III. Тарау. Мемлекет теориясы.
6.таырып. Мемлекетті мні.
6.1. Мемлекетгі тсінігі. Мемлекетті леуметті белгілеудегі дуализм: мемлекет оамды басару дісі жне жан-жалды шешу ралы ретінде.
6.2. Мемлекетті жалпы леуметтік мселелері.
6.3. Мемлекетті тсінігіні ртрлілігі
6.4. Мемлекетті белгілері, оны баса оамдардан айырмашылыы.
7.таырын. Мемлекетті трлері.
7.1. Мемлекетті трлеріні тсінігі. Мемлекетті трлеріні жне леуметтік белгіленудегі мніні араатынасы.
7.2. Мемлекетті трлерін анытайтын факторлар: географиялы, экономикалы, саяси, тарихты, лтты.
7.3. Басару формасы. Монархия жне оны трлері: ортаасырдаы абсолюттік жне шектеулі монархиялар. Шыыс деспотиясы. Феодализм кезіндегі ерте феодалды, кілділік жне абсолюггік монархия. Дуалистік парламенттік монархиялар. Республика жне оны трлері. Аристократиялы жне демократиялы мемлекеттер. Республика ала. Парламенттік жне президенттік республика. Кеестік жне халыты -демократиялы республикала. Республикаларды аралас трлері.
7.4. Мемлекеттік-рылым формасы. Унитарлы мемлекет. Мемлекеттік кімшілік - ауматы блінуі. лтты мемлекеттік рылым. Федерация тсінігі жне оны трлері. Аралас федерациялар. Конфедерациялар. Баса да мемлекеттік аралы йымдар: оамдастытар, ынтыматасты, империялар, ассоциациялар, туелсіз мемлекеттер одаы..
7.5. Саяси тртіп. Демократиялы жне антидемократиялы саяси тртіптер. Реакциялы (керітартпа )тртігітерді трлері: злымды, фашисттік, тоталитарлы, автолитарлы, теократиялы, расистік, скери биліктік. Кеес мемлекетіндегі тоталитарлы тртіпті ерекшелігі. Демократиялы тртіптер: либералды - демократиялы, формальды-
демократиялы, діни- демократиялы.азастан Республикасыны мемлекеттіксастыы.
8 таырып. Мемлекет механизмі (аппарат).
Мемлекет механизмі туралы тсінік. Мемлекет аппаратыны негізгі орналасу міндеттерімен ызметтері: блінуі, интернационализм, демократизм, профессионализм, егеменді мемлекет билігіні халыка тиістілігі, азаматтарды ы орау жне жеке бостандытары.
Мемлекеттік аппарат биліктеріні зорлыа жібермеуі. Мемлекеттік аппарат кызметіндегі коррупциямен, трешілдікпен крес.
Мемлекетгік ызмет. Мемлекеттік ызмет кадрлары мен оларды жіктелінуі. азастан Республикасында мемлекет ызметшілерін сайлап аландаы жне олара крсетілетін талаптардаы принциптер (амалдар).
Мемлекет органдары, оны белгілері. Мемлекеттік органдарды масаты, ызметі жне компетенциясы. Мемлекетті за шыаратын, атарушы жне сот органдары. Мемлекетті орталы жне жергілікті органдары. Жалпы жне арнайы компетециялар органдары.
Мемлекет механизміндегі билікті материалды - затты кш ралдары (скер, барлау, трме, жне таы да баса ытиярсыз -жазалайтын мекемелер).
азастан Республикасыны мемлекеттік органдарыны жалпы мінездеме жйесі.
9 .таырып. Мемлекетті ызметі (функциясы).
9.1.Мемлекет ызметіні мазмны жне тсінігі. Мемлекет ызметіні деректі - тарихи шарттастыы. Мемлекетті мні, оны масаты жне ызметі. Мемлекет ызметіні р трлі дістемелері жне саралану негізі. Мемлекетті ішкі жне сырты ызметтері. Мемлекетті траты жне уаытша ызметтері. Мемлекетті леуметтік, экономикалы, саяси, идеологиялы ызметтері.
9.2. азіргі кезедегі мемлекет ызметіні дамуы. Азаматтарды леуметтік ораныс жне адам ытарын ызметтері. Зандылыты бекіту жне ыты тртіп ызметтері. Экологиялык ызмет. Мдени -трбиелік ызмет.
Мемлекетті сырты ызметтері: ата-мекенді орау, бейбітшілікті сактау, баа мемлекеттермен жан-жаты (экономикалы, мдени жне техникалы)ызметтестік.
Мемлекет ызметі жне мемлекет механизмі (аппараты). Мемлекет ызметі жне мемлекеттік органдарды ызметі.
Мемлекет ызметіні іске асырылуыны кыты формасы: ыктык шыармашылы, ыты олданыс, ыты ораныс.
азастан Республикасы ызметіні демократиялы жаару кезеіндегі, нарытык экономикаа ауысу кезіндегі, лемдік ркениетке кіру кезіндегі дамуы.
10.таырып. оамны саяси жйесі.
10.1.оамнысаяси жйесі туралы тсінік.
10.2.Мемлекет жне баса да оамды-саяси институттары саяси жйені ранды блігі ретінде.
10.3.оамны саяси жйесіні нормативті- мнді негізі.
11таырын. ыты мемлекет жне азаматты оам.
11.1.ыты мемлекетті тжырымдамасы: теория мен тжірибе ыты мемлекет, оны негізгі сипаттамалары жне оны этатисттік мемлекеттен айырмашылыы.
ыты мемлекетті масаты, міндеттері жне ызметі. ыты мемлекетті леуметтік белгілеулері. ыты мемлекеттін, саяси жне енегелі (адамгершілік) негіздері.
ыты мемлекетті негізгі белгілері. Билікті заа туелділігі. Билікті блінуі, оларды тедігі, станым жне арсы салматы жйелеріні амтамасыздандырылуы. Демократиялы, туелсіз, объективті сот. ы басылымдылыы мен адамдарды, азаматтарды ыы, оларды натылыы, кепілділігі.Мемлекетті ы саласына енгізбесі: жеке бас ыын конституциялы бекітілуі, кыты жоары жаы, Конституцияны жоарылыы.
Азаматты оам туралы тсінік. оамды озалыс, туелсіз мр, оамды кзарастарды оу институттары - азаматты оам элементтері.мелекеттерді рылуыны теориясы мен тжірибесі.
Либеральды - демократиялы жне леуметтік мемлекеттерді негізгі ндылыы.
11.7.Мемлекет істеріні негізгі баынатын принциптері; оамды келісім, саяси тратылы, бкіл игілігіне экономикалы даму,азастанды патриотизм, демократиялы мемлекет міріні мселелерін шешу,
"замен тыйым салынбаанны бріне рсат" аидасын азаматгарды ытарымен бостандытарын жзеге асыру кезіндегі пайдалану.
IV тарау. ы теориясы.
12таырып. оамды атынастарды нормативтік реттеу.
12.1.оамды атынастарды нормативтік реттеуді тсінігі. Нормативтік реттеушілер: неке-отбасылы, корпоративті-топты, мифтік-діндік, моральды, эстетикалы, ыты. Нормативтік емес реттеушілер: баалаушылы, информациялы, директивтік.
12.2. Техникалы жне леуметтік нормалар жне оларды айырмашылытары.
леуметтік нормаларды тсінігі жне трлері.
Салт. Дстр. Іскерлік дадылар. дет-рып.
Мораль жне мінез-клылы нормалары.
оамды йымдарды нормалары.
леуметтік нормалардаы жалпы жне ерекшесі.
13.таырып. ыты тсінігі жне мні.
ыть анытамасы. азіргі замандаы ы тсінушілікке жалпы мінездеме: ы тсінігіне жеке кзарастары, бар мектептерді кпшілігі. ыты тсінуді негізгі дістері: психологиялы, жне леуметтік нормалар жне жиынтыы ретінде, кы ыты сана ретіде, кы -ыкты атынастар ретінде). р кы тсінушілікті райсысына бірен-саран мінездеме.
13.3. ы институт ретінде. кы бостандыты шарасы ретінде, оамды ізгілікке атысты ділеттілік шарасы. ыты белгілеу жеке жне леуметтік кызыушылы пен ажеттіліктерді дамыту шін ме
ммкіндіктерді ру ретінде.
Объективтік кы жне субъективтік кы.
ы ызметіні тсінігі. ы ызметіні жйесі: реттеуші жне коранушылы, трбиелік жне информативтік.
14.таырып. ы нормалары.
ык нормасыны тсінігі. ы нормасы - лгі, ереже, шара, жріс-трыс масштабы.
ы нормасыны белгілері: формалды анытаушылы, жалпы міндеттілік, жйелілік, рекетті ат-абаттылыы, адресатты кейіптеушіліксізі, мемлекетпен амтамасыз етілуі, сынушылы- міндеттілік сипаты.
кы нормасыны кеестен, шакырулардан, ндеулерден, сынушылытан директивтен, жеке за нсаулытарынан (бйрытардан) айырмашылыы. ы нормасынь логикалы крылысы. ы нормасыны гипотезасы. Гипотеза трлері. Диспизициялы нормасыны басты компоненті. Кы нормасыны санкциясы. Санкция трлері.
ык нормасыны трлері. ы нормасыны саралануыны критериилері: реттеу дісі (рксат ету, міндеттеу, тыйым салу), занды кш, реттеу пні, рекет ету мерзімі жне ортасы, ыты реттеу дісі
кы нормасы мен баса да леуметтік нормалар трлерімен рекеттесуі.
15.таырып. ыты (кайнар кздері) формалары.
ыты (айнар кздеріні) формаларыны тсінігі.
Санкциялы дстр. дет-рпы ыы.
Сот жне кімшілік прецеденті.
Нормативтік кытык акт.
Зады доктрина ккыкты айнар кзі ретінде. Задык мтіндерге тсінідірме.
Нормативтік шарт кык формасы ретінде. Нормативтік шарттарды трлері: типтік жне лгілік, мемлекетаралык жне халыаралы.
ы формасы мен мнінін зара байланысы, ытаы мирасорлы.
16.таырып. Нормативтік кыкты акт.
16.1. Нормативтік ыкты актілерді тсінігі жне жалпы ситапттамасы. Нормативтік кыты актілерді жеке-ыты актілерден (олдану актілері ментсіндіру)айырмашылыы.
16.2. ы нормасы мен нормативтік ты актіні бабыны араатынасы. ы нормасы жне нормативтік бйры. ы нормасыны рылым сипаттамасыны атыстылыы. ы нормасын нормативтік
ыты актіні бабына мазмндау тсілдері: тура, бланкетті жне сілтемелі.
Нормативтік ыты актілерді трлері, зады кші, рекет ету ортасы, оларды шыару субъектілері жне рекет ету мерзімі бойынша саралануыны критериилері.
Заны тсінігі. ы жне за. Заны жоарылыы. Конституция. За жне зады нормативтік ыты актілер. Задар тусіиігі.
Президентті актілері. кімеіті актілері. Атарушы билік органдарыны актілері. Сот органдарыны актілері. Конституциялы кеесті актілері.
азастандаы жергілікті органдарды актілері: мслихаттарды, кімдерді. Жергілікті нормативтік ыты актілер.
Жариялау тртібі жне нормативтік дыты актілерді за кшіне енуі.
Нормативтік ыты актілерді мерзімде, кеістікте, тлалар шебері бойынша рекет етуі. Занын, кері кші.
17.таырып. ы шыармашылы жне нормативтік ыты
актілерді жйелілігі.
17.1.аида шыармашылыыны, ышыармашылыты, зашыарушылыты тсінігі. ышыармашылыыны жалпы сипаттамасы ыты алыптасу тсілдері ретінде.
17.2.ышыармашылы р-трлі ыты жйелерде. ышыармашылы ызметіні аидалары: демократизм, ылыми сипат, задылы жне ксіпорлы.
17.3. Халыты бірден-бір ышыармашылыы. Референдум тсінігі.
17.4. За шыару процессіні сатысы жне тсінігі.
17.6. Нормативтік ыты актілерді (зады) жйелілігіні тсінігі.
17.7. Жйелілік трлері. Инкорпорация жне оны трлері: хронологиялы, жйелілік жне пндік. Консолидация. Задылы кодификациясы жне оны айыпмашылы ерекшеліктері. Кодификация трлері: кодекстер, негіздер, задар жинаы, ережелер, жарылар. Задылы пандификация.
17.8. Зады (за шыарушылы) техника жне оны ышыармашылы жне жйелілік за шыарушылытаы маызы.
17.9. Заны тілі. Задылык есеп жне осы масатта электронды-есептік техниканы пайдалану.
18 таырып. ы жйесі жне задар жйесі.
18.1. ы жйесіні тсінігі. ыты рылымы.
18.2.ы жйесінірылуыны аидаттары. «ы жйесі» жне «задар жйесі» тсініктеріні араатынасы. ы жйесі жне ыты жйелер.
І8.3. ыты салалара блінуіні негіздері: пні, дісі жне оамды
атынастардыкыты реттеу аидаттары.
18.4. ык салалары. Негізгі кы салаларына жалпы сипаттама. Задарды кешенді салалары. ы салалары.
18.5.ытык институттар жне оларды трлері. Субинституттар.
18.6. Бкаралы жне жеке кы.
18.7. Материалды жне процессуалдык кы.
18.8. Халыкаралы жне лтты кыты араатынасы. Халыаралы кыкты лтты дыка деген стемділігі.
19.таырып. ыты атынастар.
19.1. ыты атынастарды тсінігі.
19.2. кыты катынастарды саралануыны (трлері) критериилері. Реттеуші лоне кораншылы кыты атынастар. Абсолютті жне катыстылы ытык катынастар. ык салалары бойынша ккыты атынастарды саралануы.
19.3. кыты атынастарды рамы. ыты атынастарды мазмны.
19.4. Субъективтік ыты мні жне тсінігі. Задылыты трлері: ккытык талап ету.
19.5. ытык міндеттемені мні жне трлері, тсінігі.
19.6. ыты атынастарды субъектілері. кы субъектілеріні кыкты абілеттілігі, рекет абілеттілігі, деликтік абілеттілігі. ы субъектілік. тты мртебе. Компетенция. ы
субъектілеріне мінездеме. Адам жне азамат. Мемлекеттік орган. Лауазымды тла. оамды йым. Мемлекет. Жеке мселе зады тла.Коммерциялы жне коммерциялы емес йымдар. Саяси партиялыр. Ксіподатар.
19.7. ыты атынастарды объектілері (заттар).
19.8. 3ады фактілер ыты атышастарды пайда болу, згеру жне тотатылу негіздері ретінде. ытык салдардан жне еріктік белгілер бойынша туындайтын зады фактілерді саралануы. Іс жзіндегі (зады) рамы.
20.таырып. ыты жзеге асыру жне оны трлері.
20.1.кытыт жзеге асыруды тсінігі, оны трлері мен дістері.
20.2. ыты жзеге асыруды тікелей (жай) трлері. ыты орындау, сатау жне пайдалану. кыпен тыйым салынан рекеттерден тартыну. кы субъектілерімен зады міндеттемелерді орындалуы жне субъективтік ыты жзеге асырылуы. кыты емес рекеттерді тыю.
20.3. ыты жзеге асыру кезінде. оамды атынастар атысушыларыны іс жзіндегі рекеттерімен за формаларыны
атынасы. Норманы рекетіні кп реттілігі оны жзеге асыру ретінде.
21.таырып. кы нормаларын олдану.
21.1. ыты олдану - ыты жзеге асыруды ерекше формасы (дісі). ыты олдану ажеттілігі туындайтын жадайлар.
21.2. ыты олдану субъектілері: мемлекеттік органдар, лауазымды тлалар, ы орау органдары.
21.3 ыты олдану сатылары. Іс жзіндегі жадайларды анытау. Істі зады негізін анытау. Тадау, зерттеу (талылау) жне ыты норманы тексеру. Зады сараптама. Шешім шыару жне оны безендіру.
21.4. ы олданбалы актілерді трлері жне тсінігі. Мдделі адамдара шешімді жария ету.
21.5. ыты олдану процесіне ойылатын талаптар. ыты олдануды тиімділігі. зін зі соттауа жол бермеу.
22.таырып. Нормативтік ыты актілерді талылау.
22.1. Нормативтік ыты актілерді талылауды тсінігі. ы нормаларыны мазмнын тсіндіру жне анытау.
22.2.Талылау субъектілері. Субъект бойынша талылау трлері: ресми жне ресми емес, нормативтік жне азуалды, аутентикалы, доктриналы (ылыми), кдімгі..
22.3. ыты талылауды тсілдері (дістері): филологиялы, тарихи, логикалы, жйелік, геологиялы.
22.4.Талылау клемі (орытындысы): длме-дл, шектеулі жне лаймалы.
23 таырып. ыты сана.
23.1.ыты сана - оамды сананы трі. ыты сананы баса да оамды санамен араатынасы: сасяси, енегелік, діндік.
23.2.ы пен ыты сананы рекеп-есуіні формалары. ы бзушылыты алдьш алу, ыты рекет пен ылыты тадау кезіндегі ы шыармашылы, ы олданушы жне ы орау органдарыны ызметіндегі ыты сананы рлі. ыты сананы дамуы мен алыптасуына ы пен мемелекетті сері.
23.3. ыты сананы рылысы. ыты идеология жне саяси- ыты психология: оларды байланысы, зара сері, таратылу жне арамаайшылы ммкіндіктері. оамды, классты, топты жне жеке ыты сана. Теоретикалы жне кдімгі ыты сана.
23.4. 3агерді ксіпкерлік ыты санасы. Тланы саяси-ыты аныталуы.
23.5. ыа айшы жне зады мінез лы психологиясы
24.таырып. ыты мдеииет жне ыты нигизизм.
24.1. ы мдениетті былысы ретінде.
24.2.ыты мдениетті тсінігі: элементтері жне дегейлері.
24.3.ыты лоне саяси мдениетті араатынасы.
24.4.оамны, леуметті, жеке тланы ыты мдениеті.
24.5.3агерді ыты мдениеті. оамны ыты мдениетін жоарылату кезіндегі мамандандырылан загерлер ауымдастыыны
24.6.ыты мдениетті функциялары: тамындылы, баалылы жне реттеуші.
24.7. ыты мемлекетгі принциптерін бекіту шін ытык мдениетті маызы.
24.8.кыкты нигилизм жне оны себептері. ытык нигилизмні формалары: кы пен зады сыйламаушылы, задылы масаттылыына айырбас, жеке тлалар мен р-трлі леуметтік топтард,
24.9. За мен кыкты тртіпті, сотты сыйламаушылык, соттат тыс репрессиялар,адвокатура рліні деформациясына жне т.б. бір-біріне деген мдделерін арама-арсы кою.
24.9. .ыты нигилизм мен ыты демагогияны жеу жолдары..
24.10. Азаматтарды ыты трбиелеуді масаты жэне мні. азіргі заманда ккытык жалпы оуды маызы.
25 таырып. кытаы кемтік жне оларды толтыру дістері.
25.1.ытаы кемтікті тсінігі. ыктаы кемтікті толтыруды дістері.
25.2.ытаы кемйікті ык шыармашылы ызмет жолдарымен толтыру.
25.3.ыктаы аналогия институты. Заны аналогиясы жне ыты аналогиясы. Аналогияны олдану негіздері жне шарттары. ылмысты ыта аналогияны пайдаланылуына жол бермеу.
25.4. ык нормаларын субсидиарлы олдану.
26 таырып. Зады мілы
26.1.3ады мінез лык за нормаларыны нсауларына сйкес мінез лык ретінде.
26.2. 3ады мінез клыты трлері. Активті, пассивті жне калыпты мінез клык.
26.3. 3ады мінез лытты мотивациясы: зады мінез лы нскаулыыны тсінігі, ылмысты жауаптылыа деген орыныш, заа баынушылы тланы мінезлы мен санасыны компоненті ретінде.
26.4. кыты катынастар трлеріне етуі жне осындай трін абылдамайтын, ытык мінез лы.
26.5. Ададмны конформизм жне маргиналдылыы зады жне ыа кайшы мінез лыты тадауа сер ететін факторлар ретінде.
27 таырып. ы бзушылы жне занды жауапкершілік..
27.1.леуметтік мінезклыктан ауыту ммкіндігі. ы бзушылыты тсінігі.
27.2. ы бзушылыты негізгі белгілері
27.3. ы бзушылыты трлері. ылмыстылыты себептері жне баска да ы бзушылытарды леуметгік табиаты.
27.4. ы бзушылыкты зады рамы. ыкбзушылыкты субъектілері. ыбзушылыты субъективтік жаы. Кін трлері. ыбзушылыты объектісі (пні). ыбзушылыкты обьективтік жаы. ыбзушылытаы себепті байланыс жне зиян.
27.5.Зады жауапкершілік жне оны трлері.
27.6.Зады жауапкершілікті негіздері.
27.7.3ады жауапкершілікті моральды жне саяси жауапкершіліктен айырмашылыы.
27.8.3ады жауапкершілікті трлері. ГІозитивтік жне ретроспективті жауапкершілік. Зады жауапкершілік жне ыты санкциялар.
27.9.3ады жауапкершіліктен босату негіздері. Кінсіздік презімпциясы жне оны мні.
28 таырып. Задылы, ыты тртіп, тртіп.
28.1.3адылыты тсінігі. Задылыты амтамасыз етудегі Конституцияны орны мен рлі. Конституциялы задылы – задылы пен ыты тртіпті негізі.
28.2.3ады деформация: себептері, трлері, жеу жолдары. Задылы жне ктемдік. Тоталитарлы мемлекеттерде задылыты бзуды трлері.
28.3.ыты тртіпті тсінігі. ыты тртіп жне оамды тртіп.
28.4.Кепілдік жне задылыты жне ыты тртіпті амтамасыз ету дістері.
28.5.Тртіп тсінігі. Задылы жне тртіп. Тртіпті трлері. Атарушылы тртіп жне оны аппарат жмысындаы рлі. Технологиялы тртіп. Ксіпкерлік ызметегі тртіп.
29 таырып. ы, жеке тла, оам.
29.1.Мемлекет жне ы теориясыны кзарасы бойынша жеке тла, адам, азамат ымы.
29.2.Азаматты, Азамат жне мемелекет.
29.3. Адам жне азаматты ытары мен бостандытарыны тсінігі, оларды жйесі. Адамны ытары мен бостандытарыньщ саралануы. азастан Республикасыны Конституция бойынша адамны ытары
мен бостандытарыны жалпы сипаттамасы.
29.4. оам мен мемлекет алдындаы зады міндеттеме жэне жауапкершілік. Азамат пен мемлекетті зара жауапкершілігі.
29.5.Жеке тланы леуметтік жне зады ораншылыы.
29.6.Адам ыыны халыаралы оралуы. Адам ыыны Жалпы декларациясы.
30 таырып. ы саласы.
30.1. ы саласыны тсінігі. ы саласыны негізгі компоненттері ыты сана, ыты тртіп, ыты норма, ы олданушылы, ышыармашылы, ыты ылым, ыты білім, оларды жалпы
сипаттамасы.
30.2. оамны ыты жйесі. оамны ыты жйесіні
Элементтері- зады ылым, ыты тсініктер, зады техника, зады тжирбие, оларды жалпы сипаттамасы.
30.3. ы саласы, ыты жйе, ы жйесі тсініктеріні араатынастары.
Пайдаланатын дебиеттер тізімі:
Негізгі дебиеттер:
1 азастан Республикасыны Конституциясы 30 тамыз 1995 ж. (7 азан 1998 ж. згерістермен толытырулармен)
2 азССР мемлекеттік егемендігі туралы Декларация 25 азан 1990ж.
3 Сапаралиев .С., Ибраева А.С. Мемлекет жне ы теориясы: Оулы. – Алматы, 2007.
4 Алексеев С.С. Проблемы теории государства и права.- М., 2002.
5 . Сапаралиев Мемлекет жне ы теориясы.- Астана: Фолиант, 2007
6 . Жоламанов «Мемлекет жне ы теориясы». - Алматы, 2004
7 Е. Баянов «Мемлекет жне ы негіздері», Алматы, 2009
8 С.Д. Балов «ы негіздері» Алматы, 2004
9 .И. Оспанов «ы негіздері» Алматы, 2009
10 Адарбеков Т. Мемлекет жне ы теориясы. Оулы. Алматы. 2003.
11 Жоламан К.Д., Таукелов А.Н., Мхтарова А.К. Мемлекет жне ы теориясы.Оулы.Алматы. «АЗМЗУ» баспасы, 1999
12 Блгакова Д.А. ы негіздері. Оулы. Алматы. «Білім».2003
13 . Сапаралиев , А. Ибраева. «Мемлекет жне ы теориясы».- Астана: Фолиант, 2007.- 336бет.-
14 .Сбікенов С.Н. Салыстырмалы конституциялы ы. ркениет. 2000.
15 Табанов С, А, Салыстырмалы ытану негіздері. Алматы. “Жеті жары”. 2003.
16 збеклы Скен. Мемлекет жне ы теориясы: Оулы / С. збеклы, . опабаев.- Алматы: Жетi жары, 2006.- 264бет.
17 Теория государства и права: Учебник / Под ред. проф. Лазарева В.В.- М.: Право и закон, 2002.- 576с.
осымша дебиеттер:
1. За терминдеріні сздігі. 25000-а жуы термин= 5-ші басылуы, деліп, толыт.- Алматы: Жетi жары, 2007.- 832б.
2. Сансызбаев А.М. Конституциялы-ыты нормаларды жзеге асыру нысандарыны тсінігі. // Правовая инициатива. №7, 2002.
3. Аязбекова Г.А. ыты жне мемлекетті тарихы. // Право и государство. №2 2001.
4. Арынбаев Д. ыты мемлекет: алыптасуы мен дамуы. // Саясат. №2, 2005.
5. уелазина Т. азастан оамын демократияландыру жадайындаы саяси леуметтендіруді жзеге асыру мселелері. // Саясат. №10. 2005.
6. Кендербеков А. Мемлекет, кіметтік емес йымдар жне бизнесті зара ынтыматасты мселелері. // За. №2 2006.
7. Сартаев С.С. Заманын замен зерлеген. // За. №8 2005.
8. Рогов И. азастан Республикасындаы конституциялы задылыты жай-кйі туралы жолдау. /За. 2005.
9. азастан Республикасында азаматты оамды дамыту тжырымдамасы.
10. Р-ны «Нормативтік ыты актілер» туралы Заы. 24.03.98.
11. Баянов Е. Мемлекеттік ызмет: Оу ралы Алматы, 2010.- 40б.
12. Баянов Е. . кімшілік ы: Жоары оу орындарына арналан оулы / Алматы, 2007.- 408 б.
13 Лазарев В. В. Теория государства и права. М., 1992.
14 Лазарев В. В., Липень С. В. Теория государства и права. М., 1998.
15Лившиц Р. 3. Теория права. М., 1994.
16 Малько А. В. Теория государства и права в вопросах и ответах. М., 1997.
17 Малько А. В. Экзамен по теории государства и права: 100 ответов на 100 возможных вопросов. М., 1996.
18 Марченко М. Н. Теория государства и права. М., 1996.
19 Общая теория государства и права. Академический курс в 2-х томах /Отв. ред. М. Н. Марченко. М., 1998.
20.Жоламан .Д. Мемлекет жне ы теориясы: Оулы / .Д. Жоламан.- Алматы: Нр-Пресс, 2005.- 296бет
21. Жайлин .А. азастан Республикасыны Азаматты ыы. Ерекше блім. 1-ші том: Оулы / .- Алматы: За дебиеті, 2006.- 264б.
22 Электронная библиотека правоведа Студилова www.studylaw.narod.ru/
23 Herbert Lionel Adolphus Har The Concept of Law Clarendon Press, 1961
24 Ellman, IM (Ellman, Ira Mark)1; Braver, SL (Braver, Sanford L.)2; MacCoun, RJ (MacCoun, Robert J.) Abstract Principles and Concrete Cases in Intuitive Lawmaking, LAW AND HUMAN BEHAVIOR Volume: 36 Issue: 2 P. 96-108, 2012, http://apps.webofknowledge.com
25 Balganesh, Shyamkrishna. The Pragmatic Incrementalism of Common Law Intellectual Property, VANDERBILT LAW REVIEW Volume: 63 Issue: 6 P.1543, 2012, http://apps.webofknowledge.com
26 Vermeule, Adrian. Interpretive choice, new york university law review. Volume: 75 Issue: 1 P, 74-149, 2000, http://apps.webofknowledge.com
Vermeule, Adrian. Common law constitutionalism and the limits of reason. Columbia Law Review. Volume: 107 Issue: 6 P. 1482-1532, 2007. http://apps.webofknowledge.com
| І.Жансгіров атындаы Жетісу мемлекеттік университеті | СМЖ ЖМУ Е/ОК.09-2012 2 басылым | |||
| САПА МЕНЕДЖМЕНТ ЖЙЕСІ | |||||
| Силлабус | Ф.4.09-42 | ||||
| 01.09.2012 ж. |
За факультеті
Мемлекеттік жне азаматты-ыты пндер кафедрасы
С И Л Л А Б У С
Пні: Мемлекет жне ы теориясы
маманды: 5В 030100 «ытану»
оу формасы: кндізгі
курс: 1
семестр: 1
кредит саны: 2
барлы саат саны: 90
барлы аудиториялы саат: 90
оны ішінде:
дріс: 15
семинарлы сабатар: 15
ОСЖ: 30
СЖ: 30
Емтихан:1
Талдыоран 2014 ж.
Оытушы жнінде млімет: Досымбек Айгл Болатызы-мемлекеттік жне азаматты- ыты пндер кафедрасыны аа оытушысы
Телефон: 8 7773846241
Emal: ab.dosimbek@gmail.com
Консультация сааттары: Ж
Консультация кестесі бойынша кафедрада
Пн: Мемлекет жне ы теориясы
Уаыт: Бекітілген бойынша
Кредит: 3
Пн пререквизитері:(Мемлекет жне ы теориясын мегеруге міндетті пндер) : азастан тарихы, жалпы тарих, философия.
Пн постреквизитері:( мемлекет жне ы теорясы пнінен алан білімні баса пндерді мегеруге ажеттігі) : азастан Республикасыны мемлекеті мен ыы, Р-ны Конституциялы ыы, Шетелдер Констиуциялы ыы, Саяси жне ы ілімдер тарихы, Мемлекет пен ыты жалпы тарихы, Халыаралы ы.
Пнні ысаша сипаттамасы:
Мемлекет жне ы теориясы – жоары за оу органдарындаы негізгі пндерді бірі.
За ылымдары жйесінде мемлекет жне ы теориясы мселелеріне баса кіл блу дстрге айналдырылан. Бан ХІХ-ХХ асырда жарияланан ылыми –зерттеу жмыстарыны орасан болуы длел.
ыты мемлекетті алыптасуы жадайында заи ойлау, пайымдау, жалпы мдениет пен ыты мдениетті, заи ксіпкерлікті дегейін жоары ктеру, задылы пен ділетке деген сенімдерді ныайту, сезімдерді жааша алыптастыру жне оларды траты трде дамытып отыру істеріні мні мен маызы арта тседі.
Сонымен, ыты ым тсініктер мен санаттарды алыптасып лгерген дстрлі пайымдауларын жааша ыну, олара заман талабынан туындаан мн жне маына беру, тсіндіру ажает болады.
Сондытан да, азіргі мемлекет жне ыты зерттеуде оны негізгі аидаттарына (принциптеріне), задарды бір рпіні де блжытпай орындалуына назарды кеінен аудару ажет, сонымен бірге за прменіні рухани сипат-асиетттері мен ерекшеліктеріне болаша загерлерді йрету, тніне сііру, сйтіп задарды дрыс тсіну, тсіндіру жне олдану шеберліктерін алыптастыруа аса кп кіл аудару кн тртібіне ойылады.
Пн курсын оыту жне оны студенттерге йрету ісінде ыты зіне, ы идеяларына, ыты мемлекетпен байланыстылыына кілді баса аудару ажет болады.
Мемлекет жне ы теориясын оып йренуді, оны зерделеуді е басты масаты –ыты мемлекет идеясын жне ытыты жаратылысты ы деп у. Осы жаратылысты ыа баынатын билік институттарыны е бастысы ыты мемлекет болып табылады. Жоарыда келтірілген ыты идеялар азастан Республикасы Конституциясы нормаларында баянды етілген.
Бадарлама мемлекет жне ы мнін тсінуді жанама жолдары мен амалдарын олданады жне ол пн курсын оып йренуді барысында амтылан клемді мселерді есепке ала отырып жасалынды.
Осы бадарлама мемлекеттік тілде жасалан алашы ебек болып саналады жне жоары за білімін беру оу орындарына, алы бара кпшілікке сынылады. Сондытан мны за білімдерін оыту ісін ола аланда пайдалануа болады.
Мемлекет жне кы теориясы - ы салаларыны жне за ылымдарыны жалпы теориялы жне дістеме ылымыны ызметін атаратын юриспруденция саласындаы іргеі ылым. Ол жалпы за маыналарын ие жне саяси-ыты кеістікте тспалдарды тану кызметін атаратын ымдар категорияларды мазмнымен ашады.
Мемлекет жне кы теориясы 1 курс студентіне саяси-кыты мінездеме туралы тусініктерді алыптасуына, мемлекеттік-кытык былыстарды оамды мірде адекватты трде баалау дадыларын алыптастыруда, оларды маызын крсете білуде, леуметтік ызметін казіргі азастан оамындаы ртрлі салалардаы мір ызметіні орны мен рлін сонымен атар алан білімдерін ртрлі тжірибелік жадайларда ойдаыдай олданудаы негізгі міндеттіатарады.
оамны саяси- ыты міріні барлы ырларын студентті мегеруі мемлекет жне кы теориясы бойынша оулытар, оу ралдары, кітаптар, маалалар жне баса да айнар кздерді тпкілікті пайдалану арылы теді. Бл мселеде студенттерді ксіби кыты танымды алыптастырушы жне загерлік алыпта ойлау ммкіндігін беретін ылыми шыармашылыка лкен мн беріледі.
Курсты масаты: Студенттерді мемлекет жне ы туралы фундаментальді біліммен амтамасыз ету, мемлекет пен ыты леуметтік масаты жне тарихи дамудаы ролін ыну, осы білімді баса бадарламаны игеруде олдану.
Студенттер кптеген пндерді оудан брын, е алдымен «За ылымы дегеніміз не?», «Мемлекет жне ы теориясы деген не?» ойлануы ажет. Толы жауапты студенттерге мемлекет жне ы теориясы пні береді.
Курсты міндеттері: Студент мемлекет жне ы теориясы бойынша за терминдерін білуге міндетті, оамдаы мемлекет пен ыты роліне баа беруге, ы нормаларын талылауа, тсіндіре білуге, оам атынастарын мемлекеттік реттеуге баа беруге міндетті.
Болаша загер оамды реттеп, басаруды жасартып, дадарыстан шыу жолдарын іздестіріп, ылмыса арсы кресті батыл, табанды жргізуге, ыты білімі мен ыты мдениетін немі жоарлатуа міндетті.
Студент нормативтік ыты актілерді иерархиясын растыруа, з біліміне сйкес келетін рефераттар, курсты, дипломды жмыстар жазуа жне студенттік ылыми ізденіспен шылдануа тиісті.
Осы пнді игергенннен кейін студенттер за ылымыны салалы пндерін оып, жасы тсініп, з бетінше тжырымдамалар жасайды дейміз.
Осы пнді оыту рдісінде келесі компетенцияларды алыптастыруа баытталан:
а) тйіндік зіреттілік (Т)
- ксіби ызметінде заман талабына сай білімді болу;
- алан білімі негізінде ыты р саласынан хабары болып, білімін крсете білуі;
- немі ізденісте болу.
б) пндік зіреттілік (П)
- сйлеу шеберлігі, дауыс мнері, зіне арата білу абілеті мен мдениетті болуы, ызметінде ортамен тіл табысуа бейім болуы;
- инновациялы технологияларды олдану шеберлігіні болуы;
- зіні жан-жатылыын арттыруа мтылысыны болуы;
в) арнайы зіреттілік (А)
- теориялы алан білімін, дадыларын іс жзінде дрыс пайдалана білуі;
- біліктілігі жоары, тжірибесі мол адамдарды тжірибесінен лгі алып, кеейтіп, олдана білуі;
- нормативтік-ыты актілер туралы біліміні болуы мен оны згерістеріне ілесе алуы, нормативтік ыты жаттармен жмыс жасай білуі тиіс;
- кез келген тыырытан шыу шін шешім абылдай білу абілеті мен сын айта білу, ойын жзеге асыру абілетіні болуы.
Пн бойынша студентті білімін балмен баалау крсеткіші
| Бааланатын бадар (позиция) | 1-8 аптадаы баалау млшері | 9-15 аптадаы баалау млшері | Баллды максималды (жоары) млшері | Электронды журнала балл оюды кезеі |
| Аымды баылау | рбір баалауа 100 баллдан | Апта сайын (бірінші аптадан баса) | ||
| СЖ | рбір СЖ –ге 100 баллдан | 4,7,11, 14 апталарда | ||
| Аралы баылау | р аралы баылауа 100 баллдан | 8 жне 15 аптада | ||
| Кіру рсатыны рейтінгісі | R1 | 8 апта | ||
| Кіру рсатыны рейтенгісіні | R2 | 15 апта | ||
| Академиялы кезедегі кіру рсатыны рейтенгісі | R= (R1 + R2)/2 | 15 апта | ||
| Емтихан | Е | 16-19 апта | ||
| орытынды баа | І = R*0.6+E*0.4 |
Силлабуста рбір баылау тріне ойылатын баллды критерии крсетілуі тиіс. Осы масатта оытушы пнні (спецификасын) зіне тн ерекшелігін, студентті ммкіндігіне сйкес ойылатын талаптарды ескереді, сонымен бірге оытушы жалпы белгіленген талаптарды да ескеруі тиіс.
«Аымды баылау» параметрінде сабаа атысу, практикалы, лабораториялы жне й тапсырмаларыны орындалуын баылау ескеріледі. Студентті дріс сабаындаы белсенділігін де ескеру керек. Балл ойылады: атысаны шін, саба барсыныда лекторды тарапынан ойылан проблемалы сратарды талылауа ат салысаны шін, лектора сра ойаны шін, сыни трыдан ойлауына; практикалы (семинар) жне ОСЖ сабатарындаы студентті барлы атысу ммкіндіктері бааланады. Балл ойылады: мселені шешімін тапаны шін, й жне тест тапсырмаларын орындааны шін, оытушы тарапынан ойылан сратара жауап бергені шін, татада практикалы жмыс жргізгені шін, бкіл сабаты барысында студентті белседі ат салысаны шін, ОСЖ тапсырмаларын дайындауда жне орауа зіндік шыармашыл ізденістерін танытаны шін жне т.б. р оытушы з пнінен жргізілетін жмыс трлерін, тапсырмаларын пнні зіне тн ерекшелігін жне бадармадаы мазмнын ескере отырып дербес анытайды, р аралы баылаудаы білімді баалауды рейтингтік жинаталан жйесін жасайды.
СЖ-ге ойылатын жоары 100 балл тапсырманы тріне жне мазмнына (ауыр, жеілдігіне) байланысты блінеді, оны негізіне белгіленген талаптар, тапсыру мерзіміні саталуы тапсырмалар млшері, орындалу сапасы жатады.
р пнні масаты мен міндеті ескеріле отырып, білім алушыны дайынды дрежесі жне здік жмыса блінген саат санын есепке алып СЖ формасы (нышаны) мен трі тадап алынады. рбір СЖ талапа сйкес бірнеше тапсырмалардан трады. Силлабуста рбір тапсырманы мазмны мен маыздылыы жне соан сйкес сол тапсырманы орындаандаы балы крсетілуі тиіс.
Бадарламада крсетілген студентті осымша іс-рекетіне «ылыми баяндамалары, маалалары, олимпиядаа конкурс, жарыстара атысуы халыаралы грант, жобалара атысуы жне т.б) стеме балл бонустар арастырылып, семестрдегі жинаан балына осылады. Жіберіп алан сабатарын жне маызды баылау орсонында жргізіледі. Негізсіз себептермен жіберілген сабатар жне оларды мерзімінен кеш теуге балл ойылмайды. Себепсіз саба жіберіп алан жадайда, ебек тртібін бзан кезде, сабаа кешігіп келгенде, СЖ жне ОСЖ тапсырмаларын аралы баылау жне й жмыстарын орындамау немесе з уаытында тапсырмаан жадайда балл кемітіледі.
Аралы баылау нышанын (форма) оытушыны зі анытайды, оны коллоквиум, жобаны орау, тсаукесер (презентация), эссе жазба баылау жмысы т.б. болуы ммкін. Силлабуста рбір аралы баылауды нышаны жне баалау критерилері крсетілуі тиіс. Осы негізінде, оытушы семестр бойына студентті лгерімін жне сабаа атысуын адаалайды.
Саба лгеріміні жне атысуды жиынты рейтингтік баасын оытушы р аптаны соныда университетті жергілікті жйесі арылы ояды.
Білімді баалауды балды-рейтингтік жйесі
| ріппен белгіленген баа | Бааны цифрлік эквиваленті | Пайызды млшері | Дстрлі трде баалау |
| A | 4.0 | 95-100 | те жасы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жасы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | анааттанарлы |
| C | 2.0 | 65-69 | |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 50-54 | ||
| F | 0-49 | анааттанарлысыз |
Кредиттік технологя жйесіні зіне тн ерекшелігі жинатаушы жйе оланылады, яни білім алушыны оудаы жетістік дегейі, р пнні орытынды баасымен аныталады, ол рейтингтен (орытынды бааны 60%) жне емтихан баасынан (40%) ралады. Рейтинг студентті р пннен академиялы кезеде жинаан балынан ралады. Соан сйкес білім алушыны оу жетістігі шін (кнделікті сабатаы жауап беруі, й тапсырмасын тапсыруды, СЖ; аралы баылау жне т.б) 100 баллды шкала бойынша бааланады жне соы рейтинг барлы баылау кезеінде алан баанын орташа арифметикалы сумасымен шыарылады.
Баа оюдын критерийлері