Дипломатиялы кілдіктер.

«Дипломатия» ымы грек сзі diploma – екі бктелген бет, жат маынадан шыан. Бл жерде «дипломды стаушы» деген сз алашы маынасында олданылып отыр, яни провинциялара немесе мемлекеттен тыс шетелге кетіп бара жатан ресми тлалара берілетін сыныс немесе сенім грамоталары. з жиынтыты дипломатиялы жне консулды ы сырты атынастарды ыын растырады жне мелекет аралы ресми кіл болуы ммкін.

Сырты атынастарыны ы дстрлі айнарларымен ­ келісім-шарт жне дет жне де жне дипломатиялыта жне консульсды ыта, за уаытты халыаралы ы деттегі нормалары басымдармен келді.

Дипломатия ымы, азіргі кезендегі оны олданылу аясыны кееюі. Екі жаты жне кп жаты дипломатия. азакстан жне 1961 жылы Дипломатиялы атынастар туралы Вена Конвенциясы.

Дипломатиялы кыкты тсінігі, Дипломатиялы кы туралы халыаралык конвенциялар.

Мемлекетті сырты катынзстар органдары, Сырткы атынастарды мемлекетішІлік органдары: парламент, мемлекет басшысы, кімет, сырткьі істер ведомствасысырткы атынастарынын жалпы зіреттеріні органы ретіиде. Баска министерствалар жне ведомстваларды ролі. азастанны 1995 жылы Конституциясы бойьшша сырты атынастар органдары. азастан Республикасыньщ Президенті. азастан Республикасыны Парламенті. азастан Республикасыньщ Сырткы Істер Министрлігі. Сауда жне нерксіп министрлігі жне оны сырткы экономикалык байланыстарды дамытудаы ролі.

Сырткы атынастардаы шетел органдары. Дипломатиялы кілдіктер. Сауда кілдігі. Консулды. Хадыкаралы уйымдардаы мемлекетті кілдіктері. Сырты катынастардаы уакытша шетел органдары.

Дипломатиялы ы дипломатия аясында ызмет атарады. Сондатан да дипломатиялы ы пнін дрыс тсіну шін «Дипломатия» терминіні маынасын ашып алан жн. Дипломатия – бл мемлекеттерді сырты саясатты жргізуде атаратын ызметі. Сырты саясатты жзеге асыруды е бір діл, бейбіт ралы. Дипломатияны жзеге асыруды негізгі дісі, ол – келіссздер.

Дипломатия– бл халыаралы атынастар аясында мемлекеттерді сырты саясатын жзеге асырушы мемлекеттік органдар мен йлесімді шет ел органдарыны ызметі.

Сырты саясат дегеніміз - з халыны ішкі ажеттілігімен йлесімін тапан халыаралы аренадаы мемлекет ызметіні негізгі баыты, яни оны халыаралы істердегі негізгі баыты. Сырты саясат мемлекеттерді масаты мен міндеттерін, халыаралы атынастардаы мемлекет ызметіні баыттарын, сондай-а осы ызметті жргізілу нысандары мен тсілдерін айындайтын мбебап рал. р елді сырты саясаты сол елді крнекті халыаралы ы танушы мамандарыны, алымдарыны, саясаткерлеріні атсалысуымен аныталады. Сырты саясатты маызын тсініп, оны жобасын зірлеп ою жеткіліксіз, сонымен атар оны іс жзінде жзеге асырылуын амтамасыз ету ажет. Міне осы масатта мемлекеттер арнайы укілеттілік берілген адамдарын мемлекет мдесін білдіре отырып, оны сырты саясатын жргізу шін зге мемлекеттерге жібереді. Олар з мемлекеттеріні сыныстарын зге мделі мемлекетті мемлекет басшысына табыстап отырады. Ежелгі Грецияда мндай сыныстар арнайы татайлара жазылып жіберілген. Оларды «Дипломдар» деп атап, оны табыстаушы укілді тлаларды «Дипломаттар» деп атаан. Дипломаттарды негізгі міндеті з мемлекеттеріні сырты саясатын олда бар барлы діс-ралдарды кмегімен жзеге асыру, оны жзеге асырылуын амтамасыз ету. Осы трыдан аланда дипломатия дегеніміз – халыаралы атынастардаы мемлекеттерді сырты саясатын жзеге асыруа арналан арнайы діс-ралдарды жиынтыы.

Дипломатиялы ы дегеніміз – дипломатия аясымен дипломатиялы атынастара тсуші субъектілерді ытары мен міндеттерін айындаушы ыты нормаларды жиынтыы.

Уаыт те дипломатиялы атынастарды реттеуші жазбаша нысандаы арнайы келісім шарттар ажет бола бастады. Біратар мемлекеттерде дипломаттарды лтіру, оларды рып соу, кепілге алу трізді жадайлар жиілеп кетті. Осы трыда дипломаттарды, оларды ызметін ыты реттеу ажеттілігі туды. Дипломаттар мен консулды жеке басы ауіпсіздігін, алыпты ызметін амтамасыз етуге баытталан арнайы нормалар алыптаса бастады. Аталмыш нормалар кейін келе зара топтастырылып, жинаталып Халыаралы ыты жеке бір институты ретінде бекітілді.

Дипломатиялы ыты айнар кздері болып, 1961 жылы Дипломатиялы атынастар жніндегі Вена конвенциясы, мемлекеттер арасындаы екіжаты келісімдер (дипломатиялы атынастарды орнатуа байланысты) жне де халыаралы ыты осы бір саласын реттеуде негізге алынатын дет-рыптар танылады. Біршама батыс елдерде бл айнар кздермен атар дипломатиялы жне консулды атынастарды реттеуде сотты прецеденттерде кеінен олданылады.

Дипломатиялы атынастарды реттеуші кпжаты шарттара мыналар жатады:

- 1875-ші жылы 14 наурызда абылданан Мемлекетті мбебап сипаттаы халыаралы йымдара атысты кілдіктері туралы Вена конвенциясы;

- 1946-шы жылы 13 апанда абылданан Б-ны артышылытары мен имунитеттері туралы конвенция;

- 1947-ші жылы 21 арашада абылданан Б-ны мамандандырылан мекемелеріні артышылытары мен имунитеттері туралы конвенция;

- 1961-ші жылы 18 суірде абылданан Дипломатиялы атынастар туралы Вена конвенциясы;

- 1969-шы жылы 8 желтосанда абылданан Арнайы миссиялар туралы конвенция;

- 1977-ші жылы абылданан ылмысты тотату жне халыаралы ораудаы тлалара, оан оса дипломатиялы агенттерге арсы ылмыс шін жаза туралы конвенция;

Дипломатиялы кілдіктер. Оларды рамы, рылымы жне ызметтері (функциялары). Дипломатиялык кілдік (классы) дрежелері жне дишіоматиялы ранплер. Дипломатиялык корпус. Дипломатиялык кілдікті тааЙындау тртібі жне кері шаырьш алу.

Агреман. Сенім жне кері шакырып алу грамоталары.

Біріккен лттар йымыны жне Біріккен лттар Йымы мамандандырылан мекемелерІні артыкшылытары мен иммунитеттері. Халыкаралык йымдарды артыкшылыктары мен иммуниттері мселелері
жніндегі негізгі келісімдер. Халыаралык йымдарды барушы елмен келісімі.

22-бап. Дипломатиялы ызмет персоналыны жауапкершiлiгi

1. Дипломатиялы ызмет персоналы зiне жктелген мiндеттердi бзан жадайда, азастан Республикасыны за актiлерiне сйкес жауапты болады.

2. Дипломатиялы ызмет персоналына мынадай тртiптiк жазалар олданылады:

1) ескерту;

2) сгiс;

3) ата сгiс;

4) дипломатты дреженi берудi бiр жыла дейiн кiдiрте тру;

5) лауазымын немесе дипломатты дрежесiн тмендету;

6) дипломатты дрежесiнен айыру;

7) ызметке сйкес еместiгi туралы ескерту;

8) жмыстан босату.

3. Дипломатиялы ызмет персоналына тртiптiк жаза олдану азастан Республикасыны мемлекеттiк ызмет туралы задарына сйкес жзеге асырылады.

23-бап. Дипломатиялы ызмет персоналын керi шаырып алу

1. Шет елдердегi мекемелерде жмыс iстейтiн дипломатиялы ызмет персоналы ызметтiк мiндеттерiн рескел бзан, сондай-а, азастан Республикасыны немесе болатын елiнi за актiлерiнде белгiленген жауаптылыа кеп соатын рекеттер жасаан жадайда оан тртiптiк ыпал ету шараларын олдануа оса, ол азастан Республикасына мерзiмiнен брын керi шаырып алынады.

2. Дипломатиялы ызмет персоналын мерзiмiнен брын керi шаырып алуа отбасы мшелерiнi дл сондай рекеттер жасауы да негiз болып табылады.

9 таырып Консулды ы