Ылыми таным. ылыми теория. ылыми парадигмалар.

Негізгі философиялы мселені екінші жаы бар. Оладам дниені тани алама, тани алмайма деген сра. Философияда танымды теория- гносеология деп аталады. Ойшылдарды кбісі дниені тану ммкін дейтін, біра танымды терістейтіндер де болан. Танымды терістеу агностицизм деп аталады. Оны ш трі бар:1. Скептицизм, 2.Д.Юмныагностицизмі,

3.И. Канттыагностицизмі.Скептиктер антикалы лемде кзарастарын дамытан. Олар халыты ммкіншіліктері шектілі, ештеені толы тсіне алмайды. Содан со ештееге сенбеген. ылым, Олар халыты ммкіншіліктері шектілі, ештеені толы тсіне алмайды. Содан со ештееге сенбеген. ылым, ылыми таным оларды пікірінше ол тек ана жеке халыты тсініктері. Кейін Д.Юм агностикалы ілімді дамытан.Давид Юм1711-1776«Адам табиаты жайлы трактат» (1739ж).Длелдеу жолы. лем адама абылдауда беріледі, содан со бенелеулерді брі субьективті. Аиатты шыаратын, аиатты белгілейтіні белгілі. лшемі жо. Білімдерді тексергенде халытар бір тйсіктерді баса тйсіктермен салыстырады. Обьективті лшем жо болан со аиатты анытау ммкін емес. Осы пікірге сас танымды ілімді дамытан И. Кант. Халы танымы сырты кз бояушылы. Себебі заттарды мніне жете алмайды. Мн кзге крінбейді, стап алу ммкін емес. Аыл мен мнге жету ммкін емес. Содан со осы ойшылды пікірінше халыты танымы салыстырмалы, абсолютті аиаттара адам жете алмайды. Дниені адам тани алады деген пікірді длелдеу шін танымды процец ретінде арастыру керек. Толы ештеені адам бір уаытта, бір атнаста ештеені тани алмайды. Таным - ол мгілікті даму жол. Білімсіздіктен білімге ту. Жаа білім жаа білімсіздікті туызады. Таным болмысты бейнесі. Содан со лем рашанда згерісте болан со таным да сондай болу керек. Тек ана дамуда алынан дниені бейнелеуі объективті болуы ммкін. Танымда екі саты бар: 1. Сезімдік. 2. Логикалы

Сезімдік танымны элементтері:

1. Тйсіктер-заттарды тек ана жеке асиеттерін бейнелей алады.

2. абылдаулар- заттарды ттас бейнесін бере алады.

3. Елестетулер- алдында алынан бейнені айта ктерілуі.

Логикалы танымны элементтері:

1. ымдар -заттарды жалпылы жне мнді асиеттерін бейнелеуі.

2. Пікірлер- заттарды асиеттері не малданады не терістеледі.

3. Ой -тжырым-екі пікірден шінші жаа пікір шыарылады.

Логикада ой-тжырымдарды силлогизмдеп атайды. Олар арапайым, крделі, прогрессивті, регрессивті аналитикалы, синтетикалы, индуктивті, дедуктивті, аналогиялы, салыстырмалы бола алады.

Кілт сздері: Логика, Силлогизм, Гносеология, Агностицизм.

 

 

13-ТАЫРЫП. Философиялы антропология

1. Философия тарихындаы адам мселесі.

2. Философиядаы гуманистік дстр.

3. Адам, жеке адам, тла.

Ебек ндылы ретінде. Адам жне адам дниесі. мір жне лім мселесі. Адам жне жаттану: себептері, мні, тарихи формалары. Еркіндік ымы. Еркіндік адамны мні жне ндылыы.

оршаан орта бірінші жне екінші табиат деп блінеді. Бірінші табиатты райтын адамнан брын пайда болан, оан дейін мір срген. Оны санасынан туелсіз табиат заттары, процестері жне кйлері. Табиат кеістік пен уаытта шексіз, табиат болмысы згермелі, объективті, реалды. Онсыз адам мірі ммкін емес, біра табиата белгілі бір дрежеде мн беретін, оны абылдайтын -адам.

Екінші табиат - адам бірінші табиат материалдарын з ебегі мен біліміні кмегімен ндеуіні нтижесінде жасаан заттар дниесі, ол табии материал мен наты индивидтерді рухани ызметіні жне бл заттарды леуметтік ызметтері мен міндеттеріні ажырамас бірлігі. Бірінші табиат пен екінші табиат бір-бірімен тыыз байланысты, сонымен атар, зіндік ерекшеліктерге ие. Екінші табиат кптрлі, ол леуметтік-тарихи болмыс, адам болмысына жаындау, біра ол адамнан салыстырмалы трде туелсіз.

Адам табиатты блшегі, сондытан адам денесіні болмысына да болмау, пайда болу, алыптасу, кйреу жне баса кйге кшу тн. Бл фактор адамды з денесін ктуге мжбр етеді, онсыз адам болмысы ммкін емес. Жеке адамны болмысы тек физикалы денемен шектелмейді, ол оны рухани болмысын, ішкі жан дниесін де амтиды. Тнін ана емес, кне гректер адам болмысыны басты крсеткіші ретінде арастыран жанын кту, оны жетілдіру де адам шін басты міндеттерді бірі. Адам болмысы леуметтік болмыс арылы мнді.

Кілт сздер: Адам, Тла, Индивид, Антропология

 

14-ТАЫРЫП. леуметтік философия

1. оам - здігінен дамитын жйе жне адамзатты ндылы