Биогаз ондырылары

Биогаз ондырылары биогазды анаэробты жадайларда биомассаны шіруін баылау арылы ндіреді.
Биогаз ондырыларында биогазды е трлі ауымда алуа болады. Ол з ксіпорнын энергиямен амтамасыз ету шін шаын тазарту мен ондырылар болуы ммкін жне газ бен электр уатын желіге беруге арналан алып орталытандырылан энергия парктері болуы ммкін.
Биогазды ндіру шін тама нерксібіні жне ауылшаруашылы абылдатары келе береді, сондай-а арнайы сірілген энергетикалы сімдіктер. Биогаз ондырылары моно-шикізатпен, сондай-а оспаларда жмыс істей алады.
Биогаз ондылары шикізатты беру жйесі кешенімен, жылыту, араластыру, канализация, ауа газды жне электр жйесімен жабдыталан герметикалы реакторлардан тратын рылыс объектілері болып табылады.

 

 

Биогаз – биомассаны микробты шіру нтижесінде алынан газ. Негізінен метаннан (55-70%) жне кміртегі диоксидінен (45-30%) трады, алайда биогаз станциясында жойылатын кейбір осынды заттар бар. Биогаз асиетіне арай табии газа (80-98 % метан) жаын келеді. Оны иісі мен тсі болмайды.

Биогаз азандытарда жау шін жне байытусыз іштен жанатын озалтыштарда пайдаланылуы ммкін. Биогазды электр энергиясын ндіру шін пайдалану кеінен таралан.
Биогаз СО2 -ден тазартып табии газды асиетіне жеткізе алады. Ондай байытылан биогаз биометан деп аталады. Кбінесе ондай тазарту суды кмегімен жрігізіледі. Тазартан со газды рамы бойынша да жне табии газды асиетіне бойынша айырмашылыы болмайды

Биогаз станцияларынын пайдалары.Экология .

Биогаз ондырысы – тазартуды е белсенді жйесі. Тазартуды кез-келген баса да жйелері энергияны ндірмейді, ттынады. Биогаз ондырысы алдытарды богаза жне биотыайтыыштара айта дейді.

Биогазды ндіру метанны атмосфераа шыарылуыны алдын алады. Оны тту – глобальді жылынуды алдын алуді е жасы тсілі.

Биогаз ондырысыны осымша пайдасы: электр мен жылуды ндіру, биоментанды алу, жаа ксіпорындарды салу кезінде тазартуа крделі шыындарды немдеу.

Баылау сратары:

1. Геотермалды ондарылар не жатады?

2. Биогаз ондырылырыны пайдасы.

 

Дебиеттер тізімі

1. Веников В.А., Путятин Е.В. Введение в специальность.Электроэнергетика.-М:Высшая школа, 1988г.

2.Хожин Г. «Электроэнергетика», Алматы, 2011ж.

ДРІС № 20

Таырыбы «ЭЛЕКТР ЖКТЕМЕНІ КЕСТЕСІ»

Жоспар

1. Жктемелерді графиктері,

2. Жктемені жылдык заты графигі

 

Электр энергетикалы жйелерді негізгі ерекшелігі, ондаы электр энергияны ндірілуі жне ттынылуы бір мезгідде болуы керек.

Электр станциялармен рбір мезгілде ндірілетін энергия, сол уаытында пайдаланылуы керек. Пайдалану графигі немі згеріп отырады.

Генераторлар мен ттынушыларды осынды активтік уаттарыны те еместігі (небаланс) ауыспалы процеске келеді. Генераторларды активтік уаттарыны артышылыы жиілікті кобейуіне (жоарлануына) келеді. Генераторларды активтік уаттарыны жетіспеуі жиілікті тмендетеді. Электр станцияларды пайдалананда (агрегаттарды куаттарыны шектелген млшерінде), электрлік жйелерді аз ана тербелісі электр станцияны лсмысына иынды келтірмейді. Себебі ол агрегаттар уатты згерісін реттейтін автоматты реттегіштермен жабдыталады.

Егерде электрлік жктемелер кенет згерсе жне тез кбейтілсе, онда осымша генераторларды іске осу ажет. Бл жадайлар алдын ала болжамда болуы керек. Электр энергияны ндірілумсн оны ттынушысыны айырмашылыы болмауы керек. Электр станцияларды дрыс пайдалану шін оны туліктік графигін білу керек. Ол ттынушыларды графигіне байланысты.

Электр энергияны пайдалану режімі ттынушыларды графигімен белгіленеді, яни электрондырыны уатыны уаыта сйкесті згеруі диаграмма трінде беріледі.

Графиктерді трызанда абцисса сінде туліктік сааттар (0-24 саата дейін), ординаты сінде электрлік жктеме (кВт, МВт) крсетіледі. Графикте электр ондырыны активтік (Р), реактивтік (Q, толы (S) уаттары жне то (I) крсетіледі. Графиктер туліктік, апталы жне ысты, жазды, кктемдік, кздік, жылды болып аныталады. Пайдалану орнына байланысты ттынушылар, осалы станция, станция, станция графиктері болып блінеді.

Типтік графиктер салыстырмалы бірлікте беріледі де, оларды жктемесі 100%-а те деп алынып сатылы диаграмма ретінде корсетіледі. алан сатыдаы жктеме і рафиктері тулікті сол уаыттаы салыстырмалы мнін крсетеді (20.1, а-суреті).

 

(20.1)

мнда п% - типтік графикті ординатасына сйкесті сатысы.

 

20.1-сурет.Туліктік графикті типтік графикке сйкесті трызу.

а) Типтік график, б) Атаулы бірліктегі график.

 

Бндай жктеме графигі Р_макс =20МВт-ты боланда 20.1 б-суретінде крсетілген.

Р_максболашаа жобалаанда жне графикті атаулы бірлікте трызу шін ттынушыларды белгіленген уаты аны болуы керек, ол номиналды уатты осындысы деп есептелінеді.

Активтік жктеме шін:

 

(20.2)

Сол мезгілде косалы станцияны шинасына косылан жктемелерды уаты келесі рнекпен аныталады:

 

(20.3)

мнда - электр ондырыларыны ттынушыларына жне жергілікті желілерді номиналды жктеме мезгіліндегі орта ПК-і (КПД).

Расында ттынушыларды жктемелеріні уаты белгіленген уаттан детте кем (кіші). Бл жадай бір уаыттылы жне жктемелік коэффициентерімен ескеріледі.

Сонда ттынушыларды максималды жктемесі келесі рнектеп аныталады:

 

(20.4)

 

Активтік жктемесіні графигіне баса да, реактивтік жктемені графигін пайдаланды. Реактивтік жктемені графигі де ордината сіне сатылы трде крсетіледі; %.

Оны келесі рнекпенанытауа болады:

 

(20.5)

мнда tg, сos_max-ны мніне сйкесті аныталады.

Ал сos_max-ны мні ттынушыларды бастапкы крсеткіштеріні біреуі ретінде беріледі.

Активтік жне реактивтік жктемелерді белгілі графиктерін пайдалана отырып, толы уатты графигін трызуа болады. Толы уатты сатылы графикке байланысты мні келесі рнекпен аныталады:

 

(20.6)

мнда Р_iжне Q_i -лы сатыдаы активтік жне реактивтік жктемелерді атаулы бірлікпен крсетілен мндері.