Дезинфекциялы ерітінділерді жіктелуі
С.У. ЖУНУСОВА, Г.Л. АЛИШЕВА
КЛИНИКАА КІРІСПЕ
Оулы
Араанды 2015
УДК 616.08 (02)
ББК 53.5я7
12
Рецензенттер:
Молотов-Лучанский В.Б. – араанды мемлекеттік медицина университетіні оу жне трбие жмысы бойынша проректоры, медицина ылымыны докторы, профессор.
Алиханова К.А. – араанды мемлекеттік медицина университетіні здіксіз ксіптік жетілдіру факультетіні жалпы дрігерлік тжірибе кафедрасыны мегерушісі, медицина ылымыны докторы, профессор.
Ахметов К.Ж. – Марат Оспанов атындаы Батыс-азастан мемлекеттік медицина университетіні ішкі аурулар пропедевтикасы кафедрасыны профессоры, медицина ылымыны докторы.
Абиева С.М. , А.Т. Туймебаева, Н.Т. Абильдина, С.У. Жунусова, Г.Л. Алишева
Клиникаа кіріспе:Оулы. Том I. – араанды – 2015 – 180 б.
ISBN
МЖОС 2006 жыла сйкес «Жалпы медицина» мамандыына оулы дайындалан жне студенттерді науастара медициналы кмек крсету шарттарымен, науасты баылау жне ктім дістерімен, арнайы медициналы іс-шараларды атара біліп танысуына жне оуына негізделген. Осы пн бойынша типтік бадарламамен арастырылан таырыптар жнінде апаратты мліметтерді мазмндайды. Емдеу-сатандыру мекемелеріні санитарлы- эпидемияа арсы режимні аспектілері жне науасты функционалды жадайыны крсеткіштері наты баяндалан. Науасты баылау жне ктімі бойынша, диагностикалы жне емдік іс-шараларды орындау кезіндегі рекеттер жйелі реттілікпен беріліп, сратара ерекше кіл блінген. Теориялы мліметтер жасы тсіндірілу масатында суреттермен толытырылан.
Оулы медициналы жоары оу орындарыны «Жалпы медицина» мамандыыны 1-2 курс студенттеріне арналан.
УДК 616.08 (02)
ББК 53.5я7
ММУ Оу-дістемелік кеесінде талыланды жне пталды
Хаттама № .. .. 2014 ж.
ММУ Оу Кеесінде басылыма бекітілді жне нсалды
Хаттама № .. .. 2014 ж.
Білім жне ылым Министірлігіні дістемелік секциясымен басылыма бекітілді жне рсат
Хаттама № .. .. 2014 ж.
© Кабиева С.М., А.Т. Туймебаева,
Н.Т. Абильдина, С.У. Жунусова, Г.Л. Алишева
ЖШС «Эверо», 2015
МАЗМНЫ
ысартылан сздер тізімі …………………………………….............................…………..6
АЛЫ СЗ …………………………………………….................................................……....7
Тарау І АЗАСТАН ТРЫНДАРЫНА
МЕДИЦИНАЛЫ КМЕК КРСЕТУ ЖЙЕСІ............................................................9
1. Медициналы ызметті мазмны жне трлері……......................................................9
1.1 Медициналы кмекті трлері..........................................................................................9
1.2 Медициналы кмекті крсету трлері...............................................................................9
2. Емдеу-алдын-алу мекемелерді негізгі трлері..............................................…………....11
2.1 ЕАМ амбулаторлы трі.....................................................................................................11
2.2 Стационарлы типтегі мекемелер......................................................................................13
3. ЕАМ жмысын йымдастыру ..............................................................................................15
3.1 АМСК жйесіні жмыс принципі.................................................................................. 15
3.2 Жалпы тжірибелі дрігерді ызметтік міндеттері.........................................................16
3.3 Жалпы тжірибелі мейірбикені ызметтік міндеттері....................................................17
4 Стационарды жмысын йымдастыру...............................................................................18
4.1 абылдау блімшесіні жмыс принцпі............................................................................18
4.2 Емдеу блімшесіні жмыс принцпі..................................................................................20
4.3 Ординатор-дрігерді ызметтік міндеттері.......................................................................22
4.4 Аа мейірбикені ызметтік міндеттері..............................................................................23
4.5 Мейірбикелерді ызметтік міндеттері...............................................................................23
4.6 Кіші мейірбикені ызметтік міндеттері (мейірбике кмекшісі).....................................24
4.7 Стационарлы кмекті крсетілу кезектілігі..................................................................25
Тарау ІІ МЕЙІРБИКЕЛІК РДІС..............................................................................28
1. Мейірбикелік рдісті кезедеріні мінездемесі.........................................................28
1.1 Мейірбикелік рдісті бірінші кезеі ................................................................................28
1.2 Мейірбикелік рдісті екінші кезеі...................................................................................28
1.3 Мейірбикелік рдісті шінші кезеі..................................................................................31
1.4 Мейірбикелік рдісті тртінші кезеі...............................................................................32
1.5 Мейірбикелік рдісті бесінші кезіі............................................................................32
Тарау ІІІ АУІПСІЗ АУРУХАНАЛЫ ОРТА............................................................34
1. Инфекциялы ауіпсіздік..................................................................................................34
1.1 АІЖ оздырыштары жне таралу жолдары.....................................................................34
1.2 АІЖ-ні жтыру кздері жне ауіп топтары .................................................................35
1.3 АІЖ пайда болуына сер ететін факторлар........................................................................35
1.4 Аурухана ішілік инфекция себептері мен дамуы.............................................................35
1.5 АІЖ жататын аурулар...........................................................................................................36
1.6 АІЖ алдын-алу.....................................................................................................................36
2. Санитарлы-эпидемияа арсы режим.................................................................................37
2.1 Емдеу-алдын-алу мекемесіндегі тазалау трлері...............................................................38
2.2 ызметкерді гигиенасы....................................................................................................39
2.3 ол деконтаминациясы (ндеу)......................................................................................40
3. Дезинфекция.............................................................................................................................44
3.1 Дезинфекцияны трлері......................................................................................................44
3.2 Залалсыздандыруды механикалы тсілі.........................................................................44
3.3 Дезинфекцияны физикалы дісі....................................................................................45
3.4 Дезинфекцияны химиялы дісі....................................................................................46
Дезинфекциялы ерітінділерді жіктелуі
(химиялы рылымына байланысты).....................................................................................46
3.6 азастан Республикасында олдануа рсат етілген
дезинфекциялы ралдар..........................................................................................................48
3.7 Дезинфекциялы ерітінділерді дайындау техникасы........................................................50
3.8 Дезинфекциялы перепараттармен жмыс істеу кезіндегі саты шаралары.................51
3.9 Дезинфекциялы препараттармен кенеттен улануда крсетілетін бірінші кмек..........51
3.10 Дезинфекцияны биологиялы дісі.................................................................................52
4. Стерилизация.........................................................................................................................52
4.1 Медициналы таайындау ралдарын (МТ) деконтаминациялау кезедері..............53
4.2.Стерилизацияны трлері жне дістері.............................................................................57
4.3 Стерилизацияны булы дісі..............................................................................................58
4.4 Залалсыздандыруды ауалы трі.......................................................................................59
4.5 Стерилизацияны химиялы дісі.......................................................................................60
4.6 Стерилизацияны газды дісі..............................................................................................60
4.7 Зарарсыздандыру сапасын баылау дістері.......................................................................62
5. Медициналы алдытар........................................................................................................62
5.1 Медициналы алдытарды жіктелуі................................................................................63
5.2 Медициналы алдытармен жмыс істеу ережелері..................................................65
6. Пациент жне ызметкер шін ауіпсіз орта........................................................................66
6.1 Емдеу-орау режимі ...........................................................................................................66
6.2 Стационардаы озалыс белсенділігіні режимі..............................................................67
6.3 Биомеханика туралы тсінік................................................................................................69
6.4 Науастарды тасымалдау трлері жне дістері................................................................71
6.5 Зебілмен тасымалдау...........................................................................................................73
6.6 Орынды - арбамен тасымалдау...........................................................................................79
6.7 Науасты тасымалдауды баса дістері............................................................................81
6.8 Науас з бетінше озаланда кмектесу.....................................................................87
Тарау IV ФУНКЦИОНАЛДЫ ЖАДАЙДЫ БААЛАУ.............................................91
1. Адамны негізгі ажеттіліктеріні сипаттамасы .............................................................91
2. Науасты жалпы жадайы.................................................................................................94
3. Ес жадайы............................................................................................................................96
4. Науасты тсектегі алпы трлері....................................................................................96
5. Антропометриялы лшеу дістері.....................................................................................98
6. Термометрия........................................................................................................................102
7. Тері абатыны жадайын баалау...................................................................................109
8. Тыныс алу жадайын баалау............................................................................................110
9. Пульс жне оны асиеті...................................................................................................112
10. Артериалды ысымды зерттеу..........................................................................................115
11. Су тепе-тедігін анытау...................................................................................................120
Тарау V ПАЦИЕНТТІ ЖЕКЕ ГИГИЕНАСЫ...........................................................122
1. абылдау блімінде пациентті санитарлы деу..........................................................122
1.1.Гигиеналы ваннаны немесе душты абылдау.................................................................122
1.2 Шашты ысарту ..........................................................................................................123
1.3 ыру.....................................................................................................................................123
1.4 Педикулезге арсы шараларды йымдастыру..................................................................124
2. Халі ауыр науастар ктімі принцптері...........................................................................126
2.1 Науас ктімі кезінде тсек жаймасын ауыстыру ...........................................................127
2.2 Жадайы ауыр науастарды киімін ауыстыру................................................................129
2.3 Науасты тсекте жатызуды трлері.............................................................................130
2.4 Бзылан ажеттілікті анааттандырудаы мейірбикелік рекеттер............................131
2.5 Тері ктімі.............................................................................................................................133
2.6 Ойы жараларды алдын-алу жне ктім жасау..............................................................134
2.7 Тсекте аяты жуу...............................................................................................................142
2.8 Тырна ктімі.......................................................................................................................143
2.9 Ауыз уысы ктімі...............................................................................................................144
2.10 Шаш ктімі.........................................................................................................................147
2.11 Кз ктімі............................................................................................................................148
2.12 Мрын ктімі......................................................................................................................150
2.13 ла ктімі........................................................................................................................151
2.14 Физиологиялы ажеттіліктерді орындау кезінде кмек..............................................153
Тарау VІ НАУАСТАРДЫ ТАМАТАНДЫРУ..........................................................159
1. Негізгі таам ингредиенттері................................................................................................159
2. Таматану режимі..................................................................................................................164
3. Емдік таматандыру..............................................................................................................164
4. Блімшедегі науастарды таматандыруды йымдастыру..............................................173
4.1 Ауыз арылы (пероральды) таматандыру.......................................................................173
4.2 Жасанды таматандыру.....................................................................................................174
ДЕБИЕТТЕР..........................................................................................................................178