Зебілмен тасымалдау

Зебілмен тасымалдауда заымдалу аз кездеседі. Стандартты санитарлы зебіл 2 бренеден, серіппелі лыптан жне аяшалардан 2 болат кернегіштен, ауыспалы брезентті матадан жне айыстан трады. Зебілді зындыы 2,1-2,2 м, ені 55-60 см, салмаы 9,5-10 кг. азіргі уаытта жеілденген зебілдер трі жасалан салмаы 7,5 кг. Зебілді келесі діспен жазады: екі тасымалдаушы айысты тартып, стаыштан керіп тізесімен тіреп кернегіш шертпек шыанша зебілді ашады да тзулеп жазады. рбір тасымалдаушы кернегіш лыптарыны дрыс жабыландыын тексереді: тасымалдаушылар бір стте лыпты ашып, кернегішті здеріне арай тартып зебілді ашады, аятарын сіне аратып аударады.

Зебілге ммкіндігінше тсемше немесе мыты жапыш салан жн, тек жапышты бір шеті (зындыына) зебілді стін жауып, ал келесі шеті асында труы ажет. Науасты зебілге жатызаннан кейін келесі жарты жапышпен жабамыз. Науасты зебілден тсірген кезде жапыш шеттерінен стап тсіруге ыайлы. Жылды суы мезгілінде науаса бас киім кигізіп, аятарын жылы жабу керек. Шок жадайындаы науасты осымша жылытуды мытпаан жн.

Зебілде ессіз жатан, шок жадайындаы, бас ми анайналымы бзылан, жедел миокард инфарктісімен науастарды, сонымен атар жктілік асыныстары бар жкті йелдерді (эклампсия, тсік аупі бар болан стте жне т..б.), сан сйегіні жарааты кезінде (сынытар, ке клемді жарааттар), рса уысыны ауыр хирургиялы немесе гинекологиялы аурулармен, бас-ми жарааттарымен, омырта жараат заымдалуларымен тасымалдайды (сурет 12).

Сурет 12.

Науастарды зебілмен тасымалдау:

а – баспалдапен тмен тскенде; б-баспалдапен жоары ктерілгенде

Тасымалдау рдісі кенеттен болатын серпілістен ерекше абайлаумен жргізілуі тиіс. Тасымалдаушыны ая алысы аздаан жне тізе буыныны жеіл бгілісімен сипатталып, зебілді горизонтальді дегейде стауы ажет.

Егер тасымалдау кезінде біреуі шаршаанды сезсе, тез арада келесі тасымалдаушыа хабарлауы керек, себебі шаршаан саусатар кенеттен жазылып кетуі ммкін. Тасымалдау уаытында артында келе жатан тасымалдаушы науасты жадайын немі баылап, халін срап отыруы керек.

Науасты зебілге жатызу шін екі тасымалдаушы науасты астына олдарын ояды: біреуі басына жне арасына, келесісі – жамбас жне тізе астына; бір стте ктеріп зебілге жатызады. Баспалдапен ктеріп жне тсіргенде зебілді бас жне ая жаын ктеру арылы горизонтальді дегейін стап труы керек. Науас олдары тла бойымен орналасады. Баспалдапен тмен тсіргенде науас аяымен баытталып тасымалданады. Арты тасымалдаушыны олы жазылан шынтапен, ал алдыы тасымалдаушы иыына салып тасымалдайды.

Баспалдапен жоары ктергенде науасты бас жаымен баытталан кйінде горизонтальді алыпта тасымалдаймыз. Алдыы келе жатан тасымалдаушыны олы шынтыта жазылан, ал арты тасымалдаушы иыында орналасан. Жедел ан жоалтанда немесе А те тмен жадайда керсінше тасымалдайды.

ртрлі жарааттар науасты тасымалдауда ажетті алыпты талап етеді, себебі жарааттану серін азайту масатында (кесте 5).

Кесте 5.

Жараатына байланысты зардап шегушіні тасымалдау кезіндегі оптимальді алпы

Жараат трлері	Науас алпы
Ессіз жадайда	Траты ырымен жатан алып (басын арта)
Басты алдыы бетіні жне бетті жарааттары	Арасына жатан алып (басын арта)
Омыртаны заымдалуы	Арасына жатан алыпында (атты тсеніште)
Жамбас сйектеріні сыныы	Арасына жатан алыпында (тізе жне жамбас-сан буындарында аятарын бккен алпында)
Аятарыны сыныы	Арасына жатан алыпында
рса уысы мшелеріні жарааты жне ішкі ан кетулер	Арасына жатан алыпында (тізе буыны жартылай бгілген)
Бас сйегіні арас аймаыны жарааты	Ішімен жатан алыпында
Араны, бксені жне аяты сырты бетіні жарааты	Ішімен жатан алыпында
Бас сйегіні бет блігіні жарааты	Отыран алпында
Кеуде уысыны жарааты	Жартылай отыран алпында
абыралар сыныы	Отыран немесе жартылай отыран алпында
олдарды жараатында	Отыран алпында
Соылар, тырналулар жне кесілген жаралар	Отыран алпында

Кптеген айматарда науастарды тасымалдау шін ралдармен жабдытауды стандартты хаттамасы бар, мндай діспен олдану науастарды тасымалдауды йымдастыруды жне крсететін кмекті жасартады.

Ессіз жатан науастарды сы массасымен аспирациясыны жне тіліні арта тсіп кетуіні алдын алу шін траты ырымен жатан алыпында тасымалдайды. Басын арта шалайтамыз. Науасты о жа ырына жатызан дрыс, бл жадайда анайналым жне тыныс алу бзылысы аз айындалады (тек егер оны кеуде уысыны о жаы заымдалуы болмаса!) (сурет 13).

tlttimes.ru

Сурет 13.

Траты ырымен жатан алып

Омырталары заымдалан науастарды атты тсеніште горизонталды арасына жатан алыпында тасымалдау ажет, егер атты тсеніш болмаса – арапайым жартылай жмса зебілде ішімен жатан алпында. Омыртаны мойын блігіні заымдалуында — арасында жатан алпында, иммобилизациядан кейін басын арта шалайтамыз. Омырталары заымдалан науастарды ырымен жатызуа тыйым салынады!

абыралар сыныымен науастарды отыран немесе жартылай отыран алпында тасымалдайды (жалпы жадайына байланысты). Экссудативті плевритті, пневмоторакспен жне кеуде уысыны енген жарааттары кезінде науастарды жартылай отыран алпында немесе зебілді бас жаын ктерікі алыппен тасымалдайды.

рса уысы мшелеріні жарааты жне ішкі ан кетулер кезінде – науасты арасына жатызып, рса прессін босату масатында тізе астына бктелген крпені ояды. Жамбас сйектеріні сыныы кезінде науастарды тізе жне жамбас-сан буындарында аятарын бгіп арасында жатан алпында тасымалдаймыз; сан сйектері екі жаа ашылан; тізе астына жмыр жасты ою міндетті. Аятарыны сыныы кезінде – таыш алаа заымдалан аяыны астына жасты немесе крпе саламыз. Егер ан кеткен жадай болса – аятарыны алпын жоарлатамыз.

арас аймаында жараат, сыны немесе басада заымдалу болса маата-дкелік айналым оямыз. Бас сйектеріні сыныы кезінде зебілді бас жаын тмендетіп, жастысыз арасымен жатан алпында тасымалдаймыз. Бас жаына крпеден, киімнен немесе ауамен рілген жмыр жасты саламыз. Бас сйегіні бет сйектеріні жарааттарында жне мрыннан, ауыз уысынан ан кетулер болса науасты отыран алпында тасымалдаймыз. Жа сйектері заымдалса ішімен жатызып, мадайыны жне кеудесіні астына жмыр жасты саламыз (киімнен немесе олда бар заттан).

Кйік жараатты науастарды сау жаына жатызып крпемен, ал кйген жаына зарарсызданан жаймамен мият жабамыз. кпе ісінуі, бронх жне жрек демікпесі стамасы кезінде науастарды горизонталды алыпта жатызуа тыйым салынады, тасымалдау отыран алпында, ал балаларды вертикалды алыпта олымыза стап тасымалдаймыз.

Арнайы зебіл болмаса олда бар затпен дайындауымыз ажет (сыры, ада, татай, пальто, крпе, ап жне т.б.). Жасалан зебілдер мыты болып науас салмаын ктеруі ажет (сурет 14).

medarticle.moslek.ru

Сурет 14.

Медициналы (а) жне олдан жасалан зебілдер (б, в).

атты олдан жасалан зебілдермен тасымалдаанда науас астына жмса зат салу ажет (киім, шп жне т.б.). Тасымалдайтын бауды 2—3 айыстан, брезент кескіндерінен, жаймадан, орамалдан, жуан жіптен жне т.б. заттардан жасауа болады (сурет 35).

Птерде, сатымен зебіл арылы науасты тасымалдау ммкін болмаса, оны жмса крпеге салып тасымалдаймыз. Зебілді подъезд алдына ойып, науасты олмен ктеріп, лифтіде — орындыа отырызу арылы тасымалдаймыз.

Аурухана ішілік тасымалдауа каталка олданамыз – бл дгелектері бар зебіл (сурет 36).

www.dealmed.ru

Сурет 15.

Науасты тасымалдайтын каталка (зебіл)

Каталкада тасымалдау – ыайлы жне аяу дісі болып табылады. Науасты каталкаа ыайлы алыппен орналастырып, науас олдарын тасымалдау кезінде ыысып кетпеуі шін кеудесіне немесе ішіне ойып тасымалдайды. Каталкадаы науас алпы дене блшыеттеріні толы босасуына келеді, науасты кш жмасауын талап етпейді. Арты тасымалдаушы науас жадайын здіксіз баылауына алады.

Науасты зебілден (каталкадан) тсекке ауыстыру

Науасты зебілден (каталкадан) тсекке ауыстыру кезінде зебілді дрыс ою ажет. Науасты ауыстырушылар ыса жолды тадауы ажет. Бл жадайда палата клемі жне кереует асындаы бос жер есепке алынады.

Ауыстыру кезінде е бастысы – науасты латып алмау, сондытан физикалы кшті йел адамдар немесе ммкіндік болса ер адамдарды боланы дрыс. Осыан байланысты медициналы ызметкерлерді ауырлыты ктергенде дрыс дене биомеханикасыны шарттарын олдануы ажет.

Жадайы ауыр науастарды ауыстыру дістері:

· параллельді діс – кереуетке параллельді, зебілді бас жаын кереуетті ая жаына 2-3 метр аралыта орналастыру

· брыш асты дісі: зебілді ая жаын кереуетті бас жаына перпендикулярлы ояды немесе керсінше, зебілді бас жаын кереуетті ая жаына перпендикулярлы ояды

· реттік діс: зебілді бас жаын кереуетті ая жаына ою (сурет 16).

Сурет 16

Науасты ауыстыру кезінде зебілді жне кереуетті орналасуы

а – кереуетті бас жаына перпендикулярлы зебілді ая жаын ою; б – кереуетке параллельді, зебілді бас жаын кереуетті ая жаына ою;

в - кереуетті ая жаына перпендикулярлы зебілді бас жаын ою.

Ауырлыты ктерер алдында табандарды бір-бірінен 30 см ашытыта орналастырып жне бір табанды аздап алдыа ою ажет. Мндай алып жасы тірек береді, тепе-тедікті дрыс стап лаудан сатайды. Адамды немесе затты ктерер алдында, науасты орналасуы алдыа екеймеуді талап етпейтініне кз жеткізу керек. Науасты ктергенде з денесіне жаын ысып стап, денені жоары блігіні вертикальді алпын сатай отырып, тек аяын тізе буынында бгу керек. Науасты оыс имылсыз баяу ктеру керек. Брылу шін алдымен науасты ктеріп, содан кейін табана тіреліп денені бкпей баяу брыламыз.

Науасты зебілден (каталкадан) кереуетке ауыстыру реттілігі:

1. Зебілді бас жаын кереуетті ая жаына перпендикулярлы ою. Егер палата клемі кішірек болса зебілді кереуетке параллельді оямыз.

2. Медициналы ызметкер каталка мен кереует арасында науаса бетін аратып трады (параллельді дісте).

3. Науас астына олды ою: бір санитар олдарын бас жаына жне науасты жауырын астына салады, екіншісі – жамбас астына жне санны жоары жаына ойып, шіншісі – сан ортасына жне сира астына олды ойып ктереді. Егер тасымалдауды екі санитар жргізсе, біреуі науасты олдарын мойын жне жауырын астына, ал екіншісі бел жне тізе астына ойып ктереді (сурет 17).

www.medvyvod.ru

а б

Сурет 17.

а – ш тасымалдаушыны науасты зебілден кереуетке ауыстыруы,

б – екі тасымалдаушыны науасты зебілден кереуетке ауыстыруы.

4. Бір стте келісілген озалыспен науасты ктеру жне онымен бірге 90 ° (егер зебіл параллельді орналасса - 180°-а) кереуетке брылу жне науасты жатызу.

5. Зебілді кереуетке тыыз орналастырып жне оны кереует дегейімен стап, екеулеп (шеулеп) науасты зебіл жиегіне жаймамен тартып, содан кейін жоары ктеріп тсегіне ауыстыру.

Медициналы ызметкер кнделікті жмысында науасты ауыстыру кезінде жиі олданатын дісі, бл науасты каталкадан кереуетке брышпен ауыстыру. Кереуетке тыыз ойылан зебілден науасты ауыстыру наты кшті талап етеді жне кбіне олдана беруге рсат етілмейді (сурет 18).

Сурет 18.

Науасты каталкадан кереуетке брышпен ауыстыру