ТРТІНШІ. Жаа инвестициялы саясатты негіздері

Таяудаы онжылдыта азастанны алдында тран міндеттер:

- экономиканы жыл сайыны сімін 5 пайыз дегейінде амтамасыз ету;

- делген тауарларды экспортын 2015 жылмен салыстыранда кем дегенде екі есе лайтып, оны жылына 30 миллиард доллара дейін жеткізу;

- экономикаа жыл сайыны инвестицияларды клемін 10 миллиард доллардан астама лайтып, ттастай аланда 10 жыл ішінде – кем дегенде 100 миллиард доллара жеткізу;

- 660 мынан астам жаа жмыс орындарын ру, ебек німділігін 2 еседен астама арттыру.

Экономикалы сімні мндай арыны тек экспортты табыстар аынын ммкін ететін жаа драйверлер алыптастыру есебінен ана амтамасыз етіле алады.

Жаа жаанды наты ахуалды мні тек ртараптандырылан экономиканы ана жаанды дадарыс салдарына тиімді арсы тра алатынында болып табылады. Сондытан да біз индустрияландыру бадарламасын жзеге асыру стіндеміз. Бізге жаа инвестициялы саясат керек.

Біріншіден, транслтты корпорациялара екпін тсіре отырып, жеке инвестициялар тарту маызды. Біз «крделі инвестициялар» тарту шін отайлы орта алыптастыруымыз керек. Осы жылы «Астана» Халыаралы аржы орталыын ру туралы шешім абылданды. Ол исламды аржыландыру, приват-банкинг жне айта сатандыру салаларында ірлік хаб болады. азастан кшті институттары, білікті, тиімді жне болжамды кіметі бар ірдегі кшбасшы-елге айналуы тиіс. Бізде озы техникалы кадрлар, лемдік дегейдегі инфрарылымдар болуы тиіс, оамды тртіп пен адамдарды жеке ауіпсіздігі амтамасыз етілуі керек.

Инвестициялы ахуалды жетілдіруге баытталан реформаларды рі арай жаластыру ЭЫД жне баса да халыаралы аржы институттарымен бірлесіп жргізілуі тиіс. кіметке ш ай мерзім ішінде инвестициялы ахуалды жасартуды егжей-тегжейлі жоспарын жасап сынуды тапсырамын. Бдан блек, инвесторлармен жмысты белсенді ете тсу шін инвесторлар тарту мен инвестициялы ахуалды жасартуа бадарланан кімет кеесін руды тапсырамын. ірлерде жергілікті маыздаы жобаларды жзеге асыру шін инвестициялар тартуа ажетті осындай кеестер ру керек.

Екіншіден, экономикалы сімні ірлік драйверлерін алыптастыру маызды. Барлы инвестициялы жобалар тікелей ірлерде жзеге асырылады. Сондытан, 6 макроірлер – Отстік, Солтстік, Орталы-Шыыс, Батыс, Алматы, жне Астана шін жеке бадарламалар жасау ажет. Ірі ірлік жобалар айналасында шаын жне орта бизнесті дамыту керек. Сондытан, ксіпкерлікті олдауды «Бизнесті жол картасы-2020» бадарламасы макроірлерді инвестициялы бадарламаларыны бір блігі болуы тиіс. Ебек ресурстарыны жмылыштыын жоарылату бойынша, бірінші кезекте, ебек кші арты ірлерді ебек кші жетіспейтін ірлерге миграцияларды ынталандыруа баытталан шараларды алдын ала арастыру ажет.

Макроірлер «Нрлы Жол» бадарламасы шеберінде рылатын бірттас кліктік, логистикалы жне коммуникациялы рылым аясында бірігулері тиіс. азіргі кезде «Орталы – Отстік», «Орталы – Шыыс», «Орталы –Батыс» шешуші баыттары бойынша 11 жоба жзеге асырылуда. «Боржаты – Ерсай», «Алматы – Шу» теміржол желілері мен ры портындаы паромды ткел рылыстары жргізілуде. Бл жобалар азірді зінде 72 мы адамды жмыспен амтып отыр. кіметке аталан бадарламаларды жзеге асыру ісін белсенді ете тсуді тапсырамын.

Сонымен атар, экономикалы конъюнктураны есепке ала отырып, аржыландыру кздерін ртараптандыру ажет. Мені ХР-а сапарым барысында ЭксимБанкпен 2,6 миллиард доллар сомасында займ тарту туралы уадаластыа ол жеткізілді. азір мемлекеттік бюджет есебінен кптеген жолдар салынып жатыр. Біра, бл жобалара шетелдік жне жергілікті инвесторларды да тарту керек. Жаын болашата «Нрлы Жол» бадарламасы жобаларына жеке капиталды тарта отырып, аржыландыру моделіне келтіру керек.

шіншіден, азір лемдік жне ірлік рыноктарда экспортты тауашаларды белсендірек игерген жн. Біз жаын жатан елдерді экономикалы леуеттерін тиімді пайдалануа тиіспіз. Бірінші кезекте, блар –ытай, Ресей, Иран, Моолия, ндістан, Пкістан, Орталы Азия жне Кавказ елдері. Аталан елдер жыл сайын 3,5 триллионнан астам долларды тауарлары мен ызметтерін импорттайды. Еуразиялы экономикалы одаа шешуші ірлік рыноктармен еркін сауда туралы келісім жасасу ажет. кімет аталан мселелерді бізді ріптестерімізбен бірлесіп жасап, бріміз шін пайдалы етіп шешуі тиіс. СІМ-ге осы міндеттерді орындау шін азастанны шетелдердегі мекемелеріні барлы ресурстарын іске осу ажет.

Тртіншіден, бізге техникалы кадрлар дайындау жйесін барынша дамыту ажет. Техникалы жне ксіби білім беру инвестициялы саясатты негізгі баыттарыны бірі болуы тиіс. Бл шін Германиямен, Канадамен, Австралиямен жне Сингапурмен кадрлар дайындау орталыын бірлесіп ру керек. Олар бкіл еліміз шін техникалы жне ксіби білім беру жйесіні моделі болады.

Бесіншіден, азастан экономикасыны инновациялы леуетін арттыран жн. Болашаты экономикасын ру шін негіз алау маызды. Смарт-технологиялар, жасанды интеллект, киберфизикалы жйелер интеграциялары, болашаты энергетикасы, жобалау жне инжиниринг салаларында біліктілікті дамыту ажет. Мны тек тиімді ылыми-инновациялы жйе ру арылы ана жасауа болады. Назарбаев Университетті «Астана бизнес кампусы» хайтек-паркіні базасы мен Алматыдаы «Алатау» технопаркінде алыптастырылатын уатты зерттеу университеттері мен инновациялы кластерлері оны негізіне айналады. Астанада ЭКСПО-2017 Халыаралы мамандандырылан крмесін ткізу бізге «жасыл технологиялара» негізделген жаа энергетиканы белсенді дамытуа жасы ммкіндік береді.