Егер тауар баасы 1 %-а тмендегенде сраныс 2%-а артса, бндай сраныс андай икемділікке жатады?

Сранысты баалы икемділігі.

Икемділік – ттынушыны рыноктаы товар баасына сезімталдыын лшейді. Ол шін баа бойынша сраныс икемділігі коэфиценті олданылады. Бл коэффицент баа 1%-ке згергенде сраныс клемі неше %-ке згеретіндігін лшейді.

Бл жердегі баалы икемділік коэффициенті ( Ep ) затты баасы 1% — ке згерсе, онда сол зата деген сраныстьы андай млшерге згеретінін крсетеді.

Бл крсеткіш сраныс клеміні осы тауарды баасы згеруіне сезімталдыын анытау шін олданылады, біра сраныса сер ететін баса факторлар траты деп йарамыз. Сранысты баалы икемділігін анытаан кезде тауара деген сраныс тмендегідей бес трге блінеді:1) икемді;

2) икемсіз;

3) икемділігі бірге те;

4) те икемді;

5) те икемсіз.

Егер сраныс клеміні су проценті бааны су процентінен 37. Р экономикасыны бсекеге абілеттілігі андай азастан Республикасыны нарыты атынастара туде німні бсекеге абілеттілігін

амтамасыз ету мселесі ткірлене тсті. німні бсекеге абілеттілігіні негізгі раушысы

оны сапасы болып табылады. німні жоары сапасы – ксіпорын ызметіні е маызды

нтижелі крсеткіші. Ол нарыта ксіпорынны бсекелік артышылыын, оны экономикалы

ауіпсіздігін аматамасыз етеді.

Соы жылдары бл мселе ткірлігі се тсті жне ксіпорындар здеріні німдерін

нарыа ткізуде, жылжытуда сапаа деген ата талаптара тап болды. Сапасыз шыарылатын

нім сапасы мен фирма тратылыына жетуге болмайды. нім сапасын здіксіз ктеру, оны

номенклатурасын жаарту, німні ылыми сыйымдылыын арттыру лемдік дегейдегі алдыы

атарлы озат фирмаларды масаты болып табылады. німні жоары сапасы фирмаа баалы

емес бсекеде жеіске жетуді, яни, нім сапасыны артышылыы мен ерекшелігі арасында

ттынушы шін бсекелес-фирмалар арасындаы экономикалы жарыста жеіске жетуді

амтамасыз етеді. Сапаны басаруды алдыы атара ою тек шетелдік компаниялара тн,

кінішке орай бан азастанны нарыты экономикасы лі су керек. рбір ксіпорынны

стті жне траты жмыс істеуі шін німді шыару клемін сатау, белгіленген мерзімде

абылдау, німні зіндік ны жне сапаны ажетті дегейде амтамасыз ету керек.

Сапа мселесін шешуде нім сапасын басаруды азіргі заманы дістерін тжірибеде

олдануа жоары білікті кадрларды бар болуы міндетті шарт болып табылады. Сапаны басару

бгінгі кні бсекеге абілетті німді руды негізгі дісі. Оны басаруды шетелдік тжірибесі

крсеткендей, німні траты сапасын шыарылатын материалдар сапасынсыз ммкін емес.

«Жасы сапа» тсінігі німді ткізу сатысында жне сатылуадан кейін сервисті амтамасыз

ету, оршаан ортаны орау, экономикалы бааны стаудан рылады. нім сапасыны дегейі

сапаны нарыты факторларыны есебімен рылуын ескеру ажет: сатушы талабы, нарытаы

лесті згеруі, бсекелестер стратегиясы мен тактикасы.

азастан ксіпорындарында нім сапасын басаруды жетілуі жеткіліксіз. Ксіпорындарда

нім сапасын басару азіргі тада бсекеге абілетті німді руды негізгі дісі. Ксіпорынны

бсекеге абілеттілігін жоарлату масатымен, ттынушыны талаптарыны су есебімен німні

сапасын жоарлату мен зіндік ны тмендету керек.

азіргі тада елімізді ксіпорындарында сапаны жоарлатуды басты масаты, нім сапасы

крсеткіштері мен ттынушы талабы арасындаы тедікті сатау болып табылады.

Не шін монополия мен бсеке тсінігі бір-біріне арама-айшы ым

Болып табылады?

Бсеке – нарыты шаруашылы субъектілері арасындаы осымша табыс алу шін жасы ндіріс факторларын иелену жне тауарларды ткізу мдделеріне байланысты арама-арсылыты баталасты пен бсеке.

Монополиялар мен монополистік бсекедегі фирма німдеріне сраныс ауытымасы нарыты сранысты ауытымасы болып табылады да, теріс екіш сызыты болады. Сондытан фирмалар тауарды ндірілуін баылай отырып бааа ыпал ете алады. Монополия жадайында тауарды осымша бірлігін сатудан алатын шекті кіріс оны баасынан тмен.

Монополиялы бсекелес нарыта ртрлі тауарлар мен ызметтер ндіретін немесе сататын кптеген фирмалар нарытаы лестері шін бір-бірімен бсекеге тседі. Бл нарыты негізгі ерекшеліктері: р трлі тауарлар мен ызметтер сынылады; ндірушілер мен сатушыларды саны кп; салаа кіруге кедергілер жо; фирмалар нім клемі мен баа туралы шешім абылдаанда бір-бірімен санаспайды.</h4>

р трлі, бір-бірінен ерекше тауарлар сынатын фирмалар нарыта азды-кпті билік орнатады. Сонымен атар монополияларды сынатын тауарлары аншама ерекше боланымен , бір-бірін алмастыра алады. Сондытан осы нарыта сынылатын тауарлара сранысты икемділігі жоары болады.

Монополиялы бсекелес нары таза бсекелес нары пен таза монополиялы нарытара араанда кнделікті мірде жиі кездеседі. Сондытан осы нарытаы монополистерді нім клемі мен баа туралы абылдайтын шешімдерін талдаумен тсінуді маызы зор.