Азастандаы консулды ызметті аидалары, масаттары

Бгінгі тада, экономикалы байланыстарды дамуына орай, сырты саясатты жргізуде сырты атынасты мемлекеттік органдарына, оны ішінде консулды атынастарды жне консулдыты лауазымды адамдарыны артылышылытары мен имунитеттеріне байланысты атынастарды реттеу жнінде кптеген келісімдер жасады.

Консулды ы – консулды мекемелерді жне оларды ызметкеріні ызметін реттейтін, оларды мртебесін, атарымдарын, ытары мен міндеттерін айындайтын лтты жне халыарлы ыты нормаларды жиынтыы. Ол консулдарды ыты жадайын, оларды рылу рсімі мен ызмет ету режимін ретке келтіреді, консулдар мен баса да лауазымды ызметкерлерді таайындау ретін тртіптейді, оларды міндеттеріні тізбесін, олара берілетін артышылытарды, жеілдіктер мен иммунитеттерді ауымын айындайды. Консулды ы сонымен атар консулды мекемелерін кіл еткен мемлекеттерді оларды басару жніндегі ытары мен міндеттерін, тиісті мемлекеттерді азаматтыы бар заи жне жеке тлаларыны осындай мемлекеттермен зара арым-атынасындаы ытары мен міндеттерін белгілейді. Консулды ыты негізгі бастау кздері – 1911 жылы Консулды функциялар туралы Каракас конвенциясы, 1928 жылы Консулды шенеуніктер туралы Гаага конвенциясы жне 1963 жылы Консулды атынастар туралы Вена конвенциясы. Аталмыш кп жаты халыаралы шарттарды бастапы ережелері екі жаты келісімдерде (консулды конференцияларда) жне лтты нормативтік актілерде пысыталып, натыланады.

Консулды кілдіктер. Консулдык кілдіктерді атаратын ызмет-тері (функциялары). Консулдардын дрежелері (классы): Бас консул, консул, вице-консул, консулдык агент, Консулдарды таайындау жне кері шаырып алу тртібі. Консулды патент, экзекватура. Консулдык округ. Консулдык корпус. Дипломатиялы кілдікті консулдык блім-дері.

азакстанны шетелдермен жасасан консулдык конвенциялары. Консулдык мселелері бойынша азакстан зандары. 1963 жылы кон­сулдык катынастар жніндегі Вена конвенциясы.

Консулдык артышыльгтар мен иммуниттер. Консулдык арты-шылытар мен иммуниттердІ дипломатиялык артыкшылыктар мен иммуниттерден айырмашылыы.

азастандаы консулдык кызметті каидалары, максаттары. аза-стан Республикасы Сырткы Істер Министрлігіні Консулдык Баскармасы. Консулдык кілдікті ызметі жне онъщ ашылуы. азакстандаы Консулдык мекемені ызметтері (функциялары).

Штаттык емес консул институты.

1963 жылы консулды катынастар туралы Вена конвенциясына азакстанны осылуы.

Консулды ы дегеніміз – мемлекеттер арасындаы, оларды зады жне жеке тлалары арасындаы іскерлілік жне зге де атынастарды олдау масатында халыаралы ы субъектілеріні жалпы консулды мселелер, оны ішінде консулды кілдерді ыты мртебесін анытау, оны ызметін, консулды артышылытар мен имунитеттер мселесін реттеуге арналан нормалар мен аидаларды жиынтыы. Консулды ыты айнар кздері болыпхалыаралы ыты дет-рыптар мен халыаралы шарттар танылады. Халыаралы шарттарды ішінде екі жаты консулды конвенциялар мен келісімдерді маызы зор.

Консулды конвенциялара мыналар жатады:

- 1911-ші жылы Консулды міндеттер туралы Каракас конвенциясы;

- 1928-ші жылы Консулды шенеуніктер туралы Гаванна конвенциясы;

- 1963-ші жылы Консулды атынастар туралы Вена конвенциясы.

Алдыы екеуі ауматы сипатты иеленсе, соысы мбебап ыты акт болып табылады. азастан з басы Веа конвенциясына 1993-ші жылды 31 наурызында осылды.

Жоарыда айтыландарды негізінде бір тжырым жасаса, дипломатиялы жне консулды ы дегеніміз – мемлекеттер арасындаы дипломатиялы жне консулды кілдер мен оларды ызметтері мселелерін амтыан атынастарды реттеуге арналан ыты нормаларды жиынтыы.

Консулды ыты айнар кздеріне мемлекеттерді халыаралы шарттары, салт-дстрлер мен лтты задар жатады. Халыаралы ы іс-тжірибесінде консулды мселелер бойынша кпжаты конвенция жасап шыаруа талпыныс жасалды. Олара Консуды ызметтер туралы 1911 жылы Каркас конвенциясын, Консулды шенеуніктер туралы 1928 жылы Гавана конвенциясын жатызуа болады. Жоарыда аталан ыты актілер мбебап сипат алан жо. Еуропа Экономикалы айымдастыы елдері арасында жасалан Косулды ызмет туралы 1967 жылы Еуропа конвенциясы ды айматы сипатта болан еді. 1963 жылы халыаралы ауымдасты Венадаы Б конференциясында консулды ыты жйелеуге таы бір рекет жасап крді, оны нтижесінде Консулды атынас туралы Конвенция абылданды.

онсулды атынас туралы 1963 жылы Вена Конвенцияны 5-бабына сйкес, консулды кілдік міндеттеріне мыналдар жатады:

-халыаралы ы жол беретін шекте консулды орналасан мемлекетте кілдігін жіберген мемлекетті, оны азаматтары мен зады тлаларыны ытары мен мдделерін орау;

- кілдігін жіберген мемлекет пен консулды орналасан мемлектті арасындаы сауда, экономика, мдениет жне ылыми байланыстарды дамытуа жрдемдесу, сондай-а осы Конвенцияны ережелеріне сйкес зге жолдарымен оларды арасындаы досты арым-атынастарды дамытуа жрдемдесу;

- барлы зады жолдармен консулды орналасан мемлекетті сауда, экономика, мдениет жне ылыми тыныс-тіршілігіні шарты мен жадайын анытау жне бл туралы кілдігін жіберген мемлекетті кіметіне хабарлау жне мдделі аламдара мліметтер беру;

- кілдігін жіберген мемлекет азаматтарына жіберген тлжаттар мен баса да жолл жру жаттарын беру, жою, оларды олданыс мерзімін зарту, сондай-а кілдігін жіберген мемлекетке баруа тілек білдірген адамдара визалар немесе тиісті жаттар беру;

- кілдігін жіберген мемлектті азаматтары мен зады тлаларына кмек жне жрдем беру;

- нотариус жне азаматты хал актілерін тіркеуші мемлекттерін жне басаларды орындау, сондай-а кімшілік сипаттаы кейбір міндеттерді, егер бл жадайда ештее консулды орналасан мемлекетті задары мен ережелеріне айшы келмейтін болса, орындау;

- консулды орналасан мемлекетті задары мен ережелеріне сйкес консулды орналасан мемлекетті аумаында «mortis causa» ы иелену жадайында кілдігін жіберген мемлкет азаматтары мен зады тлаларыны мддесін орау;

- консулды орналасан мемлекетті задары мен ережелері белгіленген шеберде, кілдігін жіберген мемлекет азаматтары болып табылатын, толы ебеккке жарамсыз, кмелетке толмаан жне зге адамдарды, сіресе осындай адамдарды андайда болмасын аморлыа алу немесе ораншылыта болу талап етілсе, мдделерін орау;

- лілдігін жіберген мемлекетті лтын білдіретін кемелерге жне осы мемлекетте тіркелген шатара, сондай-а оларды экипажына атысты консулды орналасан мемлекет задары мен ережелерде кзделген адаалау жне инспекциялау ыын жзеге асыру;

- консулды орналасан мемлкетті заы мен ережелеріне айшы келмейтін немесе оларды орындалуына консулды орналасан мемлекет арсы болмаса немесе кілдігін жіберген мемлекет пен консулды орналасан мемлекет арасында олданылатын халыаралы шарттармен кзделген кілдігін жіберген мемлекетті консулды мекемесіне жктелген кез келген баса міндеттерді орындау.