Бап. Осы Заны олданылу аясы

Бухгалтерлiк есеп пен аржылы есептiлiк туралы

азастан Республикасыны 2007 жылы 28 апандаы N 234 Заы

 

МАЗМНЫ

 

Осы За азастан Республикасында бухгалтерлiк есеп пен аржылы есептiлiк жйесiн реттейдi, бухгалтерлiк есептi жргiзу мен аржылы есептiлiктi жасауды принциптерiн, негiзгi сапалы сипаттамалары мен ережелерiн белгiлейдi.

 

Тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

 

Бап. Осы Зада пайдаланылатын негiзгi ымдар

 

Осы Заны масаттары шiн мынадай негiзгi ымдар пайдаланылады:

 

1) аккредиттеу – укiлеттi органны осы Зада кзделген, азастан Республикасыны кіметі бекіткен нысан бойынша кулiкпен расталан бухгалтерлердi ксiби йымдарыны жне бухгалтерлердi ксiби сертификаттау жнiндегi йымдарды ытылыын тануы;

 

2) бастапы eceпкe алу жаттары (бдан рi - бастапы жаттар) - бухгалтерлiк есеп жргiзуге негiз болатын, операцияны немесе оианы жасалу фактiсiнi жне оны жасауа берiлген ыты ааз жне электронды жеткiзгiштегi жатты растамасы;

 

3) бухгалтерлердi ксiби сертификаттау жнiндегi аккредиттелген йым (бдан рi – сертификаттау жнiндегi йым) – ксiби бухгалтерлерге кандидаттарды сертификаттауды жзеге асыратын, азастан Республикасыны кіметі белгiлеген тртiппен аккредиттелген зады тла;

 

4) бухгалтерлердi аккредиттелген ксiби йымы (бдан рi – ксiби йым) – бухгалтерлерді жне (немесе) бухгалтерлiк йымдарды бiрлестiгi болып табылатын, азастан Республикасыны кіметі белгiлеген тртiппен аккредиттелген коммерциялы емес йым;

 

5) бухгалтерлiк есепке алу тiркелiмдерi - бухгалтерлiк есеп пен аржылы есептiлiк жйесiнде крсету шiн есепке алуа абылданан бастапы жаттардаы апаратты орытуа, жйелеуге жне жинатауа арналан нысандар;

 

6) бухгалтерлiк йым - бухгалтерлiк есеп саласында ызмет крсететiн, ксiби йымны мшесi болып табылатын йым;

 

7) жария мдделi йымдар - аржы йымдары (ызметіні ерекше трі шетел валютасымен жасалатын айырбастау операцияларын йымдастыру болып табылатын зады тлаларды оспаанда), акционерлiк оамдар (коммерциялы еместерiн оспаанда), жер ойнауын пайдаланушы йымдар (ке таралан пайдалы азбаларды ндiретiн йымдардан баса) жне жарылы капиталында мемлекеттi атысу лесi бар йымдар, сондай-а шаруашылы жргiзу ыына негiзделген мемлекеттiк ксiпорындар;

 

8) ксіби бухгалтер – ксіби йымны мшесі болып табылатын, ксіби бухгалтер сертификаты бар жеке тла;

 

9) ксiби бухгалтер сертификаты (бдан рi - сертификат) - сертификаттау жнiндегi йым берген, бухгалтердi ксiби бiлiктiлiгiн куландыратын жат;

 

10) аржылы есептілік депозитарийі (бдан рі – депозитарий) – жылды аржылы есептілік жне йымдар жыл сайын беріп отыратын аудиторлы есептер, сондай-а акционерлік оамдарды корпоративтік оиалары туралы апарат амтылатын, пайдаланушылар шін ашы олжетімді электронды деректер базасы;

 

11) аржылы есептiлiк стандарты - бухгалтерлiк есеп жргiзу жне аржылы есептiлiк жасау принциптерi мен дiстерiн белгiлейтiн жат;

 

12) аржылы есептiлiктi лтты стандарттары (бдан рi - лтты стандарттар) - аржылы есептiлiктi укiлеттi орган бекiткен стандарттары;

 

13) аржылы есептілікті халыаралы стандарттары (бдан рі – халыаралы стандарттар) жне шаын жне орта бизнес йымдарына арналан аржылы есептілікті халыаралы стандарты (бдан рі – шаын жне орта бизнеске арналан халыаралы стандарт) – аржылы есептілікті халыаралы стандарттары жніндегі кеес бекіткен аржылы есептілік стандарттары;

 

14) укiлеттi орган - бухгалтерлiк есеп пен аржылы есептiлiк саласындаы ызметтi реттеудi жзеге асыратын орталы мемлекеттiк орган.
Ескерту. 1-бапа згерістер енгізілді - Р 2011.12.28 N 524-IV (алашы ресми жариялананынан кейін кнтізбелік он кн ткен со олданыса енгізіледі), 2012.12.26 N 61-V (2013.01.01 бастап олданыса енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алашы ресми жарияланан кнінен кейін алты ай ткен со олданыса енгізіледі) Задарымен.

 

бап. Осы Заны олданылу аясы

 

1. Осы Заны кшi:
дара ксiпкерлерге;
зады тлалара, шетелдiк зады тлаларды азастан Республикасыны занамасына сйкес азастан Республикасы аумаында тiркелген филиалдарына, кілдіктеріне жне траты мекемелеріне (бдан рi - йымдар) олданылады.
2. Бір мезгілде мынадай шарттара сай келген кезде:
1) патент, оайлатылан декларация негізінде азастан Республикасыны салы занамасына сйкес арнаулы салы режімдерін олданатын;
2) осылан н салыы бойынша тіркеу есебінде трмаан;
3) табии монополиялар мен реттелетін нарытар субъектілері болып табылмайтын дара ксіпкерлер бухгалтерлік есепті жргізу (бастапы жаттарды жасаудан жне сатаудан баса) мен аржылы есептілік жасауды жзеге асырмауа ылы.
Осы тармата крсетілген шарттарды біріне сйкес келмеген кезде дара ксіпкер осындай сйкессіздік туындаан айдан кейінгі айдан бастап бухгалтерлік есеп жргізу мен аржылы есептілік жасауды жзеге асыруа міндетті.
Осы тармата крсетілген шарттара сйкес келетін жне бухгалтерлік есеп пен аржылы есептілікті жргізу туралы дербес шешім абылдаан дара ксіпкер мндай шешім абылданан айдан кейінгі айдан бастап мндай есепті жргізуді жзеге асыруа ылы.
3. Егер осы бапта згеше кзделмесе, шаын ксіпкерлік субъектілері, сондай-а ызметіні ерекше трі шетел валютасымен жасалатын айырбастау операцияларын йымдастыру болып табылатын зады тлалар аржылы есептілік жасауды лтты стандарта сйкес жзеге асырады.
3-1. Егер осы бапта згеше кзделмесе, орта ксіпкерлік субъектілері, сондай-а жедел басару ыына негізделген мемлекеттік ксіпорындар (азыналы ксіпорындар) аржылы есептілікті шаын жне орта бизнес йымдарына арналан халыаралы стандарта сйкес жасайды.
4. Iрi ксiпкерлiк субъектiлерi мен жария мдделi йымдар аржылы есептiлiктi халыаралы стандарттара сйкес жасауа мiндеттi.
5. Есептік саясатты бекіткен басшы органдарды шешімі бойынша:
1) осы бапты 3-тармаында крсетілген йымдар аржылы есептілікті халыаралы стандарттара немесе шаын жне орта бизнес йымдарына арналан халыаралы стандарта сйкес жасауа ылы;
2) осы бапты 3-1-тармаында крсетілген йымдар аржылы есептілікті халыаралы стандарттара сйкес жасауа ылы.
Ескерту. 2-бапа згеріс енгізілді - Р 2008.12.10 N 101-IV (2009.01.01 бастап олданыса енгізіледі), 2011.07.21 № 467-IV (2012.01.01 бастап олданыса енгізіледі), 2012.12.26 N 61-V (2013.01.01 бастап олданыса енгізіледі) Задарымен.