Маргарет Тэтчерді саяси портреті

Азастан Президентіні ытайа тыш сапары

1993 жылы азанны 18-27 кндері азастан Республикасыны Президенті Нрслтан Назарбаев ытай Халы Республикасына ресми сапармен барып, ытай траасы Цзян Цзэминмен, Премьер министрі Ли Пэнмен кездсіп, келіссзде жргізіп, екі мемлекетті зара атынастарын анытайдын тыш ресми жат - «азастан Республикасы мен ытай Халы Республикасы арасындаы досты ынтыматастыты негіздері туралы бірлескен декларацияа» ол ойды. Бл декларацияда азастан мен ытайды сауда экономикалы ынтыматастыты дамуына ерекше мн берілетіндігі атап тілді. Шекара туралы шешілмеген мселерерді талылауды жаластыра уадаласты.

НАТО: негізгі масаттары жне оан мше елдер

Солтстік атлантикалы келісім йымы, НАТО (аыл. - North Atlantic Treaty Organization, NATO; фр. Organisation du traité de l'Atlantique Nord, OTAN) - скери-саяси ода.

1949 жылы 4 сурде 12 мемлекет (АШ, лыбритания, Франция, Бельгия, Нидерланд, Люксембург, Канада, Италия, Португалия, Норвегия, Дания, Исландия) ол ойан Солтстік Атлантикалы келісімшарты негізінде рылан. Кейінірек НАТО-а баса да еуропалы мемлекеттер кірді. азіргі тада НАТО-а 28 мемлекет мшелік етеді.

1954 жылы Кеес Одаы мше болып кіруге сранады, НАТО оан бас тартады.

НАТО-ны негізгі масаты шарта атысушы мемлекеттерді саяси ынтыматасты жне жымды ораныс негізінде туелсіздікті, егемендікті жне демократиялы рылымды сырты агрессиядан орау екендігі 1946 жылы Вашингтон шартында жазылан, бл станым 1990 жылы Лондон декларациясында уатталан. Альянсты іргелі масаттарыны атарында соысты алдын алу мен тиімді оранысты амтамасыз етуге жеткілікті скери ммкіндіктерді ныайту, шарт мшелеріні ауіпсіздігіне ыпал ететін дадарыстарды есеру, баса елдермен саяси натысуды жола ою жне еуропалы ауіпсіздік саласындаы ынтыматасты жолдарын іздестіру аталады.

Ытай Премьері Ли Пенні Алматыа сапары

ХР Мемлекеттік кеесіні Премьері Ли Пэн 1994 жылы суірді 26-28 кндері азастана жасаан сапары барысында, «азастан Республикасы мен ытай Халы Республикасы азастан мен ытай мемлекеттік шекарасы туралы келісімге» ол ойылды.

Одан блек: азастан мен ытай атынастарындаы крделі проблема - тарихтан мра болып алан мемлекеттік шекараны анытау болатын. Бл мселе бойынша екі жа за айтыс-тартыс жасамай, тату кршілікті кзде стай отырып, бір ммілеге келді. 1997 жыл ыркйек айыны 24-25 кндері ХР Премьері Ли Пэн азастана ресми сапармен келіп, Перзидент Нрслтан Назарбаевпен келіссз ткізіп, «азастан Республикасы мен ытай Халы Республикасы мемлекеттік шекарасы туралы осымша шарта» ол ойды. Сондай-а екі жа «Р-ХР кіметтері Мна-газ саласында ынтыматасты келісіміне» жне ытай мнай-газ корпорациясы (China National Petroleum Corporation) мен азастан энергетика жне таукен ресурстар министрлігі мнай игеру жне быр тарту туралы 1997 жылы 4 маусымда ытайды Мнай-газ корпорациясы азастанны аржы министрлігімен «Атбемнайгаз» А-ны 60,3 пайыз акциясын сатып алу Шартына ол ойды. азастан мен ытай мнай-газ саласында ол ойылан осы келісімдерді азастан Президенті Нрслтан Назарбаев: «асырлы келісім», - деп атады. азастана ірі клемде ытай инвестициясыны келуі осы жылдан бастау алды.

Толерантты жне оны маызы

Толеранттылы (лат. tolerantia — тзімділік, кнбістік) — баса ойа, кзараса, наным-сенімге, іс-рекетке, дет-рыпа, сезім-кйге, идеялара тзімділік, жмсаты крсете білу асиеті. Толеранттылы — адам ыы мен бостандыы, плюрализммен атар негізі демократиялы принциптерді бірі болып есептеледі. Толеранттылы — оамны жалпы жне саяси мдениетіні дегейіні крсеткіші.

Маргарет Тэтчерді саяси портреті

Маргарет Тэтчер: «Мен шаршамайынша кетпеймін. Ал Британияа керек болып тран кезімде, мен ешашан да шаршамаймын!»

Aылшын тарихында билiкте болaн, затыы бойынша 18-шi асырда премьер-министр лауазымы енriзiлген cттeн бастап, жетiншi орын алады. Ол 11,5 жыл бойы билiк тiзгiнiн стады.

Маргарет Хильда Тэтчер — 1979—1990 жылдары аралыында лыбританияны премьер-министрі, баронесса (1992 жылдан бастап). Бл лауазымда болан алашы жне зірше жалыз йел адам. Сонымен атыр, еуропа мемлекетіні алашы йел премьер-министрі. Тэтчерді премьерлігі ХХ асырда е за саналады. Кеестік кіметті атты сынааны, рі «тэтчеризм» саясатыны бір блігі болып кеткен консервативтік шаралары шін «темір ханым» аталып кеткен.

Оны философиясы мен практикасы саясат шiн те сирек «тэтчеризм» деген сзбен аталды. Тэтчеризмнi ерекшелiгi — оны шаын бизнестi олдап-уаттауы. Тэтчердi ca буржуазиялы ндылытар: ыптылыты, ебексйгiштікті, шаруашылыты неммен жргiзудi, з iciн ашya деген мтылысты насихаттауы кездейсо емес. зiнi ca саудагер отбасынан шыандыын Тэтчер нaыз жарнамалы науaнa айналдырып, зiнi оaм алдында «халытан шыан адам», «йел-ана», халыты м-мтажын блiсушi жне кiл-кйiн тciнeтiн тла peтiндe крсете бiлді.

Тэтчердi тан жерi — оны шaын бизнесте экономикалы рлеудi: техникалы жаалытарды игерудi, икемдiлiктi, yaыт талабына iлесе бiлудi кре бiлгендiгi. Ол зiнi практикалы дадылар мен icкерлiгiн кeciнi дгiршегiнде жрген уаытында шыдаан болатын, ал студенттiк шаынан бастап ол экономика негiздерiн де мегердi, зiндiк ойлау абiлетi мен батыл адамдары тэтчеризмнi о іciн aыp аяына дейiн жеткiздi.

16. АШ саясаткері Г.Киссенджер

лем тарихында мемлекет басшысыны кмекшісі болып-а, атап айтанда, оны саяси саладаы кеесшісі немесе узірі (министр) болып, з мемлекетіне орасан зор ебек сіірген айраткерлер аз емес. «Мемлекет басшысыны даналыы оны кеесшілеріні арым-абілеті мен ебегінен жне адалдыынан крінеді» деген сз де бар. Сондай танымал тлаларды бірі - XX асырды халыаралы атынастар жне дипломатия саласындаы крнекті кілі Генри Киссинджер. 1923 жылы Германияда дниеге келген ол 1938 жылы отбасымен бірге АШ-а кшіп келеді. Гарвард университетін бітіріп, диссертациясын орайды, кп замай саясаттану ылымыны профессоры атанады.

Бірнеше жылды стазды жне ылыми-зерттеу жмыстарынан кейін АШ президенттері Д.Эйзенхауэр, Дж.Кеннеди, Л.Джонсон тсындаы кіметте ауіпсіздік мселелері жніндегі ызмет атарады. Оны дипломатиялы ызметіні жеісті кезеі ткен асырды 70-жылдарында крінеді. Киссинджерді бл кезедегі халыаралы атынастара прагматикалы кзарасы екі астам держава АШ пен КСРО арасындаы шиеленісті бседетуге ол жеткізуге ммкіндік береді.

айсы бір ебегінде болмасын Г. Киссинджер Американы мддесін орайды. Тіпті 1950 жылы бакалавр дрежесін алудаы жазан дипломды жмысы мен 1954 жылы жазан докторлы диссертациясыны таырыптары да халыаралы саясат пен ондаы АШ мддесіне арналды. 50-жылдарды соына арай жары крген «Ядролы ару жне сырты саясат» монографиясы баса елдерге де танылып, саясаттанудаы е жоары марапат – Вудро Вильсон атындаы сыйлыа ие болады. 60-жылдарды ортасы мен 70-жылдарды басында Г. Киссинджер АШ-ты Вьетнамдаы елшілігіні кеесшісі, кілі, Президентті лтты ауіпсіздік мселелері жніндегі кмекшісі ызметтерін атарады. АШ-ты сырты саясаттаы ызметіне талдау жасаан ол АШ-ты Вьетнамнан кетуін аламайды, біра ендігі жерде блай болуды ммкін еместігін де жасы тсінеді. Сондытан да Вьетнамдаы соысты тотатумен бірге АШ беделіні де тспеу жолдарын іздейді.

1970 жылы Парижде АШ президентіні тапсырмасымен Вьетнамдаы соысты тотату мселесі бойынша Вьетнам кілдерімен астыртын келіссз жргізеді. Осы келіссздерді арасында Вьетнамдаы соыс тотатылады, АШ-ты да беделі артады. Киссинджерге 1973 жылы Нобель сыйлыыны берілуі де осы саясатты нтижесі болатын.Біра алай боланда да Киссинджерді жргізген келіссздері мен дипломатиялы арым-абілетіні арасында Вьетнамдаы соыс тотатылан еді.