Ксіпорындаы жоспарлауды жіктелуі. Бизнес – жоспар жне оны зірлеу дістемесі.

Жоспарлау – азіргі экономика ылымыны маызды рамдас блігі, ол ксіпорынны масатына жетуі мен оамны ажеттіліктерін барынша анааттандыру масатымен шектеулі ндірістік ресурстарды тиімді пайдалану проблемасын зерттейді.

Жоспарлау – басаруды негізгі функцияларыны бірі. Ол келесі кезедерден трады:

1)масаттарды анытау жне міндеттерді белгілеу;

2)масата жету мен міндеттерді шешуге баытталан іс-рекеттерді анытау;

3)ажетті ресурстар мен оларды табу кздерін айындау;

4)жоспарды орындалуын йымдастыру.

Жоспарлауды келесі аидалары болады:

-бірттасты аидасы;

-здіксіздік аидасы;

-икемділік аидасы;

-длдік аидасы;

-атысу аидасы.

Ксіпорын жоспары – ала ойылан нтижеге жетуге баытталан зара байланысты шешімдер жйесін сипаттайтын жат. Олар ртрлі белгілер бойынша келесідей жіктеледі.

1.Жоспарлау мерзімі бойынша: за, орта жне ыса мерзімді;

2.Жоспарлау шешімдеріні мазмны бойынша: стратегиялы, тактикалы, оперативтік, бизнес жоспарлау;

3.Жоспарды міндеті бойынша: директивті, индикативті.

4.Жоспарды дайындау сатысы бойынша: бастапы, соы;

5.Жоспарды жасау типі бойынша: масатты жне ізденушілік жоспарлау;

6.Іс-рекет функциялары бойынша: маркетингтік жоспар, ндірістік жоспар, табыстар мен шыыстар жоспары, аржылы жоспар.

Æîñïàðëàð ìûíàäàé ê¼ðñåòêòøòåðäi ºîëäàíó àðºûëû æàñàëûíàäû:

- ñàíäûº;

- ñàïàëûº;

- ê¼ëåìäiê;

- ¾ëåñòiê.

Ñàíäûº ê¼ðñåòêiøòåðãå – æàëïû ¼íiì ìåí òàóàð ¼íiìiíi ê¼ëåìi; ñàòóäû ê¼ëåìi; æ½ìûñøûëàðäû ñàíû; æàëàºûíû ºîðû; ïàéäà ê¼ëåìi, ¸ðò¾ðëi ¼íäiðiñòiê øû¹ûíäàðäû ì¼ëøåði æàòàäû.

Ñàïàëûº ê¼ðñåòêiøòåðãå - ¼íäiðiñòi ýêîíîìèêàëûº òèiìäiëiãi, åáåê ¼íiìäiëiãiíi ¼ñói; ¼çiíäiê º½íäû àçàéòó, ¼íäiðiñ ò½ðàºòûëû¹û, ºîð ñûéìäûëû¹û; ¼íiìíi ñàïàñû æàòàäû.

Ñàíäûº æ¸íå ñàïàëûº ê¼ðñåòêiøòåð áið-áiðiìåí òû¹ûç áàéëàíûñòà áîëàäû.

ʼëåìäiê ê¼ðñåòêiøòåðãå - ¼íäiðiñòi æàëïû ê¼ëåìi, æåêå ïðîöåñòåð ìåí ôàêòîðëàðäû ê¼ëåìi æàòàäû.

¶ëåñòiê ê¼ðñåòêiøòåðãå – áið-áiðiìåí áàéëàíûñòû áiðíåøå ê¼ðñåòêiøòåðäi àðàºàòûíàñû æàòàäû; ìûñàëû: áið ¼íiìäi øû¹àðó¹à êåòêåí ìåòàëë øû¹ûíû.

´íåðê¸ñiïòi æîñïàðëûº ê¼ðñåòêiøòåðií åñåïòåó ¾øií òàáè¹è, åáåê æ¸íå º½íäûº ¼ëøåìäåð ºîëäàíûëàäû.

Òàáè¹è ¼ëøåìäåð - ¼íäiðiñòi ê¼ëåìií, ìàòåðèàëäû ðåñóðñòàðäû æîñïàðëà¹àíäà ºîëäàíûëàäû. Îëàð ñàïàëûº æ¸íå ñàíäûº ê¼ðñåòêiøòåðäi ºàìòèäû.

Aring;áåê ¼ëøåìäåði – åáåê ¼íiìäiëiãií åñåïòåãåíäå, æàëºûíû ì¼ëøåðií, ¼íiì íîðìàñûí åñåïòåãåíäå ºîëäàíûëàäû. °äåòòå íîðìà-ñà¹àòïåí áåëãiëåíåäi.

²½í ¼ëøåìäåði - ê¼ðñåòêiøòåðäi º½íûí ê¼ðñåòåäi. ²½í ¼ëøåìi àðºûëû ¼íiìäi ñàòó ê¼ëåìi, òàóàð æ¸íå æàëïû ¼íiì æîñïàðëàíàäû.

Бизнес-жоспар - жоспарланан істі наты іске асатындыын крсететін экономикалы трыда негізделген аналитикалы жат немесе оны ксіпорын ызметіні жаа сферасын мегеруге ажетті ксіпорынны даму жоспары деп атауа болады.

Тжірибеде бизнес-жоспарды келесі трлері болады:

-йымны бизнес-жоспары;

-рылымды блімшені бизнес-жоспары;

-инвестициялы жобаны бизнес-жоспары;

-несие алуа арналан жоспар;

-гранта арналан бизнес-жоспар;

-айматы дамытуды бизнес-жоспары;

-мекемені бизнес жоспары.

Оны рылымы келесі блімдерден трады:

1. мекемені жалпы сипаттамасы (резюме);

2.ксіпорынны сипаттамасы;

3.німні немесе ызметті сипаттамасы;

4.нарыты талдау;

5.йымдастырушылы жоспар. Персонал жне басару.

6. ндірістік жоспар.

7.маркетинг жоспары.

8.туекелді баалау.

9.аржылы жоспарлау.

10. осымшалар.

Сонымен атар, бизнес-жоспар арапайым, тсінікті, сауатты жне пайдалануа олайлы болуы ажет.