Логопедтік пунктті ызметін йымдастыру

Бгінгі тада азастан Республикасында логопедиялы пунктті ызметін йымдастыру тртібі туралы Ережелер растырылан, олара сай меншік нысанына жне ведомостволы баыныстылыына арамастан логопедтік пункт ызметіні тртібі белгіленеді.

Логопедтік пункт - логопедті басшылыымен ауызша жне жазбаша сйлеу кемшіліктерін жою жнінде балалармен саба жргізетін білім беру йымы.

Логопедтік пункт жмысын білім беруді басаратын органдар ашады, рбір логопедтік пункттегі топтарды (сыныптарды) белгілі бір саны бекітіліп беріледі.

алалы жалпы білім беретін мектепке логопедтік пунктті ашу 14-16 сынып боланда, ауылды мекемеде 9-12 сыныптар боланда жзеге асырылады. Бір уаытта алалы логопедтік пунктте 20-25 адам, ауылды жерде 15-20 адам оиды.

алалы жерде жне ауылды жерде орналасан білім беру мекемелеріні (бастауыш мектеп – балабаша, кешенді мектептер, гимназиялар, лицейлер, балалара арналан оу-трбие орталытары) басшылары сыныптар (топтар) санына арамастан логопедтік пункттер ашуа ылы.

Жалпы білім беретін мектепті логопедтік пунктіне ауызша жне жазбаша сйлеуінде (жалпы сйлеу абілеті дамымаан, фонетика-фонематикалы дамымауы, жазу мен оу бзылыстары, ттыпа, сйлеу тіліні дыбыс айту жаыны бзылуы (дислалия, дизартрия, ринолалия) ртрлі бзылыстары бар балалар абылданады.

Сйлеу абілеті бзылан балаларды логопедтік пунктке абылдау шін тексеру жыл бойы жргізіледі. Мамырда бірінші сыныпа баратын балаларды тексеру жзеге асырылады. Сйлеу абілеті жеткіліксіз балалар сйлеу кемістігіне байланысты кейін топтармен шаын топтара блу шін тізімге тіркеледі. Логопедтік пунктке абылданан рбір балаа сйлеу картасы толтырылады. Логопедтік жмысты йымдастыруды негізгі нысаны топты (шаын топты) сабатар болып табылады. Топа бірдей балалар тадалып алынады.

ртрлі жастаы балаларды топтара жинатау мынандай:

1. Жалпы сйлеу тілі дамымаан ( ЖСТД) – 3-5 адам;

2. ЖСТД-на байланысты оу мен жазу бзылыстары бар - 4-6 адам;

3. Фонетикалы-фонематикалы жаы жетілмегендер (ФФЖ) – 3-5 адам;

4. ФФЖ-а байланысты оу мен жазу бзылыстары бар - 4-6 адам;

5. Ттыпасы бар – 3-4 адам;

6. Дыбысты айту кемшіліктерімен – 5-6 адам жіберіледі;

Мектепке дейінгі логопедтік пунктте жеке сабатар сйлеу бзылыстары бар барлы балалармен, мектептегі логопедтік пункттерде – сйлеу тіліні ауыр бзылыстары бар ( ринолалия, дизартрия, ЖСТД 1-2 дегейі) балалармен жргізіледі.

рбір топтаы балалармен сабатар аптасына 2-3 рет жргізіледі.

Топты сабатарды затыы балаларды жастарына байланысты жне мектепке дейінгі мекемелерге байланысты растырылады: екінші кішкентайлар тобында- 15-20 минут, ортаы топта 20-25 минут, ересектер жне мектепалды даярлы тобында 30-35 минут.

Мектепке дейінгі балалара арналан шаын топты сабатарды затыы 20-30 минут, жеке сабатарды – 15-20 минут.

Мектептегі логопедтік пунктті топты сабатарыны затыы 40-45 минут.

Мектеп жасындаы балалара арналан логопедиялы пункттегі шаын топты сабатарды затыы 25-30 минут; жеке сабатарды затыы- 20-25 минут.

Тзете оытуды затыы сйлеу тіл бзылыстарыны крделілігімен, оны рылымына байланысты. Фонетикалы-фонематикалы жетіспеушілігімен (ФФЖ ) жне осы бзылыстара байланысты оу мен жазу бзылыстары бар балалар логопедтік кмекті жарты жылдан 1 жыла дейін алады. ЖСТД жне ааулытарына байланысты оу мен жазу бзылыстары бар балалар логопедтік пунктте бзылыс дегейіне байланысты 2 ден -3 жыла дейін оиды.

Мектептегі логопедтік пунктте сабатар сабатан бос сааттарда жргізіледі.

Мектеп жасына дейінгі балалара арналан логопедтік пунктте сабатар сабатан тыс уаытта немесе «Тіл дамыту жне сауат ашу», «Бейнелеу нері», «Ебек» жне «растыру» сабатары кезінде жргізіледі.

Сйлеу абілеті бзылан балаларды шыарып салу жыл бойы оларды сйлеу тіліні даму кемшіліктеріні тзелуіне байланысты болады.

Психофизикалы дамуын анытау ажет болан жадайда, логопед балаларды ата-аналарыны келісімімен дрігер-мамандардан (невропотолога, психиатра, отоларинголога жне т.б.) кеес алуа немесе ПМПК- а жіберуі ммкін.

Логопедтік сабатарды нтижелері сйлеу картасында белгіленеді жне педагог-трбиешіні, сынып жетекшісіні жне ата-аналар назарына жеткізіледі. Мектепке дейінгі жне мектептегі логопедтік пункттегі сабатара балаларды міндетті трде атысуы жне ажетті талаптарды орындау жауапкершілігі малім-логопедке, мектепке дейінгі йымны немесе мектепті педагогтарына жне ата-аналара (зады кілдеріне) жктеледі.

Малім-логопедті ксіби міндеттері:

Малім-логопед болып дефектологиялы білімі («логопедия»

мамандыы, айта даярлы курсынан ткен жадайдаы «олигофренопедагог» пен «сурдопедагог»), «логопедия» мамандыы бойынша айта даярлытан міндетті трде ткен «орыс (аза) тілі мен дебиеті малімі», «бастауыш сыныптарыны малімі» мамандыы бойынша жоары білімі бар тлалар таайындалады.

Малім-логопед жалпы білім беретін мекемелер малімдер шін белгіленген тртіпке сай таайындалады жне жмыстан босатылады.

Малім-логопед балаларды сйлеу бзылыстарын уаытылы анытауа, пунктті жинатауа, тзете оытуды сапасына жауап береді.

Малім-логопедті міндеттері:

1) ауызша жне жазбаша сйлеу абілетіні кемшіліктерін тзету бойынша

балалара саба жргізуі жне біріншілік кемістікке байланысты лгермеуді алдын алуа жрдемдесу;

2) сйлеу бзылыстарына байланысты лгермеушілік мселелері бойынша

педагогтар мен ата – аналара ( зады кілдерге) нсаулар беру;

3) логопедтік пункттерге баратын балалармен жмыс істейтін

педагогтармен жйелі трдегі байланысты жзеге асыру;

4) мектепке дейінгі мекемелермен, жалпы білім беретін мектептермен ,

сйлеу тіл кемістіктері бар балалара арналан мектептермен, логопедтермен, балалар емханаларыны дрігер-мамандарымен, ПМПК, оалту орталытарыны , психологиялы –педагогикалы тзету кабинеттеріні дрігер мамандарымен байланысты жзеге асыру;

5) білім беру саласындаы ызметкерлер, ата –аналар арасында логопедтік

білім жнінде насихат жргізу, логопедтік жмысты міндеттері, мазмны, нтижесі, сйлеу бзылыстары бар мектеп оушыларыны лгермеушілігіні алдын –алу жне болдырмау жніндегі логопедтік тзету жмысыны ерекшелігі туралы баяндамалармен педагогикалы кеестермен ата-аналар ( зады кілдер) жиналыстарында сз сйлеуі;

6) малім -логопедтерді, (ауданды, алалы) дістемелік

бірлестіктерді жмысына атысуы ;

7) білім беру мекемесіні кімшілігіне жыл сайын логопедтік комек

крсету жмысыны жылды есебін растыру;

8) зіні ксіби біліктілігін арттыру (5жылда бір рет) жне педагог

ызметкерлерге арналан тртіпке сйкес аттестациядан туі;

Малім-логопедті апталы жктемесі кеес жмыстарына жмсалан уаытты ескермегенде 18 саатты райды.

Малім-логопедтердіжмысына басшылыты жне адаалауды, арамаындаы логопедтік пунктті білім беру басармасы, жне логопедтік пункт орналасан мекемені кімшілігі жзеге асырады.

Ауданда, алада, облыста, бірнеше логопедтік пункт болан жадайда ауданды (алалы), облысты дістемелік кабинеттерде немесе білім беру ызметкерлеріні білімін жетілдіру институттарында дістемелік бірлестіктері рылуы ммкін.

Малім –логопедтерді дістемелік бірлестіктеріне басшылы жасау аттестаттауды орытындысы бойынша аа малім -діскер атаы бар, білім беруді басару органы таайындаан аса тжірибелі малім –логопедті біріне жктеледі.

Аудан орталыынан ашыта орналасан жалпы білім беретін мекемелерде ( шаын жинаталан мектептер) балалара логопедтік кмекті логопедия бойынша айта даярлау курсынан ткен мектепке дейінгі мекемелерді педагог – трбиешілері мен ана тілі малімдері (бастауыш сыныптарды) жзеге асыра алады. Бл ретте логопедтік жмыс ебек саласындаы занамалы актілерге сйкес осымша тлем тлеумен осы Ережеге сйкес йымдастырылады.