Мнай рамындаы метан газында

 

 

Жануарлар мен сімдіктер организмінде

Сутекті ашылуы

Сутекті алаш ХІ асырда неміс дрігері ПАРАЦЕЛЬС ашан.

Жылы аылшын алымы Г.Кавендиш сутекті асиетін анытап,баса газдардан айырмашылыын анытап берген.

Француз алымы А. Лавуазье сутекті алаш суды рамынан бліп алды жне суды рамы сутек пен оттектен тратындыын длелдеді. Ол сутекті жай зат екенін анытап, оан “гидрогениум” деп ат берген. Латынша бл “су тудырушы” дегенді білдіреді.

 

Генри Кавендиш Антуан Лавуазье

нерксіпте алынуы:

  1. Жер бетінде су ке тараандытан нерксіпте сутекті алуды негізгі дісі – суды траты электр тогыны кмегімен айыру болып табылады.

2H 2O = 2H2 + O2

  1. CH4 + 2H2O = CO2 + 4H2 -165 кДж

Зертханада алынуы:

Сынауыа 1-2 тйір мырыш салып, стіне сйытылан тз немесе ккірт ышылын яды. Реакцияны жре бастаанын сйыты бетінде газ кпіршіктеріні пайда болуынан байауа болады. Ол – сутек газы.

Сутек газыны блінгенін длелдеу шін сутек жиналан сынауыты жанып тран спиртшама жаындатса «пах» деген дыбыс шыарады.

  1. Zn + H 2SO4 = ZnSO4 + H2
  2. Zn + 2 HСІ = ZnСІ2 + H2

Белсенді ме. + ышыл = тз + сутек

5.Са + 2 Н2О = Са ( ОН )2 + Н2

6. 2Nа + 2 Н2О = 2Nа ОН + Н2

Белсенді ме. + су = металл гидроксиді + сутек

Зертханада сутекті жинау дістері:

( оттегін жинау дісімен салыстыру)

Ауаны ыыстыру арылы Суды ыыстыру арылы

 

Сутегін зертханада алуа арналан рал - Кипп аппараты

 

І. «Ой толаныс»

1. Оулыты 207 бетіндегі лабораториялы тжірибе

«Мырыша ышылмен сер етіп сутек газын алу»(дптерге орындау)

Р оушыны алдына ойышалар беріліп ішіне мырыш тйіршіктері салынады. стіне (те са болу! ) ккірт немесе тз ышылдары тамшуырмен йылады. Блініп жатан газ кпіршіктерін кзбен креді.Блініп жатан газды сынауыа жинап жанып тран спиртшама апарып сутек екендігін длелдеу.

А.Татадан сйкес тедеулерін табады.

Неге сутекті сынауыты тмен аратып жинайды?

Б.сутек толан сынауыты жалына жаындатанда не байадыдар?

В. Сутекті жану тедеуін жазыдар.

2H2 + O2 = 2H 2O - Q

2.Трт шар ртрлі газдармен толтырылан. ай шарда сутек газы бар?

 

 

 

3.ай суретте сутек газын алу дісі дрыс берілген?

 

 

 

4. Тест тапсырмалары:

 

1.Сутекті химиялы табасы:

а) Н ) Не б) Cu в) Si

 

2.Кн жйесі планеталарыны анша пайызын сутек атомы райды?

а)25% )32% б)24% в)92%

 

3.Сутекті е алаш алан алым?

а) Ломоносов ) Менделеев б) Кавендиш в) Лавуазье

 

4.Сутек латынша андай маынаны береді:

а)ттінді газ )су тудырушы б)опарыш газ в)су тасушы

 

5.Сутекті нерксіпте алу жолы:

а)Электр тоы арылы )белсенді металдан

б)ауаны ыыстыру арылы в)айдау арылы

Жауаптары:

А В Б А

Йге тапсырма: §30 № 1-12