Сабаты таырыбы: Нумерация таырыбында дидактикалы материалдар олдану.

Жоспар

1.100 клеміндегі сандар таырыбын оытудаы дидактикалы материалдар.

 

100 клеміндегі ауызша нумерацияны оып йрену балаларды жаа есептеу бірлігі ретінде жздік турал ымын алыптастырудан басталады. Ол шін нрселерді бір-бірден, он-оннан, жз-жзден санайды. Практикада кбінесе шыбытарды пайдаланады, сондай-а «Квадраттар мен жолатар» деген крнекі ралдарды пайдалануа болады. Ол тыыз ааздан дайындалады, бірліктер квадраттармен (квадрат сантиметр), ондытар-жолатармен, райсысында 10 квадраттан, ал жздіктер - райсысында 10 жолатан, квадраттармен (квадрат дециметр) белгіленеді. Жеке оушы пайдаланылатын мндай крнекі ралдарды балалара ебек сабаында жасатуа болады. Осы масатпен «арифметикалы жшік» кубиктері мен білеушелерін пайдалануа болады.

Крнекі ралдарды пайдаланып, оушылар он-оннан 10 рет санап алып, оларды бір жздікпен алмасырады. Малімні басаруымен балалар разрядты бірліктерді арасындаы атыстарды таайындап, оларды жазады.

10 бірлік 1 ондыты райды;

10 онды 1 жздікті райды;

рі арай жздіктерді санау (1ж., 2ж., 3ж., т.с.с), жздіктерді осу жне азайту (3 ж.+4ж., 8ж.-5ж. т.б.). Осы жаттыулар негізінде жздіктерді, ондытарды немесе жай бірліктерді алай санаан болса, солай санайды.

1.100 клеміндегі сандар туралы таырыпты оыту міндеттері тмендегіше:

1.Оушыларды жаа есептеу бірлігі- ондыпен таныстыру.

2.Натурал сан ымымен, 10 бірлік- 1 онды райтынын мегерту

(10 бірл.=1 онд.).

3.Толы ондытар атарымен жне олара 10-ды осу жне азайту тсілдерімен таныстыру.

4.Екі табалы сандарды оуа, жазуа, салыстыруа йрету; 100 санын жазуа е кіші жне

е лкен санды анытауа йрету;

5.Екі табалы сандар клемінде цифрларды орынды мнін бекіту жне сан мен

цифр арасындаы айырмашылыты мегерту;

6.Екі табалы сандарды нмірлеу негізінде осу жне азайту біліктерін алыптастыру.

7. Шама таырыбын нмірлеу таырыбымен байланыстырып арастыру.

1м =10дм=100см 100 бірл.=10 онд.=1 жз.

олданылатын крнекіліктер:

1.Жеке 10 таяша жне он-оннан буылан таяшалар;

2. Абак (онды.Бірлік)

3. Кеспе цифрлар 2 табалы сандар жазылан топшамалар.

«Бір табалы жне екі табалы сан» ымдарын мегеру.

а) 10 клеміндегі барлы сандар оытыланнан кейін 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 «сандар атары» ымымен таныстырылады.

) Мнда санды жазу шін бір таба (цифр) олданылса, олар – бір табалы сандар.

б) 10 саны – екі табалы сан, йткені оны жазу шін екі таба: 1 жне 0 цифрлары олданылады.

в) Тиянатауа арналан жаттыулар беріледі:

0 1 2 6 10

 

10 7 4 1

 

Бастауыш сынып малімдеріні ойындарды математиканы оыту процесінде пайдалану ммкіндіктері зор. Осыан сйкес біз з жмысымызда «Теріс емес бтін сандарды нмірлеу» таырыбын оытуда ойындарды пайдалануды діс-тсілдерін арнайы сз етіп, оларды трбиелік мнін ашып крсетуді жн крдік. Бл таырыпты оытып-йретудегі е басты міндет – оушыларды сан жне цифр жайындаы тсініктерін алыптастыру, сандарды атауларын жне оларды сйкес цифрлармен белгіленетіндігін игерту, цифрларды жазу дадысын алыптастыру.

Сан туралы тсінікті дамыту ондытар мен жздіктерді, екі табалы сандарды шыарып алумен таныстыруды кздейді, бл теріс емес бтін сандар нумерациясын оытуды екінші кезеі деп аталады. Жз клеміндегі сандарды оыту дістемесі:

1. Ондыты шыарып алу жне «натурал сандар» ымы.

2 «Толы ондытар» жне «Жз» ымдарымен таныстыру

3. 100 клемінде екі табалы сандарды шыарып алу, оу жне жазу

4. Екі табалы сандарды салыстыру жне сандарды разрядты рамын оыту

100 клеміндегі сандарды жазбаша нумерациясымен таныстыранда, балаларды екі табалы сандарды жаза білетіндіктерін пайдаланып, жздіктер, яни ІІІ разряд бірліктері, онан сола арай санаанда, шінші орына жазылатынын крсету керек.

Осы таырып тілетін алашы сабата оушылар сандарды крнекі ралдарды кмегімен (шыбытармен немесе квадраттармен) иллюстрациялап крсетеді жне оларды цифрлармен белгілейді, мысалы: 65, 165, 365, 360, 305. Мнда шыбытарды (немесе квадраттарды) таблицада разрядты сйкес атауларыны астына жазан дрыс: жздіктер, ондытар, бірліктер.

 

 

Бдан кейін оушылар татадаы разрядтар таблицасына жне дптерлеріне бірнеше сан жазады, (мысалы, 7 жздіктен, 8 ондытан жне 5 бірліктен; 7 жздіктен жне 8 ондытан 7 жздіктен жне 5 бірліктен ралан сан). Балалар жай бірліктер- І разряд бірліктері, ондытар- ІІ разряд бірліктері екенін біледі; енді олар жздіктер- ІІІ разряд бірліктері екенін білетін болады жне мысал, ІІІ разрядты 6 бірлігінен, І разрядты 5 бірлігінен ралатын сандарды жазады, сондай-а оларды есеп шота сала алады. «ш табалы сан» термині енгізіледі. Баылаулара сйеніп балалар, онан сол арай санаанда, бірліктер 1-ші орына, ондытар 2-ші орына, жздіктер 3-ші орына жазылатынын жне егер санда І немесе ІІ разряд бірліктері болмаса, оларды орнына нль жазылатындыы жнінде тжырым жасайды.

Жазбаша нумерация бойынша білімдер мен біліктерді бекітуге мынадай тапсырмаларды орындау кмектеседі:

1) 657, 765, 576 сандарыны жазылуында р цифрі нені белгілейді?

2) 473, 49, 504, 444 сандарыны райсысыны жазылуында 4 цифры нені белгілейді?

3) 35, 33, 535 сандарыны райсысыны жазылуында небары неше цифр бар жне р трлі неше цифр пайдаланылан?

4) 2, 3, 4 цифрларын пайдаланып, ш табалы ртрлі 6 сан жазыдар.

5) 7 жне 8 цифрларын пайдаланып ммгіндігінше барлы бір табалы, екі табалы жне жазыдар (жеке сандарды жазанда р цифрды бірнеше рет пайдалануа болады).

Жазылуында нольдері бар сандара ерекше назар аударан жн.