халы ішкі сулеге тсіруі
Табии айнарды халы сулеге тсіруі іштей азыпен , сумен жне ауамен организмге радиоактивтілік заттарды тиюінен екі штен бірді болады . Ортада адам алады жанында 180 мкЗв | жыл калий шотыны артынан –40, айсы усваивается организммен радиоактивтіліксіз калиймен бірге , ажеттімен тіршілік рекетіне арналан . орасын нуклидтері –210, полоний балыта жне моллюскілерде –210 шоырланады . Адамдар сондытан , кп ттынатын балытар жне теіз баса сый тартуларыны , ішкі сулеге тсіру салыстырмалы биік млшерлері алады .
Солтстік аудандарды трындары , етпен коректенушілер быны , биік сулеге тсіруге кбірек да душар болады , себебі теміреткі , ыспен азыа быларды олданады , шоырлайды зіме полоний радиоактивтілік изотоптарыны маызды сандары жне орасынны .
лдеашансыз алымдар орнатты , не е салматымен крінбейтін радон - мынау радиация барлы табии айнарларынан радиоактивтілік газ келеді , газды дмді емес , иісті емес бар болушы емес , 7,5 бірге ауырлау ауаны . Табиатта радон кездеседі екіні негізгі трлерде : радон -222 жне радон -220. радиация негізгі блімі аралап шыады емес самого радонны , ал ыдыраушылы ызды німдерінен , сондытан сулеге тсіру млшер маызды блім адам радон радионуклидовынан алады , - ауамен бірге организмге тигізушілерді .
Радон босатылады жер абыты сулеге тсіру барынша кп блімі жаппай , сондытан одан адам алады , имараттарды тменгі абаттарыны жабы , желдетілушісіз орналастыруында орнында бола , айда фундамент арылы газ теді жне еден . Концентрация оны жабытарды орналастыруларда 8 бірге деттегі жоарыра , немен кшеде , ал жоарыларды абаттарда тмен , немен біріншіде .
Ааш , кірпіш , бетон газ белгілейді - саны , ал міне гранит жне темір - маызды кбірек . нерксіп ие болады - кетулері салыстырмалы биік радиоактивтілікпен те глиноземы . радиоактивтілік , олданылатындар рылыста , мысалы , ызыл сазбалшытан кірпіш ( кетулерді алюминий ндірістері ), домналы кйінді ( ара металлургияда ), кл ша ( кмір ртеуі жанында рылады ).
Баса айнарлармен кісі тратын орналастырулара радон тсулері су жне табии газ келеді . Керек есте сатау , не дымыл суа оны едуір кбірек , ал айнату жанында радон шып кетеді , оны тиюі зімен сондытан негізгі ауіп-атер сынады жеілдерді су екілерімен . Жиірек барлыы мынау болады былаумен блмеге абылдау жанында ыстыты жан .
Дл сондайды ой ауіп-атер радон сынады , табии газбен жер астында шатысып ала , ртеу жанында асханалытарды таталарда , жаылатын жне баса жылытыш ралдарда орналастыруа тигізеді . Концентрация оны кшті увеличивается жасы сорылатын жйелерді жо болуы жанында .
Сонымен атар болмайды мыту , не маызды блім кмір ртеуі жанында оны компоненттерді кйіндіге бірігеді немесе клді , айда радиоактивтілік заттарды шоырланады . Кбірек жеіл олардан блім - кл ауаа ша - шырылып кетіледі , не адамдарды осымша сулеге тсіруіне сонымен атар ертіп келеді .
Пештерден жне каминдерді барлыы мира азыра емес шадат кл атмосфераа шады , немен электр станциясы бырларынан .
Физиктер ядролы соы он жылдытарды артынан адам проблемалармен кшейтілген шылданды . Ол радионуклидовпен жасанды жздер жасады , атом ммкіншіліктері олдануа йренді е ртрлілерді бтатарда - медицинаа , ндіріс жанында электрлік - жне жылы энергиялар , сааттарды жары беріп тран циферблаттарыны даярлауында , ралдарды жиындары , іздеу жанында пайдалы азып алынатындарды жне скери-соыс ісінде . Барлы мынау , табии , адамдарды осымша сулеге тсіруіне ертіп келеді . Млшер кп жадайда - , , немен табиилер .
Дрігерлік процедуралар жне емдеу дістері , байлаулылар радиоактивтілік олдануымен , млшерге е басты лесті енгізеді , адаммен алынанды айнарларды техногенныхінен . Дл осылай , (3 тістерді рентгенографиясы жанында адам жергілікті бір жолы сулеге тсіру 0,03 Звты алады бэр ), -0,3 Зв асазан рентгенографиясы жанында (30 бэр ), -3,7 мЗв (370 мбэр флюорография жанында ).
Ядролы жарылулар адам сулеге тсіру млшерлері артуа з лес да енгізеді . Радиоактивтіліктер - атмосферада байауларды таратылады барлы планетаа , ласты жалпы дегейі жоарылата . Байауды блар екі дуірге жрді :
Бірінші (1954-1958 гг .), ашан жарылулар лыбритания , АШ жне ССРОны ткізді ;
Екінші (1961-1962 гг .)- кбірек маызды , ашан АШты жне ССРО негізінде жарылулар ткізді .
Барлыы атмосферада ядролы байауларды туындатылан : ытаймен -193, ССРО -142, Франция -45, АШ -22, лыбритания -21. кейін 1980 жыл атмосферада жарылулар практикалы басылды . Жер астылар ой осы уаыта дейін байаулар созылады .