Сабаты таырыбы: Нумерация таырыбында дидактикалы материалдар олдану.

Жоспар

1.Нумерация таырыбында дидактикалы материалдар олдану.

1.Бастауыш мектеп математикасындаы зекті ымдарды бірі натурал сан болып табылады. Жалпы аланда, бл ымды эквиваленттік жиындар класыны санды сипаттамасы ретінде анытауа болады . Сондай-а, натурал сан ымы нрлерді санаумен ана шектелмейді де, шамаларды лшеумен байланыстырылады. Ол реттелген жиын элементі немесе натурал тізбек мшесі ретінде айындала тседі . Натурал тізбек асиеттерін арастырумен байланысты натурал санны млшерлік мні мен реттік мні крсетіледі. Арифметикалы амалдарды оып йренген кезде натурал сан жаа сипатта –олара олданылатын обьекті ретінде кездеседі. Сан те ежелгі ымдарды бірі. р трлі халытарда жазуды пайда болуымен атар санауды да белгілі бір жйелері пайда болан . Санауды онды жйесіндегі сандарды жазу шін таба ( цифр ) олданылады. Осы цифрды райсысыны з атаулары бар жне олар бір табалы теріс емес , бтін он саныны атауларына сйкес келеді. Цифр ымы сандарды жазу табасы ретінде енгізіледі. Сан мен цифр ымы р трлі ымдар .

Нумерация таырыбында тмендегі дидактикалы материалдар олданылады:

1.Крнекілік кестесі. Кестелер жиынтыы 32 данадан трады. Олар шартты трде 7 топа блінген.

Бірінші топ, математиканы алашы «арапайым тсініктер» таырыбына 6 кесте. Бл кестелерді масаты- оушылара сан, санау, уаыт, кеістік т.б. туралы арапайым тсініктер алыптастыру. Сурет арылы беріліп отыран кестені мазмны оушыларды здеріне таныс ортамен арым-атынас жасауа бейімдеп, оларды сйлеуге, йретуге, тілін,ойын, байаыштыын дамытуа кмектеседі. Мнда балаларды жас ерекшеліктеріне арай, жаа малматтар ммкіндігінше ертегілер арылы беруге, пнаралы байланысты жзеге асыруа ерекше кіл блінеді.

Екінші топ, «Он клеміндегі сандар» жне «Кестелік осу мен азайту» таырыбы 11 кестеден трады. Бл кестелер осы кезені масатына сйкес оушылара о-ден 10-а дейінгі сандар атарыны р трлі заттар мен заттар топтарын арастыру арылы тсіндіруге ммкіндік береді.

2. Цифрларды жазу лгісі

3.алталы полотно

4.Нрселер суреті

5.Геометриялы фигуралар

6.Кеспе цифрлар

7.Ертегі кейіпкерлер суреті.

Ал мектепке келген р баланы математикалы дайынды дегейін тексеріп , біліп алан малім , оларды райсысымен жеке-дара арым-атынас жасай отырып , оларды бріні де жетілуіне жне жан-жаты дамуына ыпал жасайды . йткені осы баытта жргізілген жмысты нтижесі дайынды кезеі материалыны мазмнын жне скес іс-рекетіні трін , оны йымдастыруды дісін айындауа кмектеседі. Осыан орай малім андай сратарды жалпы сыныппен тиянаты талдау керектігін , ал андай мселелерді жекелеген балалармен немесе топпен арастырылуы тиістігін анытайды . Сонда ана оу процесі р оушыны зіндік ерекшелігіне жне дайынды дегейіне сйкес келіп , нтижені де сапалы болу негізін алайды.

1.Сан жне цифр туралы тсінік алыптастыру алашы 10 санны мысалы негізінде жзеге асырылады.

Санды шыарып алуды р трлі тсілдерін (олар шеу) арастыру барысында:

а) кез келген санды заттарды (дыбысты, озалысты) санау арылы шыарып алуа болады:

 

 

 

Дгелек нешеу? (Дгелек бесеу)

андай сан шыты? (5)

5 санын алай шыарып алды? Санау арылы, яни санау – санды шыарып алуды бір кзі жне сан – санауды нтижесін сипаттайды.

) Санды шамамен лшеуді нтижесінде шыарып алу: кесіндіні зындыын сантиметрді немесе уаытты саатты кмегімен лшеу арылы;

- кесіндіні зындыы 5 см.

 

зындыты лшеу арылы андай сан шыарып алды? 5, яни сан шаманы лшеуді нтижесін сипаттайды.

дістемелік дебиеттерде Н.Б.Истомина , Г.В.Бельтюкова , М.И.Моро , Л:И Тарасова жне т.б сынан мектеп табалдырыан алаш атаан оушыларды математикалы білім , білік жне дады дегейін анытауды математикалы білім , білік жне дады дегейін анытауды р трлі бадарламалары бар .

алай боланда да оу басталана дейін аса мнді мселелерді саралап , солармен байланысты тапсырмаларды , оушылармен жргізілетін еркін гімелесу кезінде орындатан жн.

Мселен :

- Сен санай білесі бе ? ( оушылар з білім дегейлерін крсетіп , сандарды ретімен атап шыады ).

- Енді татаа арадар . Нені суретін кріп трсыдар ? Балапандарды . Санадаршы , неше балапан бар ? ( оушыларды татаа шаырып , р балапанды крсетіп санау керек ) Бл жерде біреуі 5 , екіншсі 6 , 7 деп шатасуы ммкін , себебі сандарды атай білгенмен , затты санай білмейді . Сондытан да оушылара олдарымен стап бір жерден екінші жерге ауыстырып ою арылы немесе доп ау , шапалатау , стелді стінде арындашпен дыбыстау , т.б. іс-рекеттері арылы санатып креді.

- Балапандар бесеу . Ал Арманда 6 болды , неге ?

- Арман бір балапанды екі рет санап жіберген .

- Темірланда 4 , себебі ол бір балапанды санамай алдырып кетті .

- Балапан анша болса , сонша дгелек алыдар .( Оушылар жеке кассалардан 5 дгелек крсетулері керек ) .

- Неше дгелек алдыдар ? (5)

- Дгелектерді онан сола арай санадар ( солдан оа арай санадар ).

- Санамай , бірнеше шаршы , шбрыштар алыдар . айсысы арты ? айсысы кем ?

- Санамай бірнеше дгелекті суретін сал , райсысыны астына бір шаршыдан сал . айсысы арты ? айсысы кем ?

Оушылар бл тапсырмаларды дрыс орындаса , онда оларды дайынды дегейіні ойдаыдай боланы .

Осыны нтижесінде жинатаан мліметтерді , кейін сабата жеке оушылармен жмыс жргізген кезде пайдалана алу шін екі дптерге жазып ою керек .

Дайынды кезіндегі малімні басты масаты – санай білуге машытандыру , сондытан да санауа берілген жаттыулар дайынды кезеіндегі рбір сабаа енгізіліп отырады . Сонда р санау емес , сандарды тура жне кері ретпен атауа ана емес , айналадаы нрселерді , нрселер суреттерін , оулыта берілген суреттерді , кескіндеоген нрселерді , т.б. санауа да баса назар блінуі тиіс.

Осындай жаттыуларды орындаанда малімні кмегімен оушылар заттарды санаанда алдырмай санау керектігін , бір нрсені екі айтара санауа болмайтындыын тсінеді жне санау нтижесі санау ретіне байланысты емес екендігіне кздерін жеткізеді. Осындай нтижеге жету шін р сабаа нрселерді санауа арналан жаттыулар енгізіледі , яни айналадаы нрселер : алтаа салынан затты суреттер , берілген суреттермен кескінделген нрселер , геометриялы фигуралар , санау шыбытары , таяшалар жне т.б. заттар саналады . Санау материалдары р оушыда міндетті трде болуы тиісі.

Нрселерді р трлі ретпен санай отырып , санау нтижесі санауды ретіне байланысты емес екендігін , яни нрселерді солдан оа арай жне керісінше санаан кезде бір ана сан шыатынын крсетіп беруге болады. Сонымен бірге санаанда шыатын реттік сан есімдарді пайдалана білуге де балаларды йрету керек. Мселен ,егер санаанда нрсе жетінші болса , онда соы нрсе жетінші боланы , сонымен бірге жетінші бл бір ана нрсе екенін оушылар тсінулері ажет .