Егемен азастан».

 

Жекешелендіруді «екінші толынына» осымша серпін

Елбасы 2015 жылы 30 а­ра­шада азастан халына Жол­дауын­да ауымды жекеше­лен­діруді траты экономикалы сімді амтамасыз ету шін ішкі ресурстарды барынша босатуды тетігі ретінде айындады.

Жекешелендіру мынадай ма­сатта жргізіледі:

– отанды ксіпкерлікті ны­айту;

– мемлекетті экономикаа а­тысу лесін азайту;

– мемлекеттік активтерді не­р­лым тиімді меншік иесіне ткізу жолымен елді жеке биз­несін одан рі дамыту.

Жекешелендіруді 2014-2016 жылдара арналан кешенді жос­парын іске асыруды екі жылында жалпы сомасы 78,7 млрд. тегеге 241 нысан сатылды. Аны­тама шін: оны ішінде рес­публикалы меншік бойынша – 5,5 млрд. тегеге 15 нысан (оны ішінде 1 нысан сенімгерлік басаруа берілді); коммуналды меншік бойынша – 2,9 млрд. тегеге 116 нысан; лтты холдингтер мен компаниялар бойынша – 67,3 млрд. тегеге 50 нысан; КК бойынша 3 млрд. тегеге 60 нысан сатылды.

77 нысанды жаа меншік иелері, жеке тлалар – азаматтар иеленді. 70 нысанды зады тлалар – инвесторлар сатып алды. 93 нысанды аымдаы бірге иеленушілер (оларды ертеректе атысу лестері болан) сатып алды. 1 нысан («KEGOC» А-ты 10%-ы) ІРО арылы мыдаан адамдара сатылды.

ткен жылы баасы 9 млрд. теге тратын «Транстелеком» А, баасы 7,5 млрд. теге тратын «аза мнай жне газ институты» А квазимемлекеттік сектор бойынша, ал акцияларыны мемлекеттік пакеті 1,6 млрд. тегеге сатылан «аза медици­налы здіксіз білім беру уни­верситеті» А республикалы меншік бойынша сатылан е ірі нысандар болды.

Ттастай аланда, 2014 жылмен салыстыранда кешенді жос­пар бойынша 2015 жылы шыа­рылан нысандарды саны 17%-а лайды, сатылан нысандарды саны 8%-а азайды.

Бл ретте, республикалы мен­шік бойынша 2014 жылмен салыстыранда шыарылан ны­сан­дарды саны 64%-а сті, сатыл­андарды саны 3 есе л­айды.

Жекешелендіруді «екінші толыны» дерісін талдауда ны­сандарды сатылу арыныны тмендігі жне сатуды за­тыы негізгі проблема ретін­де крінді: шыарылан нысан­дарды 57%-ы сатылды.

Проблемалар талданып, зана­малы тзетулер енгізілді. «Мем­лекеттік млік туралы» азастан Республикасыны Заына жеке­шелендіруге шектеулерді алып тастайтын жне осы дерісті де­туге ммкіндік беретін тзе­тулер енгізілді. Осылайша, за шеберінде нысанды сауда-сат­тыа шыару саны бойын­ша шектеулер айындалды, стсіз 3 сауда-саттытан кейін мж­брлеп тарату, сауда-сат­тыты міндетті трде электрон­ды форматта ткізу; жариялау мерзімі ысартылды; халыаралы консультанттарды тарту кз­делді (ТОП-65 жаа нысандары шін зекті) жне т.б. Бсе­келес ортада жмыс істейтін стра­тегиялы емес нысандара атысты блікте мемлекеттік ксіп­орындарды мліктік кешен ретінде жекешелендіру туралы шешімді абылдау бойын­ша зырет кіметтен мем­лекеттік млік жніндегі укілетті органа жне жергілікті атарушы органа берілді, мны зі жедел шешім абылдауа ммкіндік береді. Зады іске асыру шін Жекешелендіру объектілерін сату аидасына тиісті згерістер енгізілді. Т­тастай аланда, енгізілген тзе­тулер жекешелендіруді «екінші толынына» жаа серпін беруі, леуетті сатып алушыларды тартуы тиіс.

Жекешелендіру дерісіні ашытыы мен айындыы ам­тамасыз етілуде, жеке­ше­лен­діру нысандары, баа мен сауда-сатты трлері gosreestr.kz сайтында олжетімді. Смартфондарды пай­далану шін Android пен Ios мобильді осымшалар зір­ленді. Пайдаланушылар шін тсініктемелері бар роликтер мен нсаулытар сайтта орналастырылды, саII-орталыы да жмыс істейді.

орытылан ысаша апарат орталы газеттерде айталанып жарияланады. Сонымен бірге, немі брифингтер, дгелек с­телдер, кшпелі семинарлар мен кеестер ткізіледі, радио мен теле­дидарда баяндамалар жасалады, маалалар жарияланады.

Алдыы тжірибені ескере отырып, ателер мен ажетті тстар ескерілгенін, техникалы бгеттер жойыланын, жеке­шелендіру дерісіні стті туіне шаралар олданыланын айтуа болады.

Елбасыны экономикаа мем­лекетті атысуын ысарту туралы тапсырмасына сйене отырып, алдымызда саудаа ойылатын нысандарды санын барынша лайту міндеті тр.

Осы масатта азастан кі­ме­тіні 2015 жылы 30 жел­тосандаы №1141 аулысымен бекітілген Жекешелендіруді 2016-2020 жылдара арналан кешенді жоспары зірленді, жеке­шелендірілуі тиіс жне басым тртіппен (ТОП-65) бсекелес ортаа берілуге сынылатын 65 ірі йымны тізбесі жне жеке­шелендірілуі тиіс жне бсекелес ортаа берілуге сынылатын ол­даныстаы зекті етілген 718 йымны тізбесі бекітілді.

ТОП-65 нысандарыны тізбе­сіне тегерімдік ны кем дегенде 5 млрд. теге тратын те ауымды рі мемлекеттік жне квазимемлекеттік секторларды тартымды компаниялары («Са­мры-азына» » А, «Бй­терек» А жне «азАгро» А) енгізілді.

Жаа кешенді жоспар аза­стан Республикасы кіме­тіні жанындаы Жобалау офи­сін руды; азастан Респуб­лика­сыны занамасы айын­дай­тын тртіппен мемлекет-жеке­меншік ріптестігі тетіктерін олдана отырып, леуметтік ин­фрарылым нысандарын жеке сектора беруді; арнайы консультанттарды тартып, Бірыай апаратты саясат шеберінде ауымды РR-науан жргізуді кздейді.

Жобалы офис аясында ашы та бсекелес сауда-сатты, ТОП-65-ке атысты діл нарыты нын белгілеу шін баалауа ж­не жекешелендіру бойынша ммілелерді сйемелдеуге ха­лыаралы консультанттар шаы­рылатын болады.

Жобалы офисті міндеті жекешелендіруді біріктірілген жоспарын алыптастыру жне бекіту, квазимемлекеттік сектор­ды активтерін бсекелес ор­таа беру, сондай-а, ажетті іс-рекеттерді, мерзімді жне ак­тивті стті ткізуге жауапты адам­дарды наты айындай отырып, рбір активті сату жніндегі сыныстарды зірлеу болып табылады.

Ірі компаниялар стратегиялы инвесторлара немесе ІРО тетік­тері арылы ор нарыына шыару жолымен сатылады. Ма­ызды нысандарды сату бсе­келестікті, нім сапасын арт­тыруа жне инвестора леу­меттік міндеттемелерді жктеуге ммкіндік беретін белгілі бір талаптарды сатай отырып жр­гізіледі.

Атап тілгендей, басты міндет Елбасыны Жолдауында айтылан ке ауымды жекешелендіру мен бсекелестікті лайту.

Аталан тапсырманы іске асыру шін «YellowPagesRule» аидат­тарын ескере отырып жасалан талдау орытын­ды­лары бойынша аржы ми­нис­трлігі лтты экономика ми­нис­трлігімен жне са­лалы ми­нистрліктермен бір­лесіп, бсе­келес ортаа беру шін нысандарды тіз­бе­сін осымша зірлеп жатыр. Жекешелендіру мен мемлекет иелігінен алу дерісін одан рі жандандыру, былайша айт­анда, мемлекет меншігін «жеілдету» ажет.

Тпкі нтижесінде ке ау­ым­ды жекешелендіру, мем­лекеттік йымдарды бір блігін айта йымдастыру мен тарату экономикадаы мемлекет пен ква­зимемлекеттік секторды атысу лесін 15%-а азайтуы тиіс.

Айнагл АУЖАНОВА,