Дезинфекцияны химиялы дісі

Дезинфекцияны химиялы дісі ауру туындатушы микроазаларды жою мен дезинфекциялы заттармен токсиндерді лдыратуына баытталады. Химиялы заттар сері - жоары температура серімен салыстыранда тым беткей келеді. Дегенмен, олжетімді болуы себебінен бл діс жиі олданыса тседі. Жоары температурадан ртылатын кптеген заттарды дезинфекциялы ралдармен зиян келтірмей деуге болады.

Дезинрфекциялы заттара ойылатын негізгі талаптар:

§ жоары бактерицидтілік;

§ адамдара зиянсыз болуы;

§ делуші заттарды ртылуын болдырмауы;

§ суда еруі;

§ сатаудаы тратылыы;

§ олданудаы ыайлылыы;

§ органикалы заттарды атысуымен бактерицидті серіні саталуы;

§ ндірісіні арзандылыы.

Тжірибеде дезинфекция шін кптеген химиялы заттар, оларды осындылары олданылады. Дезинфекциялы заттар оздырыш тріне, делетін зат рылымына, оршаан орта шарттарына байланысты тадалады.

3.5 Дезинфекциялы ерітінділерді жіктелуі(химиялы рылымына байланысты)

1) Йод, бром негізінде галлоидтан тратын препараттар:хлордан тратын: хлор ерітіндісі, кальций гипохлориді, хлорамин Б, диохлор, пантоцид; йод негізінде: спиртті йод ерітіндісі, Люголь ерітіндісі, йодинол, йодокам, йодоформ, йодонат; бром негізінде: аквабор.

Айын бактерицидті, спороцидті, фунгицидті жне дезодорирлеуші серге ие, біра респираторлы жйені, кзді тітіркендіреді, токсикалы, утилизацияны дрыс жасамаса оршаан ортаа зиян, коррозия шаырады, иісі траты. Кемшіліктеріне арамастан, бл топ заттарын медициналы мекемелерде кеінен олданады. Олар ол жетімді, тиімді, біра олдану жне утилизация ережелерін атал адаалауды талап етеді.

1) Кмірышыл газынан тратын:калий перманганаты, сутегі асын тотыы ерітіндісі. Бл топтаы препараттарды сер ету принципі мкроораганизмдерді протоплазмасынан органикалы компоненттерді ышылдану жне кмірышыл газыны блініп шыуына негізделеді. Сутегі асын тотыы жараларды тазалауда жне ан тотатуда олданылады. Улылыы аз, табии орта шін ауіпсіз, арнайы иісі жо.

Оларды басты кемшілігі – жоары коррозиялы белсенділігі бар,сондытан олар металды инструменттерді деу мен тазалауда олданылмайды.

2) Альдегидтен тратын: формальдегид, глиоксаль, сайнекс, деконекс, лизоформин-3000, глутарал, бианол жне т.б.

Кешенді бактериоцидті,споралы,вирулентті сер крсетеді, микроорганизмдерді барлы тріне жоары антимикробты белсенділік танытады. Медициналы инструменттер мен бйымдара коррозия тудырмайды, оларды пластикалы линзаларды жне резеке бйымдарын тазалауда, сондай-а иын конфигурациялы (мысалы, эндоскоп) технологияны дезинфекция жасауда олданылады.

Біра тыныс алу жйесіне тітіркендіргіштік сер береді, адамдар арасында олдана алмайды.

3) рамында спирт бар заттар:70% этил спирті, изопропанол, пропанол, октенисепт, изосепт, предез, инцидинликвид, микроцид жне т.б.

Бактериоцидті, туберкулоцидті, фунгицидті асиет крсетеді. Улылыы аз, да алдырмайды жне экологиялы ауіпсіз болып саналады. Спиртті заттарды теріге антисептик ретинде олды тазалауда, иньекция жасаанда кп олданады. Стетоскопты, айшыны, термометрлерді дезинфекция жасауда пайдаланады.

Біра дезинфактанттарды бл трі микроорганизмдерді вегетативті формалары мен спораларына байланысты серсіз. Эндоскоп, хирургиялы материал, рал-жабдытарды спиртпен деу эффективтілігі тмен жне инфекцияларды таралуына алып келуі ммкін.

4) Беткейлі-белсенді заттар (ББЗ): Биодез-экстра, Велтолен, Вапусан, амфолан, жне т.б.

Олар рамындаы трттік аммоний осындысы, аминдер, амфолитік ПАВ блшектері арасында сер етеді. Ащы иісі жо, металлды тот бастырмайды, токсикалы сері тмен, шырышты абы пен тыныс алу азаларын тітіркендірмейді, науастар мен персоналдарды атысуымен олданыла береді. ББЗ – микроб клеткасы абыыны ткізгіштігін згертеді, сондытан да, баса да дезинфекциялы ралдармен оса олданыса тседі. Жоары жуып-шаюшы серіні арасында біріншілік дезинфекциямен бірге стерилизация алдындаы кезеде олданылады.

ББЗ – липофильді вирустара арсы бактерицидті, фунгицидті, вирулицидті сері бар. Біра, споралы белсенділігі жо, жне де кпе рт ауруы микобактериясы мен гидрофильді вирустара сер етпейді.

5) Гуанидинді препараттар полигексаметиленген гуанидиннен жне хлогексидиннен негізіндегі: полисепт, демос, биор, лизетол, фугоцид жне т.б.

Жіішке спектрлі бактериоцидті белсенділік пен тіркеме нтижесімен ерекшеленеді. Осы байланыстар бактерияларды ара атынасында белсенді, баса туберкулезді микобактерияларында, біра вирустара, саыраулатара, споралара белсенділік крсетпейді. Оларды мінездемелік ерекшеліктері – делген абыша бетінде рылу, алды за бактерицидті серді амтамасыз етеді.

Инвентарьа тмен токсикалы серіне байланысты, е ыайлы препараттарды санына жатады.

6) Фенолды: амоцид, резорцин, трикрезол, ферозол, резорцин, бензонафтол, ваготил жне т.б. Бактериоцидті, спорацидті жне фунгицидті сер крсетеді. Теріні тітіркендіреді, жаан жерге тез сіеді, токсикалы. Антисептик ретінде стоматологияда тамырлы каналды жне тіс пульпасыны некротизациясын деуде олданылады. Ваготил жергілікті бактерицидті жне трихомонацидті сер крсетеді. Резорцин антисептик ретінде фенолдан кем. Аз концентрацияда кератопластикалы, ал кп млшерде кератолитикалы жне кйдіргіш сер крсетеді.

Бірата бл топ вирустар жне бактерияларды спор трлеріне белсенді емес.

7) Органикалы ышылдармедициналы мекемелердегемодиализдіаппараттарды дезинфекциясы шін олданылады. азіргі уаытта алымдар перокси ышылдарды антимикробты асиетін зерттеуде, аз концентрацияда препарат оны негізінде жоары бактерицидті сер крсетеді. Ке олданылмайды.

азіргі кнде химиялы дезинфекцияа кешенді мбебап шешім жо. рбір топ ралдары – бл кшті жне лсіз жа комбинациясы.

Емдік-алдын-алу мекемеде дезинфекция, дезинсекция, дератизация заттары Мемлекеттік Реестрінде тіркелген, азастан Республикасында мемлекеттік тіркелуі туралы кулігі бар дезинфекциялы заттарды ана олдануа рсат етіледі.

Р ке олданылатын препараттар гигасепт, лизетол, терралин, перформ, октенисепт, октениман, октенидерм, жне де біраз белсенді енгізілетін лизоформин жне дезэфект. Бл ретте препаратты біраз лкен тізбегі толы апаратты жотыына байланысты сол алпында талап етілмейді.