ОАМНЫ ТАРИХЫНДАЫ ИНФОРМАЦИЯ

Информация жне информациялы процестер

Информация андай процестерге атысады, мндай процестерде ол андай згерістерге шырайды? Бізді райсымыз информацияны жинауа, сатауа, тасымалдыуа, деуге тжне пайдалануа болатынын естідік. Жріп келе жатан жолымыза арап, біз кру мшеміз арылы информация жинаймыз. Кзді нерв талшытарында информация те крделі трлендіруден тіп, миды кру блікьеріне беріледі. Бл жерде ол одан рі деледі де , делуді нтижесі бірден пайдаланылады: бізді блщы еттерімізге сигналдар келіп жетеді – сондытан біз шалшы суларды айналып, ал тастардан аттап теміз.

Бізді организдегі информация жинау мен деу жйесіні таы бір жйесі – жылу реттеу жйесі. Бізді терімізде 300 мыа жуы сезімтал клеткалар бар, олар денені температурасы туралы информация жинайды. Жиналан информация миды белгілі бліктеріне; тап айтанда, жылу айтару орталытарына жне жылу ндіру орталыына беріледі. Бл орталытарда информация деледі де, ажетті жадайларда, мысалы жылыту керек болса, тамырлара ан демелі трде жіберіледі, ал суыту керек болса, тер шыару процесі кшейтіледі. Егер жылу шыару орталытарына жалан информация жіберілсе (мысалы, оларды электр тоымен тітіркендіріп), олар денені те атты ыздырып, лу температурасына дейін жеткізуі ммкін.

Адамзатты олымен жасалан р алуан рылылар мен жйелерді райсысында андайда бір дрежеде информация жинау мен деу жргізіледі. Тіпті газды су сатуа арналан арапайым автоматты зі тиындыты абылдааннан кейін ол туралы информация жинайды, осы информацияны талдайды да, ол не тура келмейтін тиындыты айтарады немесе стакан суа яды. азіргі кезді зінде адамдар тобыны ішінен былданан тртіпті бзушыларды тауып, оларды стап алатындай рылыларда бар! Метроа кіреьін жердегі автоматтар дл осындай жмыс істейді.

 

ОАМНЫ ТАРИХЫНДАЫ ИНФОРМАЦИЯ

зіні бкіл даму тарихында адам баласы затты , энергияны жне информацияны мегерумен келеді. Адамзатты дамундаы бтіндей дуірлер сол кездегі алдыы атарлы технологияны атымен аталады. Мысалы , «тас дуірі» - бл ебек алдарын жасауа арналан тасты деу технологиясы дуірі, «ола дуірі» металды деу технологиясын мегеру дауірі , «кітап басу дуірі»- информация таратуды жаа дістерін мегеру дуірі. Жиырма-отыз жыл брын «атом дуірі» туды деп айтылын, ал азір «информация дуірі» жне «ЭЕМ дуірі» дегенді кп естуге болады.

Иноформация айтып білдіру жне беру ажеттілігін тіл, жазу , бейнелеу нері пайда балды , кітап басу, почта байланысы,телеграф ,телефон , радио жне теледидар дни келді. Не себепті «информация дуірі» туралы тек ЭЕМ пайда боланнан кейін ана айтылып жр.

Оны себебі мынада.Технологияны сипаты жалпыа бірдей,мбебап боланда ана оны оама сері ткеріс жасай алатындай болады.Мысалы,заттарды ндіру,жинатау,беру жне деудегі шын мніндегі ткеріс металл дейтін мбебапстаноктарды пайда болуынан жне жалпы транспортты жйені (темір жолдар,автомобиль жолдары жне баса жолдар жйелеріні) рылуынан басталды.осыансас,егер ежелгі машиналарда (мысалы,жел немесе су диірменінде) энергия кзі машинаны зімен біріктірілген болса,оамны дамуына байланысты энергияны ндіру,беру,ттыну бір-бірінен ажыратылады.энергияны пайдаланудаы тбегелі згерістер е алдымен мбебап электр машиналары мен электр энергиясын тасымалдау желілеріні пайда болуына байланысты.

ЭЕМ-ні-информацияны деугеарналан мбебап машинаны-пайда болуы информацияны жинау,тасымалдау жне деу саласындаы ткерісті басталанын білдіреді.Бл ткеріс зат пен энергияны мегерудегі ткерістерден кейігі орында трады.Жне ол материалды ндіріс саласын ана тбегейлі згертіп оймайды,сонымен атар мірді интелектуалды «рухани» салаларын да амтиды.

ЭЕМ шыаруды суі,информациялы желілерді дамуы, жаа информациялы технологиярды жасалуы оам міріні барлы салаларында:ндірісте ылымда,білім беруде,медициянада жне т.б,информациялы компоненттерді пайда болуына жне суіне келіп соады.Информациялы оама кшу процесі азіргі кезде барлы дамыан елдерді амтып отыр.Осы процесті зегі, негізгі мні информацияны ЭЕМ-деу болып табылады.Бізді оып-йренуге кірісетін пніміз міне осыан арналан.

«Зат,энергия,информация»штігі салыстырулар мен састытар шін бай материал береді.Мысалы,информациялы желілерді болмауын электрді жне жолдарды болмауымен салыстыруа болады.Компьютерлендіруді (компьютер-ЭЕМ-ні басаша аты)электрлендірумен жне индустрияландырумен салыстыруа болады.Информатиканы физикамен салыстыруа болады. «Мектепте программалауды оыту керекпе лде дайын программаларды пайдалануды йрету керек пе?деген сраты былайша: «мектепте электр негіздерін (кернеу,ток,Ом задары) окыту керек пе лде электр жарыын шіріп-осуды жне электр шамын брап шыаруды йрету керек пе?»деп тжырымдауа да болады. рине,мндай састырулар сратара жауап бере алмайды, алайда олар информатиканы оамдаы ролі мен орнын крсетуге ммкіндік береді.

Зат, энергия жне информация арасындаы састытара сйеніп, болашаты болжауа, андайда бір гипотезаларды тжырымдауа болады. Мысалы, брыны жылдары еліміздеорытылып шыарылан металды (шойын мен рышты) млшеріні стратегиялы мні бар болатын жне ол елді дамуыны сипаттамасы ретінде алынатын. азір біз металды немдеу туралы, металл мен энергияны кп ажет етпейтін технологиялар туралы айтып жрміз. Дл осы асиеттер информацияа да тн болатынын болжап айтуа болады. Болашата кнделікті трмысымыза «аз лшемді информациялы технологиялар» немесе «оршаан ортаны информациялы ластаумен крес» деген сздерді енуі бден ммкін.

Баса жаынан аланда, 19 асырды соында болаша оамдаы электірді ролін крсету аншалыты иын болса, азір болашатаы информатика мен ЭЕМ-ні ролін крсетіп беру соншалыты иын. Тек бір кнге ана электр жо болып кетсе не болатынын кз алдарыа елестетіп крідерші! Ал ЭЕМ алып келген згерістерді тередігі мен жаашылдыы одан ешбір кем емес.