Леуметтік педагогиканы ылыми баыттары, аымдары жне мектептерін сипаттаыз.

«Жаа мектептер» озалысы - XIX асырды соы мен XX асырды басында туан буржуазиялы-реформаторлы педагогика баытыны бірі. Оны пайда болуы леуметтік экономикалы жне оамды-саяси сипаттаы бірнеше себептермен байланысты болады: яни капиталисттік ндіріс ажеттілігінен дстурлі мектептен алыс алуы; тап кресіні шиеленісуі жетекші еуропа елдеріні бірінші дниежзілік соыска дайындалуы; т.б. Буржуазия мндай кезені мселелерді трбие арылы шешуге тырысты. (А.Феррьер, К.Уошборн т.б.). «Жаа мектептер» жекеменшікті рі ауатты отбасыны мшелерін ндіріс пен саясат жолындаы «капитандарды» даярлайтын аылы мекеме еді Кейінірек бл баытта либералды-демократиялы тар- мак рсімделді, ал оны йымдастырушылары С.Френе, Р.Штайнер, т.б. болды. Бл былысты феномені «жаа трбие мен білім» жне «жаа мектеп» терминдеріні тепе-тендігімен байланысты XIX асырды соы мен XX асырды басындаы оамды-педагогикалы озгалысты идеологтары бл терминді з ебек- терінде кп олданды. Мселен, 1899 жылы жаа мектептерді халыаралы бюросы йымдастырылан. Оны директоры швейцарлы педагог Феррьер болан. Алашы «жаа мектеп» Еуропада С. Редди 1889 жылы Абботсхолмда (Англия) ашан. Мектептерді кпшілігі жеке- меншк рі дегейі жоары болгандытан, аысы да соан сай еді Бул «жаа мектеп» феноменін тсну шін маызды. Біріншіден, бул мектеп мемлекеттік жне оамды мірді трлі айматарына ызмет ете алатын белсенді, жан-жаты дамыан тланы дайындау шін арнайы леуметтік топтаы адамдарды тапсырысымен рылан. Екіншіден, осы мектептерді станан педагогикалы станымдары мемлекеттік дстурлі мектептерден ерекше болды. Сондытан да олар мемлекеттік болып а лыптасуы ммкін емес жадай еді. Феррьер ( 1879-1960ж.ж)-‘жаа трбиені ‘ теориясын жасаушы жне іс-тжірибеде олданушы швейцарлы педагог.Германия,Франция мемлекеттерінде жаа мектепте саба берген.1909жылдан бастап Женева университетінде дріс оып халыаралы трбие бюросын йымдастыру жмыстарына атысан. Ол жаа мектепті 30белгісін растыран.Олар кптеген ызыушылыты туызды.Бір жаынан озалысты теориялы алышарттарын бейнелесе,екінші жаынан бірнеше тжірибелік жмыстарда жаа мектеп жетістіктерін крсеткен.

Жаа мектеп жмыстарын жалпылауда жіне жаа трбиені идеасын дамытуда Феррьер т.б. бл баытты кілдері тріздес Д.Бэдли,Г.Винекен,О.Декроли,Э.Демолен,Г.Литц,С.Редди мектептерді сына алды.Сондай-а ол т.б. педагогикалы бастамаларды айта жаыртуа ндеді.Ол жаа типтегі орта мектепке мынадай талаптар ойды.Мектеп-интернет болуы керек рі ала сыртында орналасаны дрыс,саба берілетін топтаы трбиеленушілер саны 10-12 адамнан боланы жн.Сондай-а,ылымды оытаннан баса,нерге,гимнастикаа,ойына жне спорта трлі экскурсиялара,ауыл шаруашылы жмыстарына,ол нерге кіл блген дрыс.Барлы сабата баланы жас жне дербес ерекшелігі есепке алынып жргізілуін басты міндет санаан.

Жаа білімні идеологтары скеле рпаты ортасына лкен мн берген.Орта алай йымдастырылса,жас адамны суі оан тікелей туелді дейді.

Феррьер з жмысында “ жаа мектепті “ айындаан 30 белгісін айын мысал келтірсек.Соны бірінші топтамасы: оу-трбие рдісіндегі табии шынайылы.Балалар оитын жне дамитын ортаны ортаны дрыс болуы.

-Жаа мектеп интернет болуы керек.Онда бала сіп жетіледі,рі трбиені масатты іске асыруа ммкіндік кп.Біра,бл интернатты жйесін барлы жерде олдану керек деген сз емес.Себебі,отбасы интернаттан да жасы трбие беруге леуетті.

-жаа мектеп ауыл аймаында орналасандытан,баланы табии ортасын райды.Табиат баланы тн-трпатыны сіп дамуы мен адамгершілік трбиеге кп сер етеді.

-жаа мектеп-Эллен Кей айтпашы,слулы орны болуы ажет.Реттілік –бл бірінші орында болатын шарт.

-н,хормен н айту тланы жан-жаты болып алыптасуына лкен сер етеді.Балаларды санасында адамгершілік трбие гіме арылы іске асады.

Жетінші топтама:Мектеп жымыны мірінен йымдастыратын сратарды бейнелейтін белгілер:

-трлі оамды міндеттерді балаа беру арылыбілім беру,кмек алмасу станымын жзеге асыруа болады.Бл жмыстар кішкентай азаматтара кезектесіп берілетін міндеттер.

-мадатаулар мен трлі санкциялар шыармашылы ойларды,абілетті дамытуа берілетін ммкіндік.Олар трбиеленушілерге рухани кш беру шін олданады.Жаа мектеп аидаларына сйене отырып,бгінгі кнгі трбиеге жаалы енгізуге ажетті деректер мен ылыми мліметтерді аламыз.Оны сол заманны педагогика кілдеріні ебектерінен табуа болады.(Дьюи,Декроли,Демолен,Кузин,Френе,Кильпатрик,Паркхерст жне т.б)Мысалы:Кильпатрикті жаа трбие туралы бадарламасын араса 1.«Ішкі оу малматы. 2. Масата сйкес іс-рекет. 3.Оыту жаа педагогиканы ш негізі».

Жаа мектеп феноменіні XX басындаы оамды педагогикалы міріндегі маызын былай тсінуге болады.

-теориялы жне практикалы педагогика тарихы,философиялы,психологиялы,леуметтік негізі бар педагогикалы ойларды кешені.

-леуметтік педагогикалы ызметті мектепте шынайыландырып дамытатын натылы оу орны.