Антропометриялы лшеу дістері
Антропометрия (грек. antropos – адам, metreo – лшеу) – адамны негізгі физикалы крсеткіштерін лшеу арылы, физикалы дамуын баалау. Антропометриялы крсеткіштерге бойы, дене салмаы, кеуде уысыны лшемі жне басалары жатады. Жалпы физикалы даму крсеткіштері азаны функционалды жадайын крсетеді жне денсаулы жадайы мен жмыс абілеттілігін баалауда маызы бар.
лшеуді тексеруден ткен лшеуіш ралдармен лшейді: таразы, бой лшегіш, сантиметрлік лента. Барлы лшеуді кнні бірінші жартысында, аш арына, физиологиялы ажеттіліктерден кейін жргізілгені дрыс. лшенетін адам жеіл тоыма киімде болуы керек.
Бойды лшеу (денені зындыы)
Денені зындыын лшеу шін бой лшегішті олданады, ол алаа бекітілген сантиметрлік шкалаа блінген вертикалды енсіз жа татайша. Вертикалды енсіз жа татайшада жоары-тмен озалатын клдене орналасан планкасы бар (сурет 37).
Шараны орындалуы:
1. Шараны масаты мен жасалуы туралы науаса тсіндіру, келісімін алу.
2. Гигиеналы діспен олын деу.
3. Бой лшегішті жмыса дайындау.
4. Бой лшегішті планкасын бойынан биікке ктеру.
5. 
Науаса аланы ортасына вертикалды енсіз жа татайшаа арасын тіреп труын тіну (ая киімсіз).
6. Науас вертикалды енсіз жа татайшаа 3 нктесі тиіп труы ажет: кшесі, жамбасы, жауырыны.
7. Сырты есту тесігі мен кзі бір клдене сызыта тратындай дегейде басын стап тру.
8. Бой лшегішті жылжымалы планкасын науасты басына тигізе тсіреді (баспай).
9. Планшетті тменгі шетіндегі шкаладаы сан науасты дене зындыын крсетеді.
10. Бой лшегіш алаынан абайлап шыуын срайды.
лшеу длдігі - 0,5 см дейін.
Бойды кнні бірінші жартысында лшеген дрыс, йткені адамны бойы кешке арай 1-2 см кішірейеді. Бны себебі –шаршау, блшыет тонусыны тмендеуі, омырта аралы шеміршек дискілеріні жне тік жру нтижесінде табанны тегістелуі.
Сурет 37.
Науасты бойын лшеу
Дене салмаын лшеу
Салма бойа араанда траты крсеткіш емес, бір тулік ішінде 1-ден 1,5 кг дейін згеріп отырады. Дрыс ойылан жне тексерілген медициналы таразыда лшеуді жргізеді. Кзіргі уаытта электронды таразылар кп олданылады (сурет 38). лшеуді таерте аш арына, уы пен ішекті босатаннан кейін жасайды.
Шараны орындалуы:
1. Таразыны осу
2. Санды татадан 0 крінуін тосу ажет.
3.Науаса аланы ортасынатруын тіну (ая киімсіз), ажет болса науаса кмектесу.
4. Таразы салматы крсеткенін тосу ажет.
5. Таразыдан тсуге науаса кмектесу.
6. Нтижені тіркеу ажет.
|
Сурет 38.
Дене салмаын лшеу
Кеуде клеткасыны шеберін лшеу
Кеуде клеткасы шеберін лшеу шін жмса сантиметрлік лентаны олданады. лшеуді алыпты тыныс аланда, барынша демді ішке алу мен шыару кезінде лшейді (сурет 39).
 |
Сурет 39