Кен орнын игеруді техника – экономикалы крсеткіштері
« Жанажол » кен орын басармасы ( МГБ ) 1984 жылы рылды. Басарма рлымы йыма сай келеді. МГБ басшы арылы басарылады, оан тікелей трде экономикалы жадайлар жнінде орынбасары, аа бухгалтер, ебекті орау ісіні техникалы басшы баынады. Осы ызметтерді барлыы да зара байланысты.
Осылардан баса да; аа инженер, рылыс бойынша басшы орынбасары, клікпен амтамасыз ету басшысыны орынбасары, аа геолог.
рбір орынбасар з арамаында, зіні ызметкерлері, цехтары жне блімшелерге ие, олар з баыттары бойынша арнайы сратарды шешуге арналан.
німні клемі, трі, сапа крсеткіштері кен орнын экономикалы крсеткіштерде лкен маызы бар, йткені олар алан блімдерді дегей крсеткіштерін анытайды.
Экономикалы ндірістік бадарламаны мні крделі, себебі таза німні клемі мен оны негізгі трлері нерксіп жмысыны крінісі болып табылады.
Кен орнынны техникалы – экономикалы крсеткіштерінде ол жеткізген крсеткіштерге баа беру керек, оларды илысу дрежесін анытап ( алдыы крсеткіштермен салыстыру керек) оларды жасартуды жолдарын арастыру керек.
Крсеткіштерге нерксіпті айлы, маусымды, жылды анытаулары енгізіледі.Оан оса тсініктемелер, бухгалтерлік тіркеулер олданылады. Сапа мен шикізатты ндірісті техникалы ондырыларын арнайы есептейді.
Жана Жол кен орны 1983 жылды азан айында игеруге берілген. Брылау сынамасы 1986 – 1990 жылдар аралыында болды. азіргі уаытта кен орын бойынша 521 ы азылан, оларды 383 – і ндіру,фонтанды діс арылы – 289, тере сорапты игеру ымасы – 39, компресорлы газлифт – 16, тотаусыз газ лифтті – 19, баылау – 11, су - 8, тздылыы жоары – 1 ымалар тіркелді.
ндіру жне айдау ыларыны жмыстан шыу себептері:
- жабдытарды жндеу,
- ыларды м тыынынан тазарту шін тотату.
" Октябрьск мнай " мнай жне газ ндіру басармасы 2009 игеру
жмыстарыны негізгі талаптарыны орындап, жоспардан 100 тонна ндірді.
Ебек німділігі штатты ысарту жне мнай ндіру жоспарын арты орыдаандытан 0,6 процентке сті.
Игеруге 12 жаа скважиналар енгізілді. Дегенмен шартты - осалы мекемелерді скважиналарды дер кезінде тапсырмауы салдарынан скважиналарды іске осу жоспары орындалмады.
Тлеген жол аы орынны 93,97 проценті пайдаланылды. 82 жмысшыдан айып ретінде 1825615 теге сталды.
ткен жылмен салыстыранда бір жмысшыны, жол аысы 2180 теге сті.
Тауарлы нім ндіруді орындалан клеміне шыын шыан жо, осыны есебінен 186140 немделді.
Крделі аржыны жмсалуы клемі - 87,8%, оны ішінде рлыс -монтаждау жмыстарына - 78,4 процент.
Іске асырылмаан негізгі орды озалысы 132963теге.
Мнай ндіру жмыстары техникалы жне геологиялы себептермен иындады.
абата 3354,8 мы м3 клемінде су айдалды.
Жмыс істемей тран ордан 5 игеру скважинасы осыльш, осыны 29585 тонна мнай ндірілді.
Брылау жмыстарынан кейін пайдалануа берілген ордаы ордаы 12 скважинадан 72399 тонна мнай ндірілді.
Скважина ондырыларын СНПХ 823м3, жне "Север" 823м3 клеміндегі ингибаторларымен нделеді.
2 скважинаа штангілі тере - сорап ондырысы ондырылып, іске осылды.
2009 жылды IV тосанынан бастап Газлифтті игеру дісі олданып, сол жылдары 1 тонна тауарлы нім ны 2890-3500 теге рады.
Мнай мен газды жинау жне тасымалдауа жмсалан шыын 2247 мы теге жмсалу кзделген еді. Шыын шыуыны бір себебі: бырларды айта ауыстыру жндеу жмыстарынан болды.
аралып отыран 2009 жылда 44 дана рационалды сыныс жасалды, бл жоспара араанда 1 сынысы арты, яни жоспарлау бойынша 43 дана болатын. Осы сыныстардан ралан экономикалы тиімділігі 300 мы тегеге те.
Мнай жне газ ндіру басармасыны жылды ндірістік уаты мынаан те:
м=dmaxnортtn
мндаы: dmax – скважинаны ммкін максималды орга кдік шыымы 35 т/кн
nорт – пайдалану орындаы скважиналарды орта жылды саны, 344 скважина
tn – жыл бойынша скважинаны пайдалану уаыты 126043 кн.
м=35·344·126043=15175577
Мнай газ ндіру басармасы бойынша ндірістік уатын пайдалану дегейі уатын пайдалану оэффициентімен () анытайды:
=2338,595/15175577=0,0015
мндаы: Qн - мнай ндіруді жылды наты лемі 2338,595 тонна
=2338,595/15175577 = 0,0015
Игеру орыны пайдалану оэффициенті 0,887. Істеп тран орды пайдалану оэффициенттерін 0,917.
Осы екі пайдалану оэффициенттеріні алдыы жылы крсеткіштерімен салыстыранда 0,025 жне 0,016 азайанын креміз.
Мны себебі сатысындаы техникалы иыншылытарымен байланысты.
Осы 2009 жылы мнай жне газ ндіру басармасыны жмысыны техника - экономикалы крсеткіштерін талдай еліп "жасы" деген орытынды шыаруа болады.
Оан 2009 жылы бекітілген жоспардаы белгіленген коэффициенттермен, кейбір крсеткіштер толы орындалан.
3.1-кесте
Техникалы-экономикалы крсеткіштер
| Крсеткіштер | |
| Мнай ндіру мы.т | |
| Газ ндіру млн. м3 | 192,257 |
| Мнай беру мы.т | 2374,8 |
| Барлы шыын | |
| Амортизациялы шыын | |
| ЕА, тг | |
| Крделі аржы оры, тг | |
| Барлы адам саны | |
| 1т, мнайды зіндік ны, тг | 5509,2 |
| ы саны, дана | |
| Экономикалы тиімділік, тг | 23626666,8 |