ЖЫЛДЫ АЫНДЫ ЛЕСТІРІЛІМІН «НАТЫ ЖЫЛ» ДІСІМЕН АНЫТАУ

Су тіміні берілген міметтеріні болуына байланысты екі трге блеміз:

- жеткілікті жне за баылау атары бар;

- баылау атарыны мліметтері жо.

Есептеулер келесі кезекпен орындалады:

1. ызылсу зені - Баабла тстамасы F=201 км2; Нср=2500 м.

2. Гидрологиялы мезгілдерді блу. [8] блімінде крсетілген шарттара сйкес жргізіледі. Сонда: шектелген кезе: IV- IX айлар болса, оны ішінде, шектелген мезгіл: IV – V айлар.

 

3. Су тімдеріні жылды сомасы жне кпжылды кескіндегі блінген кезедер мен мезгілдер аныталады Кпжылды кескінде, 7-кесте :

 

а) бір жыла: мысалы, 1933 жыл: (35)

м3/с,

б) шектелген кезеге: ; (36)

Мысалы, 1938 жыл: м3/с,

 

в) Шектелген мезгілге: (37)

Мысалыа, 1938 жыла: м3/с, 7-кесте;

 

4. Жылды, шектелген кезені, шектелген мезгілді су тімін кему ретімен орналастырады.

 

5. Эмпирикалы амтамасыздыты анытайды [8]

 

. (38)

6. Кему ретімен орналастырылан жылды, шектелген кезені, шектелген мезгіл су тіміні сомаларына сйкес жылдары да сол ретпен орналастырылады, 7-кесте.

 

7. Жылды, шектелген кезені, шектелген мезгілді су тімдеріні сомасыны шамалары ай амтамасызды кезінде берілген мндерге е жаын, сол жылды тадаймыз. 7– кестеден р=95% амтамасызды кезіндегі сйкес


7-кесте. Су тіміні жылішілік лестірімін наыз жыл дісімен анытау

№ Жыл осындылы су шыыны, осындылы су шыыны кему ретімен, Cу тіміні эмпирикалы амтамасыздыы, р осындылы су шыыны жылдары
Жылды Лимиттік кезедегі Лимиттік мезгілдегі
18,24 14,75 6,10 24,55 18,58 8,13 3,57
16,01 10,92 4,74 22,67 16,42 7,80 7,14
16,35 13,05 4,71 22,06 15,53 6,90 10,71
14,76 9,79 4,85 21,54 14,75 6,31 14,29
15,71 10,75 5,39 20,3 14,65 6,24 17,85
21,54 16,42 5,82 20,17 14,49 6,23 21,42
22,06 15,53 7,80 19,63 14,37 6,18
12,33 8,04 4,04 19,14 14,03 6,10 28,57
11,69 8,29 4,30 19,03 13,98 5,82 32,14
13,86 10,25 4,95 18,71 13,88 5,79 35,71
15,24 10,74 5,10 18,35 13,08 5,77 39,29
14,16 9,66 4,83 18,24 13,05 5,60 42,86
18,71 11,32 5,12 18,21 12,38 5,52 46,42
24,55 18,58 8,13 17,06 11,66 5,39
20,17 14,37 5,79 16,91 11,42 5,29 53,57
13,52 8,59 3,99 16,68 11,32 5,13 57,14
19,03 13,88 6,31 16,35 10,95 5,12 60,71
18,35 13,08 6,24 16,16 10,92 5,10 64,29
17,06 11,42 5,60 16,01 10,75 4,95 67,86
19,14 14,03 5,77 15,71 10,74 4,85 71,43
19,63 13,98 6,90 15,24 10,25 4,83
16,16 10,04 4,63 14,76 10,04 4,74 78,57
22,67 14,49 6,23 14,16 9,79 4,71 82,14
20,3 14,65 6,18 13,86 9,66 4,63 85,71
18,21 12,38 5,29 13,52 8,59 4,30 89,29
16,68 10,95 5,13 12,33 8,29 4,04 92,86
16,91 11,66 5,52 11,69 8,04 3,99 96,42

мндер р трлі жылдарда орын аланы крінеді. Бір жылды су тіміні сомасы шін – 1944 жыл, шектелген кезені су тімі сомасы шін 1943 жыл, шектелген мезгілдегі су тімі сомасы шін – 1951 жыл. Осы жерден бл діс арылы есептік жылішілік су тімін анытауа келмейтінін креміз. Себебі, жылдар сйкес келмейді. Мндай жадайларда ттастыру дісіне кшеді. Егер жылдар сйкес келсе, онда су тіміні есептік гидрографы ретінде сол тадалан жылды гидрографын аламыз.

8. Жылды су тіміні статистикалы параметрлерін анытайды (1.1– блімде крсетілген діспен): .

Мысалы: м3/с; ; (1.1– блім).

 

9. Туелділікке байланысты есептік жылды су тімі табылады (1):

 

,

 

Онда, м3/с.

10. Есептік жылды су тімі мен есептік наыз жылды су тімімен салыстырылады. Егер су тімдерінде ауытулар бар болса, есептік жылды су тіміне тзету коэффициенті енгізіледі:

 

(39)

11. Туелділік бойынша К коэффициентіне сйкес наты жылды гидрографына тзетулер орындайды:

12. Наты жылды анытап, сол 1944 жылдаы р бір айдаы су шыынына (39) формуладан шыан коэффициентті кбейтіп шаамын,

8-кесте:

1944 ж. айлары I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Qн.ж·К 0,60 0,67 0,71 0,59 0,98 1,27 2,18 2,42 1,42 0,62 0,54 0,50

 

Qн.ж ор Qop , 0,97 0,97;

13. 8- кесте бойынша наты жылды гидрографын трызамыз, 3-сурет.