Таырып 6: Кмелетке толмаан балаларды азаматты атынастар саласындаы ыты жадайы.

1. Кмелетке толмаандарды ы абілеттілігі мен рекет абілеттілігі

2. Кмелетке толмаандара ораншылы пен аморшылы таайындау

3. Жасспірімдерді азаматты ыты жауаптылыы

Азаматтарды рекет абілеттілігі.

Азаматтарды з рекеттерімен азаматты ытара ие болуа жне оны жзеге асыруа, зі шін азаматты міндеттер жасап, оларды орындауа абілеттілігі (азаматты рекет абілеттілігі) кмелетке толанда, яни 18 жаса толаннан кейін толы клемде пайда болады.За жаттарында он сегіз жаса жеткенге дейін некелесуге рсат етілетін жадайда, он сегіз жаса толмаан азамат некеге тран кезден бастап толы клемде рекет абілеттілігіне ие болады. Егер за жаттарында згеше белгіленбесе, барлы азаматтарды абілеттілігі те болады.

За жаттарында кзделген реттер мен тртіп бойынша болмаса, ешкімні де ы абілеттілігі мен рекет абілеттілігін шектеуге болмайды. Азаматтарды ы абілеттілігі мен рекет абілеттілігін шектеуге болмайды. Азаматтарды ы абілеттілігі мен рекет абілеттілігін шектеуді за жаттарында белгіленген шарттары мен тртібіні немесе оларды ксіпкерлік не зге де ызметпен айналысу ыыны саталмауы тиісті шектеуді белгіленген мемлекеттік немесе зге де органны жатын жарамсыз деп тануа келіп сотырады. Азаматтарды ы абілеттілігінен немесе рекет абілеттілігінен толы немесе ішінара бас тартуы жне ы абілеттілігін немесе рекет абілеттілігін шектеуге баытталан баса да ммілелер жарамсыз болады, бан мндай ммілелерге за жаттарында рсат берілген реттер осылмайды.

Он трт жастан он сегіз жаса дейінгі кмелетке толмаандарды рекет абілеттілігі. Он трт жастан он сегіз жаса дейінгі кмелетке толмаандар ммілелерді ата-анасыны, асырап алушыларыны немесе ораншыларыны келісімімен жасайды. Мндай келісімні нысаны задарда кмелетке толмаандар жасайтын мміле шін белгіленген нысана сай келуі тиіс. Он трт жастан он сегіз жаса дейінгі кмелетке толмаандар здеріні табысына, стипендиясына, зге де кірістеріне жне здері жасаан интеллектуалды меншік ыы объектілеріне з бетінше билік етуге, сондай-а трмысты са ммілелер жасасуа ылы. Жеткілікті негіздер болан жадайда ораншылы жне аморшылы органы кмелетке толмаан адамны з табысына, стипендиясына, зге де кірістеріне жне зі жасаан интеллектуалды меншік ыы объектілеріне з бетінше билік ету ыын шектеуі немесе ол ытан айыруы ммкін. Он трт жастан он сегіз жаса дейінгі кмелетке толмаандар осы бапты ережелеріне сйкес здері жасана ммілелер бойынша дербес жауапты болады жне здеріні рекеттерінен келтірген зиян шін жауаптылыта болады.

Кмелетке толмаан адамды толыымен рекетке абілетті деп жариялау (эмансипатция)

1. Жасы он алтыа жеткен кмелетке толмаан адам, егер ол ебек шарты бойынша жмыс істейтін болса немесе ата-анасыны, асырап алушыларыны немесе аморшысыны келісімімен ксіпкерлік ызметпен айналысатын болса, толыымен рекетке абілетті деп жариялануы ммкін.

2. Кмелетке толмаан адамды толыымен рекетке абілетті деп жариялау ата-анасыны екеуіні де, асырап алушыларды немесе аморшысыны келісімімен ораншы жне аморшы органны шешімі бойынша не ондай келісім болмаан жадайда сотты шешімі бойынша жргізіледі.

3. Эмансипатцияланан кмелетке толмаан адам. Р-ны занамалы актілеріне сйкес ие болу шін жас шектеуі белгіленген ытар мен міндеттерді оспаанда, азаматты ытара ие болады жне міндеттерді (оны ішінде зіні зиян келтіруі салдарынан туындаан міндеттемелер бойынша) мойнына алады.

Ата-аналар, асырап алушылар мен аморшы эмансипатцияланан кмелетке толмаан адамны міндеттемелері бойынша жауапты болмайды.

Он трт жаса дейінгі кмелетке толмаандарды рекет абілеттілігі.

1. Он трт жаса дейінгі кмелетке толмаандар шін ммілелерді, егер за жаттарында згеше кзделмесе, оларды атынан ата-анасы, асырап алушылары немесе ораншылары жасайды.

2. Он трт жаса дейінгі кмелетке толмаандар здеріні жасына лайыты, жасай салып орындалатын трмысты са ммілелерді з бетінше жасауа ылы. За жаттарында кмелетке толмаандарды мміле жасауына жне кмелетке толмаандар шін мміле жасауа ораншылы жне аморшылы органны алдын ала келісімі талап етілетін жадайлар белгіленуі ммкін.

Кмелетке толмаандарды банкілерге салымдар салу жне салымдара билік етуге ыы.

1. Кмелетке толмаандар банкілерген салымдар салуа жне здері салан салымдара дербес билік етуге ылы.

2. Он трт жаса толмаан кмелетке толмаандарды атына баса біреуді салан салымдарына оларды ата-анасы немесе зге де зады кілдері билік етеді, ал он трт жаса толан кмелетке толмаандар здеріні атына баса біреу салан салымдара з бетінше билік етеді.

 

Таырып 7.Отбасы ыы бойынша отбасы мен кмелетке толмаандарды орау

1. Отбасы занамасында кзделген баланы жеке жне мліктік ытары

2. Ата-аналы ытарынан айыру жне шектеу негіздері

3. Ата-ананы аморлыынсыз алан балаларды орналастыру (асырап алу, ораншылы, патронат, аморшылы, балалар йі)

4. Алименттік міндеттемелер