Педагог-болашаты ксібі
Л-Фараби атындаы аза лтты университеті
|
Таырыбы:«Педагог-болашаты ксібі»
«азастан -2050» стратегиясы
Дайындаан:Махамбет Млдір
Геоботаника, 1 курс
Алматы-2017ж.
Педагог-болашаты ксібі
ай кезеде болмасын мектептегі басты тла малім десек, дниежзілік даму дегейінен кем тспейтін, иы тірестіре алатын, алан білімі мен трбиелік азынасын туан еліне, адамзат игілігіне жмсай алатын саналы азаматты алыптастырып, жетілдіру-малімге жауапты міндет. азіргі тада азастанда білім беруді зіндік лгісі алыптасуда. Білім берудегі ескі мазмнны орнына жаасы келуде.
ХХ асырды басында Жсіпбек Аймауытов: «Саба беру-йреншікті жай ана шеберлік емес, ол-жаадан жааны табатын нер»,-деген екен. Сондытан азіргі тадаы педагогика жаалытарын, пн ерекшелігіне арай олдана білу-оыту масатына жетуді бірден-бір жолы.
стазды тжірибемде алдыма ойан масатым-баланы алайда зінше ызытыратын, абілетін арттыратын жадай туызу. Оны бастысы оу рдісін жааша йымдастыру, оушыларды оудаы іс-рекеті арылы ойлау дадыларын жетілдіру, з бетінше білім алу процесінде бірлесе рекет ету.
лы Абай «Тегінде адам баласы бір-бірінен ілім, білімі жаынан ерекшеленіп трады»,- дегендей малімні зыреттілігі, е біріншіден, зін-зі дамытып, жан-жаты крсетуіне байланысты деп ойлаймын.
Малімні ксіби зыреттілігі-оны педагогикалы рекетіні, педагогикалы арым-атынасыны алыптасуы жне педагогикалы сана-сезім, мрат, ндылытар идеясын олданушы малім тласын анытайтын малімні білім, білік жне дадыны ажетті жиынтыын игеруі ретінде тсіндіріледі
Педагог – зиялы тла жне мдениет адамы. азіргі заман талабына сай малім болу е жауапты, е крделі, е зиялы маманды болып табылады. Себебі, ол адамды алыптастыруа, дамытуа баытталан зор жауапкершілікті ажет ететін маманды.
азіргі мектепті міндеттері:
- Алдыы рпаты соы рпаа жинаан, алыптастыран мдени ндылытарын жеткізу;
- Баланы тласын дамыту;
- Баланы, мектепті леуметтік бейімделуі,
андай бір дістермен педагогикалы технологияны пайдаланбасын, баланы рухани жан дниесіне сер етуде малімні з тласыны сері ерекше. Оушыларды малім бойындаы е баалы деп есептейтін асиеттері: баланы жасы круі, мейірімділік, сезімталды, ділеттілік, талап ойышты, зіл айта білуі, келешекке сенімділік, іске шыармашылыпен арау болып табылады. Ал, мндай асиеттерге ие болу шін малім рухани бай, зиялы жне шыармашыл тла болуы ажет. К. Д. Ушинский: «Оу орныны талабына кп нрсе байланысты, е бастысы трбиешіні тласыны рлі ерекше, жас рпаа беретін серін оулыпен, жазалау жне мадатаумен алмастыруа болмайды», - деп жазан.
райсымыз, студент не жас малім болайы «малім» деген сзді естігенде зіні е сйікті малімдерін ксіби шеберліктермен оса, ттастай тла ретінде есіне алады.
Малімні тласын ттастай алып арау, райсысыны жеке ерекшеліктерін де оса арастырады. Сонымен ХХІ асыр малімні тласы андай болу керек деген сраты тірегінде ой толау.
Педагог – рухани бай тла. Оны рухани байлыы балаа деген махаббатынан, жоары адамгершілік жне ят сезімінен крінеді. Ол зіні оушылары жне ріптестеріні пікірімен санасады. Тланы рухани байлыы мірді мнін жне мір сру масатын, зіні ксіби шеберлігін айындауына мтылуында болып табылады. Педагог адамдарды арым - атынасына, лем слулыына ерекше мн береді. Онда эмпатия мен рефлексия жоары дамыан. Ол жаа сіп келе жатан баланы рухани леміні байлыын тсінуге тырысады, сондытан да зіні планетарлы, тіпті космосты ойлау рдісін дамытады.
Педагог – шыармашыл тла.Ол бірсарындылыты натпайды, сондытан здіксіз ізденіс стінде, жаашыл. Ойлап шыару, жзеге асыру – оны алыпты ксіби лгісі.
Малім – еркін тла. Оны еркіндігі мірде жне ксіби ызметте мдениет лемінде з орнын табуынан крінеді. зін - зі баалай алады, алайда менмендікке жол бермейді. Ол материалды жне рухани ндылытар лемінде з баытын еркін айыра алады, педагогикалы догмалардан аула. Ол батыл шешім абылдайды, зіні мірлік позициясы бар, яни айналадаы ортаа, адамдара, зіне деген арым - атынасты берік жйесі бар.
Педагог – бсекелестікті тла. Жоары ксіби шеберлікті мегеру шін рынок жадайында зіні жетістіктері мен кемшіліктерін біліп, мыты жатарына сйене отырып, лсіз жатарын жетілдіріп отыру керек. Озы педогогикалы тжірибелерді оып, танып з ой елегінен ткізе отырып, шыармашылыпен олдана білу керек. Ксіби мні бар басылымдарды адаалап, здіксіз білім жетілдіру курстарынан тіп отыран жн. Бсекелестікті тла болу шін тек з елімізде емес, білім кеістігінде болып жатан жаалытардан хабардар болады, жоары ебек нтижесіне жетуге мтылады.
Педагог мдениет адамы. Ол белгілі бір мдени кеістік пен леуметтік - мдени ситуацияларды ескере отырып, е жаа ылым, нер жетістіктерін бойына сііреді. з халыны дет - рпы мен салт – дстрін баалайды, біледі. Кркем жне ксіби дебиеттерге ызыушылы танытады, нерді алуан тріне мн береді, е бастысы зіні шкірттеріне ызытыра біледі.
Педагог трбиеші.Педагог андай бір баытты аламасын, андай міндеттерді шешпесін, негізгі ызметі – трбиешілік. Трбие рдісі трбиеленушілерді алуан трлі іс - рекеттерін (ойын, оу, ебек, жеке, жымды) педагогикалы басару негізінде жзеге асады
азіргі кезеде трбиеші – педагогты трбие жмысын йымдастырушы ретінде наты трбие міндеттерін шешуге баытталан білім, білік абілеттеріне талдау жасау керек. Малім – трбиеші шін е маызды, е шешуші ндылытара назар аударан жн. ндылытар жйесі азіргі малімдерді педагогикалы мдениетіні мазмнын айындайды. Негізгі ндылытарды е бастысы – бала, оны рухани – адамгершілік лемі. Малім шін е маыздысы, оны іскерлігі болып есептеледі, сонымен атар, психологиялы мдениетті де рлі ерекше. Бала психологиясыны дамуындаы айшылытар мен иындытарды тсіну шін ажет. П. П. Блонский малімдерді «практикалы психолог» болуа шаырады. Трбиеленушілерді жан - дниесін тсініп, сезініп, оларды жеке - психологиялы асиеттерін баалаан жадайда ана табыса жете алады
Педагог трбиеленушіні сеніміне, сйіспеншілігіне ділетті боланда ана блене алады. Сондытан жымдаы трбиеші мен трбиеленушіні арасындаы адамгершілік – психологиялы ахуал шешуші рл атарады.Балаларды ызытыру, білім алуды ажет екенін сезіндіруді маыздылыына наты іс - шараа атысуын амтамасыз ету арылы кз жеткізеді, бл табыса жетуді алашы адамы болып саналады.
Сонымен бірге, трбиешіні трбиеленушімен белсенді арым-атынас ра білу тыдай да, тыдата да білу керек. Дер кезінде батыл шешім абылдай алуы да маызды. Жоары рухани дегейі, зиялылы, жмса жымиыс, жайлы дауыс, жеіл зіл е кішкентай балалардан бастап, ересектерге де найды.
Жеіл зіл арылы шиеленісті жадайды бетін айтаруа болады.
Наыз педагог е алдымен шыармашыл жне ксіби ойлайтын адам екені аны. Баытты педагог ана оушыларын баыта кенелте алады. Тек мейірімді малім ана оушыа мейірім днін себе алады. зін - зі дамыта алатын педагог оушыларын зін - зі дамытуа ынталандыра алады. Сондытан біз оушыларымыз кткендей малім болуымыз те ажетті.
Таырыпты жоспар, саба жоспарын жасаанда оытушы тек зіні жмысын ана емес, оушыларды іс - рекетіні сол пнге деген жеке кз арасымен білім дегейін, ызыуы мен абілетін ескерте отыру ажет. Оушыларды алуан трлі іс - рекеттерін жобалаан кезде оытушы жымды жне жекелік шешім абылдау шін жан - жаты міндеттер мен тапсырмаларды іріктеу керек: репродуктивті жне шыармашылы, оытушылы, дамытушылы жне жаттыушылыты ескерген жн. азіргі оытушылар оу материалын проблемалы тсіндіру, эвристикалы гіме жргізе білу, дискуссиялы жадай жасай алуы, интеллектуалды - шыармашыл ахуал жасау, студенттерді оу - зерттеушілік ызметін йымдастыруы ажет.
Шкірт тласын з пнін жетік білуге оыту арылы трбиеленеді. Концепция мен технологияларды оыту мен трбиелеу, жмыс трлерін жинатау педагогикалы ызметті тиімді етеді. рбір оытушыны зіні шыармашылы лабораториясы болу керек, дидактикалы материалдар комплексі, аудио, видео, техникалы ралдар, компьютерлік техниканы мегеру жне пайдалану ана алыпты жадайы болуы тиіс. Оытушы бкіл діс - тсілдерін біріктіріп, кіріктіріп пайдалананда жоары крсеткіштерге жетеді.
Егер біз шкірттеріміз пндерден алан білімді тере мегеріп ана оймай, алан
білімдеріні негізінде жйелі ойлау дадысын игерсін десек, ксіби трыдан талаптара сай болуымыз керек. Бнда оушыны сйлесім рекетіні барлы трлерін яни тыдалым, оылым, сйлесім, жазылым, тілдесім бірлікте мегерту басшылыа алынса, сйлеу ортасына, сйлеу масатымен таырыбына сйкес диалог, монолог рай алу, пікірлесу з ойын тсінікті жеткізу, оушыны мірлік дадысына берік негіз алайтыны сзсіз.
Білім беру мазмнындаы згерістер, тлаа баытталан оытуды жзеге асыру-малімні шеберіні кедігін ажет етеді. Заман талабына сай болу шін малім рашан ізденіс стінде болу керек. Ендеше азіргі тадаы аза педагогикасыны міндеті де осы асиеттерді кез-келген аза оушысыны бойында алыптастыру.
Ертегі кні аза мектебін бітірген, соны ішінде ауыл мектебін бітірген, жас шкірт оам алдында дрменсіздік крсетпеуі шін, шаруашылыты кез-келген саласына ажетті орта білік, дадыны алыптастырып мектептен алып шыуы тиіс.
з лтымызды, мемлекетімізді ркендететін білімді, болаша данышпан шкірттер трбиелеу шін, бірінші кезекте балаларды сезімталдыын, ойын, тілін дамытуды жола алан жн деп ойлаймын.
«Малім н бойына, з ісіне, шкірттеріне деген сйіспеншілікті жинатаса ана ол-наыз стаз»,- деп айтандай малімні ізденісі жан-жатылыы, зыреттілігі арылы айындалады.
Малім зыреттілігін дамыту, оушыларды сабатан алан білімдері арасында шыармашылыын алыптастырады.
«ХХІ асыр стазы андай болу керек?» деген сра теренен ойланып, толануды ажет етеді. йткені, стаз алдынан тлім-трбие алан бгінгі балауса жас л мен ыз ертегі аза лтыны атынан сз сйлеп, елімізді танытар, елдігімізді сатар, айбынымызды асаататар, лгі болар азаматтар болуа тиіс.
Сондытан азіргі апарата толы алмаайып заманда з еліні адал лы болып алу, лтыны лылыын згелерге таныта білу – крделі де иын шаруа.
ХХІ асыр – ата бсеке асыры. Елбасымыз халыа арналан жолдауында «ХХІ асырда білімін дамыта алмаан елді тыырыа тірелері аны». Біз болашаты жоары технологиялы жне ылыми амтымды ндірістері шін кадрлар орын жасатауа тиспіз. Осы заманы білім беру жйесінсіз рі алысты барлап, ке ауымда жааша ойлай білетін осы заманы басарушыларсыз біз инновациялы экономика ра алмаймыз» деген болатын.
ашан да білімді рпа – болашаымызды кепілі.Егеменді елімізді тадыры – жас рпаты тадыры – бгінгі стаздарды олында.
Демек білім сапасын ктеруді негізгі тетігі стаз , сондай-а оны теориялы білімі мен ксіби шеберлігі, шыармашылы ызметі деуге болады.
Жаа асырдаы мектепті жаа трпатты малімні алдындаы міндеті - егеменді елімізді жас рпаын жан-жаты дамыта отырып трбиелеу.
«Еліміз 2030 жылы барыса айналдыратын кш - мектеп партасында отыран оушылар мен 15-20 жас аралыындаы жастар», - деп елбасымыз Н..Назарбаев матаныш сезіммен айтан.
азастанны бгіні мен ертеі жас рпаты еншісінде. Бл малімнен з ісіне лкен жауапкершілікпен арауды талап етеді. Педагогикалы ксіпті пиясы тек оыту ана емес, не шін жне алай оыту. Бл ретте малімні біліктілігі, діскерлігі лкен роль атарады. Ал ксіби шеберлікті жоары шегі шыармашылы ебек, оу-трбие рдісін жаашылдыпен, згеріспен ра білу, яни инновациялы ызметті жзеге асыру. Оны негізгі крінісі оыту мен трбиелеуді, дамытуды технологияларын, діс- тсілдерін ендіре отырып, жмысты йымдастыру.