Мнайды жне мнай німдеріні салыстырмалы тыыздыын ареометрмен анытау

Бл тсіл Архимед заына негізделген. Бл заа байланысты сйытыа батырылан затты салмаы зі ыыстыран сйытыты клеміне те.

Ареометрлер рылысына байланысты екі типті болады: траты салматы жне траты клемді. Лабораторияларда 1-типті ареометрлер кеінен тараан.

Ареометр тменгі жаы са металл шариктер тріндегі балластпен жабдыталан цилиндрлік шыны ыдыс (сурет 4). Ареометрлер градуировкасын белгілі интервалда рбір 0,0005 сайын жргізеді жне 40С температурадаы су тыыздыымен салыстырады. Олай болса, ареометр крсеткіші бойынша r204 тыыздыы тікелей аныталады.

лшеуді жргізу. Таза ке шыны цилиндрге зерттелетін німді яды, оны температурасы оршаан орта температурасынан ±50С-а ана ауытуы ажет. Таза жне ра ареометрді жймен мнай німіне батырады. Ареометр теескеннен кейін, яни тербелуі тотааннан кейін менискті жоары шеті бойынша санауды жргізеді.

Ттыр мнай німдеріні тыыздыын анытау кезінде оларды сондай клемдегі тыыздыы белгілі керосинмен сйылтады. нім тыыздыын келесі формуламен есептейді:

rн. =2·r1 - r2

мндаы r1-оспа тыыздыы; r2-керосин тыыздыы.

 

Сурет 4. Ареометр.

 

Тыыздыты пикнометрмен анытау

 

Пикнометрлік тыыздыты анытау ке тараан тсіл болып табылады. дісті артышылыы баса дістермен салыстыранда лшеуді німіні аз млшермен (1-20мл) жргізуге болады.

Пикнометрлік діс белгілі клемде алынан мнай німіні массасын сондай клемде алынан дистилденген суды сол температурадаы массасымен салыстыруа негізделген. Пикнометр (сурет 5) кмегімен кез–келген мнай німіні тыыздыын анытауа болады. Пикнометрлік дісті негізгі кемшілігі анытауды затыы.

Сурет 5. Пикнометрлер.

лшеуді жргізу. Пикнометрлік анытау 200С температырада жргі­зі­леді. Алдымен пикнометрді «сулы саны» - пикнометр клеміндегі су мас­са­сы аныталады. Ол шін таза пикнометрді аналитикалы таразыда 0,0002 г-а дейінгі длдікпен лшейді жне белгіден сл асырып дистелденген сумен толтырады. Содан кейін суы бар пикнометрді таразыда айтадан лшейді. Су саны келесі туелділікпен анытайды:

m = m2 – m1;

мндаы m1 –бос пикнометр массасы, г; m2 – суы бар пикнометр массасы, г;

Мнай німдеріні тыыздыын лшеу шін су саны анытаандаыдай операцияларды айталайды, біра бл жолы пикнометрді зерттелетін мнай німімен толтырады. Мнай німіні «крнекі» тыыздыын келесі формуламен есептейді:

t20= (m3 – m1) / m;

мндаы m3 – мнай німі бар пикнометр массасы, г; m1 – бос пикнометр массасы, г; m - пикнометрді «су саны», г.

«Крнекі» тыыздыты шын тыыздыа (204)айта есептеу шін «крнекі» тыызды мніне ауа тыыздыына тзету енгізіп, аныталан t20 мнін 204 –ке айта есептеу керек. айта есептеу формуласы келесідей:

rt4= (0,99823-0,0012)· t20+0,0012

мндаы 0,99823 пен 0,0012 – 20оС температурадаы 0,1 МПа (760 мм.сын.ба.) ысымдаы су мен ауа тыыздытары

Зерттеу нтижелері

Алынан нтижелерден кесте рылады (Кесте 7). орытынды жасалып мнай (мнай німдеріні) жоарыдаы тсілдермен аныталан тыыздытары салыстырылады.

Кесте 7

Зерттеу нтижелері

Тыыздыты ареометрмен анытау Тыыздыты пикнометрмен анытау
t20 rt4 204 204 ГОСТ m1 m2 m m3 t20 rt4 204 204 ГОСТ

 

Лабораториялы жмыс № 2 орындалуы туралы есеп формасы:

  1. Жмыс масаты
  2. Теория элементтері
  3. Практикалы блім
  4. орытынды
  5. олданылан дебиет

 

Жмысты орындаан: Жмысты абылдаан:

................................................ ...................................................

топ, студент олы оытушы олы

орындаан кні абылдаан кні

 

Глоссарий