы атарында мірді масаты, оны ндылытарын біліп, зін алай стау керектігі туралы алашы мліметтерді береді жне онда басалармен арым - атынас орнатуына іс жзінде дадыланады. Сйтіп зіні «кім» жне «андай» екенін практикада сынап байап креді. Отабасында ртрлі жадаяттар мен ттенше ахуалдарда зін стауды нормаларын, мінез - лын реттеуді лшемдерін мегереді. Ата - ананы гіт - насихаты, тсіндіруі, оларды лгі - негесі, йдегі ахуал, отбасыны психологиялы тынысы арылы балаларды деті, мінез - лы, жасы - жаманды баалау критерийлері алыптасуымен атар андай ылытары шін сгіс алып, не шін жазаланатынын, ділдік пен адалды туралы ынып тсінеді.
Перзент шін дниеде е жетілген, білімді де мртебелі адам - оны ата - анасы. Ал, е демі де жары й - оны туылан йі. Сондытан да жас баланы дамуына ата - ананы орны ерекше. Отбасы тланы леуметтенуін амтамасыз етеді, оны тндік, моральды жне ебектік трбиесіне болан ммкіндіктерді мейлінше шоырландырып, іске осады. оамны азамат мшесі отбасыдан бастау алады, оам келбеті отбасыдан крінеді. Отбасыны аса маызды леуметтік ызметтері - азамат трбиелеу, патриот алыптастыру, болаша жаня игерген кемелдендіру жне мемлекет задарын мойындап, ытарын сауатты пайдалана білетін оам мшесін жетілдіру.
Балалар з бойынан ата - анасыны бар болмысын крсетсе, керісінше ата - аналар да міріні жаласын балаларынан креді. сіресе, балаларды жас кезінен бастап тазалыа, жинаы - ыптылыа, ебекті сюге жне оны адір - асиетін тсінуге, лкендерді соны ішінде жасы лкен арттарды рметтеуге жне олара мейіріммен арауа, ал зінен кішілерге амор болуа йрету ежелден келе жатан трбие ндылытары болып саналады. Ата - аналар сіріп отыран л - ыздарын жаымсыз ылытардан сатандырып отыран. Сондытан да баланы бойынан крінген кейбір арзымайтын кемшіліктерді дер кезінде тзеп, ескерту жасап труды маыз лкен болан. Себебі бгін арзымайтындай болып крінген кішкентай ателік, ерте лкен бір даулы мселеге жол ашып беруі ммкін. Ал мны соы жасы нтижеге алып келмейтіні рас. Отбасында жасы кіші балаларды ыптылы негізінде тртіпке салу, мдениетті етіп трбиелеу, оларды здерінен лкендерді рметтеуге, олара «сіз» деп сйлеуге, слемдесу ережелеріне мн беруге, жаымсыз ылытардан здерін аула стауа йретіп бару да те ажетті маызды мселе. Кейбір ата - аналар з перзенттерін шектен тыс еркелетіп, баланы бетінен апай, кіліне арап трбиелейді немесе отбасындаы негелі трбие млшеріне немрайдылыпен арайды. Ал мндай кріністер баланы бойында кері асиет пайда болуына тікелей жадай тууына себеп болады. Бндай олайсыз жадайлара тап болуына баланы з ата - анасы кінлі емес деп алай айта аласыз. Біра осындай ата - аналар з кемшілігін сезініп, здері мойындай да бермейді. Бл трізді жадайлар аз болса да мірде кездесіп тратын шынды. аншама ата - ана болса, баланы трбиелеу дістері де, трі де соншалыты болатыны аны жадай. Олара: жылы сзбен кндіру, кнбесе орыту, айайлап ркіту, матау мен мадатау, аталды рсауына салу, жазалау т. б. дістер ата - аналар тадаан трбиелік баыт - бадара туелді келеді: біреулері з баласын тіл алыштыа трбиелегісі келеді, осыдан оларды тадаан дісі ересектер талабын млтіксіз орындатуа бадарланады. Екінші біреулері дербес, з бетінше ойлай білуге негіз болар тлалы асиеттерді орнытыруды кздеп, осыан сйкес дістік жолдарды тадастырып, олданады. Отбасылы трбие арасында ата - аналар баршаа бірдей орта жалпыланан дістерді пайдалану рдіске айналан. Мндай дістер трі: сендіру, жазалау, кей отбасыларда педагогтер кеесі мен трбиелік жадайлар дейі жасалып олданылады. Ал ата - аналар трбиесі дістерін іріктеу мен олдануда мына жадайларды ескеруі керек деп ойлаймын.
1. рбір ата - ана з баласыны болмысын жете тани білуі ажет.
2. Ата - аналарды жеке трбиесі мен беделі, отбасында орнатан атынастар сипаты.
3. Ата - аналарды трбиелік істеріні бірлігі, іс - рекеттер дістеріні басымдыы болуы.
4. Ата - аналарды педагогикалы мдениеті, трбиелік ыпаладарды ыр - сырларын йренуі, трмысты ажеттілікке айналдыру.
5. Отбасылы трбие ережелері. Отбасындаы жалпы арым - атынас, йдегілерді бір - біріне деген сый рметі немесе басалармен болан байланысы, сз шеберліктері, яки болмаса, жаымсыз ылытары жас баланы алыптасуына лкен сер етеді. сіресе, отбасындаы ата - аналарды ажырасып кетуі, ортада алан балалара атты сер етеді. Соны салдарынан анасыз немесе кесіз трбиеленген балалар жасы немесе кекшіл, кілі жарым болып седі. Ал ата - анасы ішімдікке салынып, бір - бірімен жанжалдасып, адамны кіліне да тсіретіндей сздермен бір - бірін балааттау, осындай кикілжі отбасындаы рыстарды кесірінен з балаларын да рып - соу немесе баланы рбір сзіне жеки жауап беру де баланы психологиясына кері сер етеді. Кейде осы йдегі рыс - керісті салдарынан крші - оладармен де керілдесіп алу, сйтіп олармен де жанжалдасып, айай - шу ктеруі, сол здері тран жердегі адамдарды да тыныштыын алуы, ол йге деген згелерді де пікірін згертіп, балаларын оларды балаларынан аула стауы сол йдегі сіп жатан баланы мінезіне сер етіп, бала тйы, жасанша болып седі жне осы жадай балаа теріс сер етеді. сіп келе жатан бала мны тез жне зіне жаын абылдайды. Отбасындаы кез келген жадаятта ата - ана мен йді лкендері бала алдындаы сздері мен іс - рекеттерінде дептілік танытаны жн. Мсыал ретінде алатын болса, ата - ана ара пен темекіні кптеген зияндыын біле тра, баланы лаына соны я тра, балаларды кзінше здері ара ішіп, сті - стіне темекі тартса, одан ешандай жасы трбие ала алмайтыны аны нрсе. Мндай жадайда бала баса мірді асайды, не болмаса теріс беріліп отыран трбиеге тез бой алдырады. Ал егер осы теріс жола бала млде бет брып кетсе, онда бйтеректі бір бтаы исы скені дей берііз. Болашаында баытсыз ыз бен келешегі жо бзаы л осыдан шыады. Сонда кінні кімнен іздейміз?
Осы жерде таы бір айта кетерлік жайт, ата - ананы бір - бірімен болан арым - атынасы. Мселен, бізді халыта ер адамды лы ттан.. Ол – йді отаасы, балаларды кесі. Ата - ананы бала сірудегі басты масаты - оамды мірге кпшілікпен атар «тзу кірпіш» алау. йде анасы жбайын рмет ттып, оны абыройын балаларыны алдында ктеріп стаса, бала да кесіне сап, беделді болып суге мтылады. Керісінше, ке де зайыбына жылы сйлеп, оны «ана» деп рметтесе, балалар ананы мірдегі діретін тсініп, оны кіліне аяу салмауа тырысады. Ал йдегі ата мен жені орны ерекше екенін айтып ту орынды. Оларды сзін жерде алдырмай, мірден крген тжірибелерінен саба алу - таптырмайтын мір мектебі десе де болады.

- Біз «отбасы – шаын Отан, мемлекет» деп айтамыз. Расында да, отбасыны мемлекет ретінде арастырса, оны мыты болуы шін де жоарыда айтылан трт тірек ажет екен.

 

І. Сенім

- Отбасында сіз кбіне кімге сенесіз?

- Отбасы мшелеріні арасында сенім

болуы шін не ажет деп ойлайсыз?

- Адам ай уаытта ата-ананы мітін,

сенімін атайды?

ІІ. Дстр

р отбасыны зіндік дстрі бар. Мселен, бізді отбасымызда блме глдерін сіруге кп кіл блінеді. /сыйлы беру, мдени орындара бару, туан кндерін атап ту, мерекелерде лкен ата-желерді йіне арнайы бару т.б./

• Сіздерді отбасылы дстрііз бар ма? андай?

• Сіз болашата балаларыызды алай трбиелейсіз, з ата-анаыз сияты ма, лде басаша ма?

• Сіз ата-анаыз артайанда олара аморлы жасайсыз ба?

ІІІ. Ашыты

- Сіздер зііз шеше алмаан мселелерді немесе з ойыызды ата-анамен еркін блісесі, кейде керісінше. Тіпті оларды ренжітіп алатын кездері де болады. Сондай кездер болды ма сіздерде, балалар? Болан болса, алай ренжіткендеріді мына ызыл аазды стіне трып айтып берідерші.

з ателіктеріізді тсінгендерііз те жасы, соны тзетуге бгін Сізге ммкіндік туып тр. Мына а аазды стіне трып, ренжіткен адамыыздан кешірім срап кріізші.

Сізді жрекжарды сзіізді ата-анаыз естімесе де, жрегіізді пк, ата-ананы адал перзенті екеніізді кріп уанып трмыз.

- Ендігі кезекте ата-анаыздан естігі келетін ш сзді мына жрекшелерге жазып, «Асыл сз» деп аталатын плаката жапсыруларыыз сралады.

І. Тзімділік

- Рлдік ойын. /1-топа/

Анаыз жмыса кетерде Сізге йден оысты шыаруа тапсырма