Бензинні ттырлыы

Вискозиметр

Дизель отыныны ттырлыы

Майды ттырлыы

Отындарды ттырлыы

Ттырлы

 

Баылау сратары

1. Мнай німдеріні салыстырмалы тыыздыы мнайды элементтік рамымен алай байланысты?

2. Температура мнай німіні салыстырмалы тыыздыына алай сер етеді?

3. Мнай фракцияларыны салыстырмалы тыыздыы айнау температураларыны суіне байланысты алай згереді?

4. Мнай німдеріні салыстырмалы тыыздыын анытауда кбіне андай тсіл олданылады?

5. Пикнометрді “су саны” деген не?

6. Ттыр мнай німдеріні тыыздыын алай анытайды?

7. Затты абсолюттік тыыздыы деген не?

8. Тыыздыты СИ жйесіндегі лшем бірлігі андай?

9. Ареометрлерді андай трлері болады?

10.Пикнометрлік анытауды негізгі кемшілігі андай?

Сынылатын дебиет.

 

1. Гуревич И.Л. Технология переработки нефти и газа. Ч. 1. М.: Химия, 1972 – 360с.

  1. Омаралиев. Т.О. Мнай жне газды деу технологиясы. І блім. Алматы: ылым, 2000ж.
  2. Туманян П.В. Физические методы переработки нефтяного сырья. Методические указания. Московский институт нефтехимической и газовой промышленности им. И. М. Губкина. М-1984.

4. Практикум по технологии переработки нефти. Под ред. Е.В.Смидович и И.П.Лукашевич. М.:Химия,1972.

5. Лабораторные работы по топливу и смазочным маслам. Итинская М. И. – М: Сельхозиздат.

6. ГОСТ. Нефть и нефтепродукты. Часть 1- Газы горючие, топлива и растворители.

7. Сарданаливили Е.Г., Львова А.И. Примеры и задачи по технологии переработки нефти и газа. М.: Химия – 1980.

 

Лабораториялы жмыс № 3 Ттырлыты анытау

Саба масаты: Студенттерді мнайларды (мнай німдеріні) ттырлыын анытаумен таныстыру.

Приборлар мен реактивтер: Вискозиметр–ВПЖ-4, ке йнек цилиндр, йнек ыдыс, мнай мен мнай німдері, термостат, термометрлер, штатив, резеке ттік немесе груша.

Жмысты орындау тртібі мен мазмны:

1. Жмыс масаты

  1. Теориялы блім
  2. Жмысты жргізу тртібі
  3. Жмыс нтижесі
  4. сынылатын дебиет

Теориялы блім

Ттырлы мнай німдеріні пайдалану (эксплуатациялы) асиеттеріні крсететін негізгі крсеткіштерді бірі болып табылады.

Жоары ттырлы отындар олдананда оларды шашыратылуы нашарлайды, демек ірі тамшылар пайда болып, цилиндр клемінде рамы біралыпты жаныш оспа алуа ммкіндік бермейді. Жану процесі нашарлайды, тман тріздес ара тсті ттін шыады. Отынны толы жанбауы детальдар бетінде алдытарды (кйе) кп млшерде пайда болуына кеп сотырады. Сонымен атар жоары ттырлы осымша энергия жмсауын талап етеді. Ол энергия жоары ысымды насосты алыпты жмыс істеуіне ажетті отынны бырлармен озалысын амтамасыз етеді.

Сонымен, ттырлы маынасы мнай німдеріні шашыратылуы мен айдауын крсетеді.

Мнай деуде: динамикалы, кинематикалы, салыстырмалы жне эффективті ттырлытар олданылады. Динамикалы (абсолютті) ттырлы () немесе ішкі йкеліс, деп наты сйытытарды озалыстаы кштерге кедергі крсетуін айтады. Демек, бл асиет сйытытар йкелісі кезінде білінеді.

CИ системасында динамикалы ттырлы лшемі болып 1 кв. метрдегі ньютон – секунд кедергі есептеледі (H·c/м2). Динамикалы ттырлы – салыстырмалы ыысуына сйы тарапына жасалатын кедергіні сипаттайтын крсеткіш. Бір–біріне 1м. ара ашытыта орналасан 1м2 бетті екі сйыты абатыны 1м/с жылдамдыпен 1н. сырты кш серінен ыысатын сйыты кедергісі. Н/м2=Па·с екенін есепке ала отырып, динамикалы ттырлыты жие Пакаль·секундпен (Па·сек) немесе миллипаскаль·секундпен (мПа·с) рнектейді.

СГС системасында динамикалы ттырлы лшем бірлігі Дин·с/см2. Бл лшем бірлігі «Пуаз» деп аталады.(1 nуаз=0,1 Па·с)

Кинематикалы ттырлы () деп сйытыты динамикалы ттырлыыны оны тыыздыына сол температурадаы атынасын атайды.

Кинематикалы ттырлыты лшем бірлігі м2/с – бл динамикалы ттырлыы 1 н·с/м2 пен тыыздыы 1 кг/м3 сйытыты кинематикалы ттырлыы.

Мнайлар мен мнай німдері шартты ттырлыпен крсетіледі. Шартты ттырлы деп стандартты вискозиметр арылы 200 мл мнай німіні блігі бір температурада (Т) ау уаытыны 200С-де 200 мл. дистелденген суды ау уаытына атынасын есептейді. Шартты ттырлы Т температурасында ВУТ шартты белгісімен белгіленеді жне градустармен аныталады.

Мнайлы лабораторияларда ттырлыты анытау шін арнайы жабдытар–вискозиметрлер олданылады. Оларды айырмашылытары жмыс істеу пирнциптерінде:

а) капиллярлы, капиллярлар арылы сйытыты аыштыын анытауа арналан (ВПЖ- типтес вискозиметрлер);

б) сйытыты белгілі бір клеміні аыштыыны салыстырмалы уаытын анытаумен сйыты ттырлыын анытайтын вискозиметрлер (ВУ – типті, Энглер жне т. б. вискозиметрлер);

в) ттырлыты денені лау жылдамдыымен немесе атты денені зерттелетін сйыты тербелісіні тотауымен анытайтын вискозиметрлер (Гурвич, Гэпплер жне т. б. вискозиметрлер)