Электр доасына ойылатын талаптар. Доа кернеуі мен оны зындыы арасындаы туелділік.

Пісіру ндірісіні технологиясы мен жабдытары» пнінен

Емтихана арналан таырыптар

Пісіру доасы жне оны асиеттері

Доаны физикалы асиеттері. Газды иондандыру процесі.

Электродоасы – атты дене немесе біреуі атты дене екіншісі сйы зат екі эктродтар аралыында ауа арылы ткен тянаты электр аымы. деттегі жадайда ауа электр тогын ткізбейтіні белгілі. Сондытан екі электрод аралыындагы ауа электр тогін ткізгіш болуы шін ауа молекулаларын иондандыру ажет. Газды ортада алыптасан электрдоасыны ток тыыздыы жоары, температурасы жоары, электродтар аралыындаы кернеу тмен шамалы болып келеді. Газды ортаны электр тогін ткізгіш абілетті ету шін газды иондандыру ажет, иондандыруды бірнеше тсілдері бар. Олар:

- сотыыс арылы иондандыру;

- суле серімен иондандыру (фотоиондандыру);

- ыздыру арылы иондандыру (термиялы иондандыру).

- Иондану процесінде атомны электроны (немесе электрондары) ядродан блініп шыып еркін озалысты жадайа кшеді. Электронды атом ядросынан ажырату шін белгілі млшерлі энергия арышталуы шарт жне бл энергияны иондандыру жмысы деп атайды. Иондандыру жмысы электрон-вольт бірлігімен лшенеді. Электрон-вольт дегеніміз электронны 1 вольт потенциал айырмашылыы серімен иемденетін энергиясы.

Доаны орнытылыын амтамасыз ету. Орнытылы коэффициенті.

Пісіру доасыны топтастырылуы. Траты жне айнымалы ток доасы.

Пісіру доасы – дегеніміз екі электрод немесе электрод пен бйым арасындаы газды ортада болатын уатты орныты электр разряды. Электр разряды дегеніміз электр тогыны газды орта арылы туі. Мндай разрядты бірнеше трі болады: шынды, доалы, бысып жанатын жне т.б., олар бір-бірінен затылыымен, ток кшімен, кернеуімен жне баса сипаттарымен ерекшеленеді.

Пісіру доасы ртрлі белгілеріне байланысты топтастырылады:

- іс рекетіне байланысты – тікелей, жанама жне аралас рекетті пісіру доалары;

- ток тріне байланысты – траты токты жне айнымалы токты (бір жне ш фазалы);

- жану затыына байланысты – стационарлы (здіксіз жанатын) жне импульсті доа;

- траты ток пайдалануда ток полярлылыына байланысты – тура (тікелей) баытты полярлыты жне кері баытты полярлыты доа;

- сыымдалу дрежесіне байланысты – еркін жанатын жне сыымдалан доа;

- доаны жанатын ортасына байланысты – ашы, жабы жне оранысты газ ортасында жанатын доа;

- элеткрод тріне байланысты – балымайтын жне балымалы электродпен жанатын доа;

- статикалы вольт-амперлік сипаттамасына байланысты – ламалы, ата жне рлемелі доа;

- доа зындыына байланысты – ыса, алыпты жне зын.

Айнымалы ток доасыны ерекшеліктері.

Электрдоасын айнымалы токпен нрлендіргенде, ток жиілігіне f сйкес р электрод секундына f рет кезекпен анод пен катод болады. р период сайын ток екі мрте нлге те болып, доа екі мрте снеді де, ток шамасы айталап скенде доа айта жалынданады. Тжірибе мен теориялы есептеулер корсеткендей, доа те ыса уаыта снгенні зінде де доа баанасыны газы салындап, деионизацияланатындытан, доаны рі айта жалындануы шін электродтарда кернеуді ыса уаыта суі ажет. Нтижесінде р жарты периодты бастапы кезінде кернеу сипаттамасында биік сызы алыптасады, мны шы дейді де, соан сйкес оны кернеуді жалындату шыы дейді (5-сурет).

Электр доасына ойылатын талаптар. Доа кернеуі мен оны зындыы арасындаы туелділік.

Электр доасына ойылатын технологиялы шарттар тмендегідей:

а) электр доасы токты тменгі жне жоары мндерінде де тиянаты жалындауы керек;

) пісіру процесін зын не ыса доамен жргізу ммкіндігі болуы керек;

б) доаны пісіру аумаында жылжыту, демек пісіру процесін белгілі баытта, ажетті жылдамдыпен жргізу ммкіндігі. Іс жзінде екі электрод (пісірілетін блшек пен электрод) бір мезгілде озалтылмайды. Электрод белгілі млшерге жылжытыланда, екінші электродты белсенді даы соан сай здігінен орын ауыстырады. Бл озалыс зіліссіз туі ажет, озалыссыз электродты белсенді даы жаа орына ауысу кезінде доа жылжытылан электрод баытында созылып барып, екі электродты белсенді датары тиянаты сйкес орналасады. Мны — доаны созымталдыгы деп атайды. шінші технологиялы шартты орындау шін электр доасы созымталды асиеті болуы керек.

Ток траты боланда доа кернеуі элетродтарды араашытыына тзу сызыты туелділікте болады (6-сурет). Доа кернеуі пісір тогыны шамасына да туелді. Доа зындыы траты боланда, доа кернеуі мен ток шамасыны арасындаы туелділік доаны вольт-амперлік сипаттамасы деп аталады