Рухани ауіпсіздік» ымына тсінік
АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫ ЫЛЫМ ЖНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
Л- ФАРАБИ АТЫНДАЫ АЗА ЛТТЫ УНИВЕРСИТЕТІ
Философия жне саясаттану факультеті
Леуметтану жне леуметтік жмыс кафедрасы
CЖ
Таырыбы: Жаандану кезіндегі оамны рухани ауіпсіздігі
Абылдаан: Мамытканов Д.К
Орындаан: алдыбек С.Т
Алматы-2017
Жоспар
І КІРІСПЕ
ІІ НЕГІЗГІ БЛІМ
1. «Рухани ауіпсіздік» ымына тсінік
2. Рухани ауіпсіздікті трлері
3. Жаандану кезіндегі рухани ауіпсіздік
ІІІ ОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛАН ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
оамдаы тратылыты басты кепілі – рухани ауіпсіздік жне азаматтарды бауаттыы.
ауіпсіздік– жеке адамны, оамны, мемлекетті мірлік маызды мдделеріні ішкі жне сырты атерден оралуы. ауіпсіздікті негізгі нысандары: жеке адам – оны ытары мен бостандытары;
ауіпсіздік - 1) ауіп-атерлерден ораные; 2) нысанны, былысты немесе процесті баса нысандарды, былыстарды немесе процестерді тарапынан болатын кері ыпалдарына арамай зіні негізгі белгілері мен мнін орау, сатау абілеті; 3) аса ауыр зиян немесе залал келтіру ммкін емес нысанны алпы; 4) ызмет етуі барысында жаымсыз згерістерге шырауы ммкіндігі аса жоары емес нысанны траты дамуыны алпы; 5) ауіпті тудыратын факторлар рекетін шектеу, ауіп-атерді аса жоары емес дегейі (ауіп-атерден ораныс дегейі); 6) баса нысандара аса ауіпті залал, зиян тигізуі ммкін емес нысанны алпы. "ауіпсіздік" ымын осылайша трлендіру, оны адам міріні кптеген нысандарына, процестеріне, былыстарына атысты олданылуына байланысты.
оамны рухани ауіпсіздігіні кепілі лтты ндылытар болып табылады. лтты ндылытар материалды жне рухани ндылытардан ралады. оамны рухани ндылытарына тіл, дін, салт-дстр, нер, дниетаным мен тарих жатса, жеке тланы рухани ндылытарына адам денсаулыы, психикасы, санасы, тілі, дниетанымы мен діни кзарасы, материалды л-ауаты жатады. Рухани ндылытар адамны руханиятын райды. Руханият – рационалды зайырлылы пен иррационалды діндарлыты тепе-те йлесімі. Руханиятты дінсіз тсіну ммкін емес. Дегенмен руханият пен діндарлыты бір-біріне теестіріп арастыру да орынсыз. Руханият – адамны кіл-кйі мен оамдаы арама-айшылытарды йлесімді осындысы. Ол оам дамуыны идеологиялы баытын крсететін, адам болмысыны ерекше тп негізі.
Рухани ауіпсіздік» ымына тсінік
Рухани ауіпсіздік –адамны рухани экологиясын орау, оамны е маызды лшемдерін орайтын шарттар жйесі. Бл лшемдерден шыу оамны бірттастыын бзады, оны рухани-адамгершілік негіздерін ртады.
Наполеон: «ар-ятты тмендеуі – мемлекетті саяси ттастыын лдыратады» деген сздері бекер айтылмаан. Егер лтты рухты ясы – тіл десек, тілінен, ділінен, мдениетінен айырылан ел, мемлекет болудан алады. Сондай-а, рухани ауіпсіздік – лтты ауіпсіздікті ерекше раушы блшегі. Руханилы лтты ауіпсіздікті йытысы. Рухани ауіпсіздікті объектісі адамдарды лемді, табиатты жне оамды болмысты абылдауындаы сезімдері, баыт-бадарлары.
Рухани ауіпсіздікті амтамасыз ету шін тмендегі шарттарды орындау керек:
1) аза тілін дамыту, оны лемдік тілдер атарына осу, ркениет тіліне айналдыру.
2) мдени, рухани-адамгершілік, тарихи салт-дстрлерді сатау жне дамыту.
3) халыты рухани трбиелеу негізінде мемлекеттік саясатты жргізу» [1].
азастан Республикасыны негізгі 18 лтты мдделерiні атарында оамны материалды жне рухани-имандылы ндылытарын сатау мен еселей тсу мддесі орын алан. Аталмыш лтты мдде оамны мдени, діни, ылыми, білім беру, апаратты, идеологиялы, психологиялы ауіпсіздіктерін амтитын жйелі, ттас, жалпыа орта, бірегей рухани ауіпсіздік саласына жатады. Рухани ауіпсіздікті тек діни немесе мдени ауіпсіздік деп тсінуге болмайды. Рухани ауіпсіздікті лтты ауіпсіздікті бір тармаы болып табылатын оамды ауіпсіздікті бір саласы ретінде арастыран жн. Рухани ауіпсіздік оамны заманауи руханиятыны, тла, оам мен мемлекет мдделеріні саталандыыны, дстрлі рухани ндылытарды (адамгершілік, парасаттылы, слулы), сіресе тла, топ жне кпшілік санасыны сырты жне ішкі ауіп-атерлерден ораландыыны жай-кйі болып табылады. Рухани ауіпсіздікті объектілеріне лтты сана-сезім, оам міріні жалпыа орта дстрлері, мемлекетті сырты жне ішкі саясатын олдау ызметінде крініс табатын лтты моральды-психологиялы бірлігі жатады. Рухани ауіпсіздікті амтамасыз ету тек мемлекеттік мекемелер мен органдарды айрыша зыреті ана емес. Оны субъектілеріне сонымен атар оамны отансйгіш азаматтары мен институттары, баралы апарат ралдары жатады. Рухани ауіпсіздікті амтамасыз ету лтты рухани ндылытарын сатап байыта тсуді кздейтін оамны барлы патриотты кштері мен белсенді зиялыларыны масатты трдегі ызметі болып табылады. Бл ызмет леуметтік мселелер кешенді рі жйелі трде зерделенген жадайда ана тиімді болма.
«лтты ауіпсіздікті міндетіне елді негізгі, мірлік аса маызды мдделері – лтты дербестікті, ауматы ттастыты, халыты мірін орауды кепілді трде амтамасыз ету болып табылады. Бл трыдан келгенде, лтты ауіпсіздік мемлекетті мір сруін амтамасыз ететін жйе трінде танылады: лтты ауіпсіздік болмаан жерде мемлекеті зі де жо.