Логикалы ойлауды дамытуа арналан діс-тсілдерді арастырыыз

Логикалы ойлауды дамыту туралы сз етпес брын логика туралы ысаша айтып кету керек.Логика - (грек тілінен алынан logic - сз, ой,ойлау, аыл-ой) ойлауды задылытары мен трлері туралы ылым. Объективті пікірлерге негізделген процесс логикалы ойлау деп, ал дрыс ойлауды формалары мен задары туралы ылым логика деп аталады. Логикалы ойлауды исындылыы оларды шындыа сай келуінде. Логикалы ойлауа тскен былысты себептері мен салдары, ымдар арасындаы байланыстар мен атынастар логикалы ойлау жолымен ашылады. Пікір алмасу кезінде, сіресе математикалы тжырымдар кезінде пайымдау,ойлау задылытарын немесе былайша айтанда сол задылытар мен формалары жніндегі ылым- логиканы кмегі мен бір пікірден екінші пікірді шыарамыз. Логикалы тжырым теориясыны е алаш грек философы Аристотель негізін алаан.

Логикалыойлауды ерекшелігі - орытындыларды исындылыы оларды шындыа сай келуінде. Логикалы ойлауа тскен былыс тсіндіріледі, себептері мен салдары атесіз аныталады. ымдар арасындаы байланыстар мен атынастар логикалы ойлау жолымен ашылады.Бл байланыстар мен атынастарды дрыстыын теріске шыаруа болмайтыны пікірлерде крсетіледі.

Ойлау – аса крделі психикалы процесс. Оны зерттеумен бірнеше ылым айналысады. Бларды ішінде логика мен психологияны орны ерекше. Психология трлі жас млшердегі адам ойыны пайда болуы, дамуы, алыптасуы жолдарын, яни жеке адамны ойлау ерекшеліктеріні задылытарын арастырса, логика – бкіл адамзата орта ой рекетінен задары мен формаларын айындайды, адам ойыны наты нтижесі болып табылатын ым, пікір, длел, ой формаларыны табиатын зерттейді. Ойлау ерекшеліктерін таным мен ой процесіні сатысы ретінде зерттеу, ойлауды білім мен тікелей байланысты екендігін крсетеді.

Ойлауды дамыту – оны мазмны мен формасын згерту болып табылады. Психологияда ойлауды ш трі арастырылады.

1.Практикалы іс-рекеттілік.

2.Крнекі-бейнелік

3.Сздік – логикалы.

Ойлауды дамыту процесі тмендегілерді амтиды.

/ Ойлауды барлы трлері мен формаларын дамыту /практикалы іс-рекеттік,крнекі-бейнелік, сздік-логикалы/

2/ Ойлау амалдарын алыптастыру жне жетілдіру /анализ, синтез,салыстыру, жалпылау,классификациялау/ т.б.

3/ Затты мнді белгілерін ажырата білуін дамыту.

4/ оршаан орта былыстары мен заттары, атынастары мен маызды байланыстарын табу.

5/ з пікіріні дрыстыын длелдеу.

6/ з ойын аны, жйелі, арама-айшылысыз жне негізді трде баяндау.

7/ Ойлау тсілдері мен амалдарын бір саладан екіншіге кшіре білу.

8/ былысты дамуын кре білу, негізделген орытынды жасау.

9/ Формальды логикаа негізделген ойлаудан, диалектикалы логикаа негізделген ойлауа кшу процесін стимулдау.

10/ Оушыларды, студентерді оу жне оудан тыс іс-рекеттерінде формальды жне диалектикалы логика задары мен талаптарын олдану дадылары мен біліктіліктерін жетілдіру

Логикалы ойындарды дамытуды негізгі тсілдерді бірі – логикалы ойындар. Ойын сіресе балаларды негізгі іс-рекеті ретінде психологиялы, анатомиялы-физиологиялы, педагогикалы маызы зор ызметтер атарады. Ойын – баланы ажетті рекетіні бірі ойынды кіші жастаы балаларды табиаты керек етеді. Балаларды ебегі, оуы ойыннан басталады. Ойын арылы оушы білім алуа, оуа ызытыра отырып, тлалы дамуын алыптастыруа болады. Жалпы, математика сабаында олданылатын ойын трлері оушыларды математикалы ымдарын кеейтіп, ойлау абілеттерін арттырып, есептеу дадыларын шыдай тсетіні белгілі. Математика сабаында азаты лтты ойындары олданылады. Мысалы, «Саина салу», «Асйек» ойыны белгісіз санды табуа арналан ойын. Мндай ойынды йымдастыруды жне басаруды сипаты мен жолдары жне жолдары жне оларды олдануды тиімді бліктері жан-жаты ойластырылуы керек. Ойын рдісінде балаларды білімі тередей тседі, осыан дейінгі білімдері мен тсініктері баянды болып жаа білім игеріледі. Ойын - адамны міртанымыны алашы адамы деп білеміз. Оны басты ерекшелігі баланы ойлау абілетін жетілдіру болып табылады «Ойы саязды, тілі саяз» деген латты сз бекер айтылмаан.

Сонымен орыта келгенде, мен логикалы ойлану жне оны дамытуа байланысты мселелер бойынша психологиялы, педагогикалы оу дістемелік дебиеттерді жне ылыми зерттеу жмыстарын арап шыып, логикалы ойлауды дамыту ымы ойлауды дамыту ымын амтиды деген пікірге келдім. «Ойлау - логиканы задылытарымен формаларына баынады. Кптеген адамдар логикалы ойлайды, біра здеріні ойлауы логика задылытары мен формалары арылы болып жатанын білмейді» дейді В.Кириллова.