Практикалы саба № 3
Таырыбы:Техникалы жне ксіптік оыту мекемелеріні жабдыталуы жне йымдастырумен танысу.
Сабаты жоспары:
1. Ксіптік оытуды мекемелеріні жабдыталуы.
2. Техникалы жне ксіптік оыту мекемелеріні жабдыталуы жне йымдастыру ерекшеліктері.
Сабаты масаты мен міндеттері, іскерлігі, дадысы зіреттілігі:
Болаша «Ксіптік оыту» пні малімні техникалы жне ксіптік оыту мекемелерін жабдытау бойынша білімі, іскерілігі мен дадысы.
Сабаты ткізу формасы: Жазбаша рефераттарды талылау.
Ысаша теориялы млімет
Ксіптік оытуды оу шеберханаларын заманауи талаптара сай жабдытау жата белгіленіп отырылады. жатта – оу шеберханасын техникалы ауіпсіздендіруді сатау ережелері жне ажетті жаттармен амтамасыз етуге байланысты талаптарды белгілеп крсетіледі.
Оу шеберханасына технологиялы згерістер енгізіп ана оймай, сол згерістерді жзеге асыруа лкен талаптар ойылады. Оу шеберханасы оушылара экологиялы, экономикалы, апаратты білім алуларына сай, жаа ксіптік оыту бадарламасы негізінде жабдыталуы болуы тиіс. Соан сйкес ксіптік оыту стандартына сйкес оу шеберханасына ойылатын мынадай аидалар бар:
Негізгі аида
Оу шеберханасы жоспар бойынша сабатар ткізу, йірме жне оама пайдалы жмыстар ткізуге пайдаланылады, мекеме директорыны бйрыы бойынша ксіптік оыту сабаы маліміне шеберхана мегерушісі міндеті жктеледі, шеберханадаы сабаа дрігерлік тексеруден ткен, денсаулыы мыты оушылар жіберіледі, шеберханадаы барлы жмысты оушылар арнайы киім кию арылы (халат, алжапыш) істеуі керек.
2 Оу шеберханаларыны блме жайы:
Мекемені оу шеберханасы екі немесе одан да кп блмелерден труы ммкін. Оларда пішу, тігу, дымылды – жылумен деу жмыстарын жасауа болады. Шеберхананы андай лгіде болуы сыныптардаы оушыларды жиынты санына байланысты. андай лгідегі шеберхана болса да, оны 16 м-ден кем емес рал - жабды, дайындама т.б. заттар сатайтын блмесі болуы тиіс.
Шеберхана блмелері мектепті бірінші абатыны шет блігіне орналасып, абыралары мен тбесі шу ткізбейтін алы болуы тиіс. Шеберхананы далаа жне длізге шыатын есіктері болуы керек.
Шебехананы й асты немесе жартылай й асты блмелеріне орналастыруа болмайды. Шеберхана блмелеріні жарыы, жылытылуы, желдетілуі «Мектеп жне оу-ндірістік шеберханаларды техникалы ауіпсіздендіру мен тазалыын сатау ережесіне» сай болуы керек.
3 Шеберхананы рал-жабдытары:
Шеберхана жабдыталады:
- крнекілік рал – жабдытармен жне бір лгідегі рал – саймандармен;
- шеберханада дайындалатын жмыстарды сапасын арттыру шін олданылатын кмекші, осалы аспаптармен;
- дістемелік, оулы, анытамалы дебиеттер жне тарату материалдарымен;
- ртке арсы олданылатын жабдытармен жне дрі-дрмектермен;
- шеберханаа диафильм, кинозінді крсететін жабдытар ойылады;
- тігін машинасымен жне мбебап жмыс істеу стелдері орындыпен (айырылатын, жиналатын) жабдыталады;
- малімні жмыс орны жмыс стелімен, тата жне сызу жабдытарымен, компьютермен жабдыталады.
Шеберханадаы оыту ралдары жне оларды дидактикалы ммкіндіктері. Оыту ралдары - адамны табии трыдан ойлап тауып, білім беруді ала ойылан масаттарына жету шін жне оушыларды оытып-трбиелеуді жзеге асыру шін малім мен оушыларды ызмет ралы жне оу апараты ретінде оу-трбие дерісінде олданылатын материалды объектілер мен табии заттар. Оыту ралдары мазмнды, дістер, жымды формалар сияты оу жйесі (жобадаы лгі) мен оу-трбие дерісіні, кез келген оу орныны материалды-оу базасыны да компоненті болып есептелінеді. Педагогикалы ылым мен тжірибедегі сан-салалы жйелік рылымдарды компоненті болып саналатын оыту ралдары барлы баса компоненттерге де ерекше ыпал етеді.
Ебектi орау жне ауiпсiз ебек ету ережелерi. Ебектi орау-зады актiлер жйесi жне соан сйкес келетiн ебек дерісінде адамны жмыс абiлеттiлiгi мен денсаулыын сатауда ауiпсiздiктi амтамасыз ететiн леуметтiк экономикалы, йымдастырушылы, техникалы жне гигиеналы шаралар. Ебектi орау техникалы ауiпсiздiктi жне ндiрiстiк санитария сратарын арастырады. Техника ауiпсiздiгi оушыларды ауiптi факторларды серiнен сатайтын йымдастыру шаралар жне техникалы амалдар жйесi. ауiптi фактор – бл фактор серiнен жмыс iстеп жатан оушы белгiлi бiр жадайда жараатталуы немесе денсаулыыны нашарлауына келедi. Ебектi ауiпсiздiгi ауiптi жне зиянды факторларды болдымайтын ебек шаратыны жадайы; зиянды факторлара, жмыс аумаыны жоары шыдалуы жоары немесе тменгi температура, салыстырмалы ылалдылыы, ауаны оалысы; шуды жне дiрiлдi жоары дрежесi, жарыты жеткiлiксiздiгi т.б. жатады.
Эргономика жне техникалы эстетика.Сырты орта адам организмiне, оны» физиологиялы функциясына, психикасына, ебек нiмдiлiгiне серiн тигiзедi. Ортаны адам организмiнi ммкiндiктерiне бейiмделу проблемаларымен эргономика ылымы айналысады. Эргономика – адам- ебек ралдары - ндірістік орта жйесiн бірыай деріс ретiнде зерттеп, оптимизациялауды, йымдастыруды зiнi мiндетi деп санайды. Бл дерісті отайландыру адамны функциональды мiндетiн орындаанда едуiр жадайлар жасауды кздейдi.
Ортаны сапасын баалауда келесi эргономикалы крсеткiштер олданылады: гигеналы - жарытандыру дрежесi, температура, ылалдылы, ысым, шадылы, шу, радиация, дiрiл жне т.б.
Антропометриялы - бйымдарды, адамны антропометриялы асиеттерiне сйкес келуi (лшемi, пiшiнi).
Физиологиялы-бйымны адамны сезiм мшелерiні жмыс iстеу ерекшелiктерiне сйкес келуiн анытайды. Олар адамны жмыс оалысыны жылдамдыына жне клемiне, кру, есту, тйiсiк - дмдiк жне сезiм информациясыны» сезiм мшелерiне тсетiн клемдерiне сер етедi.
Психологиялы – бйымны адамны психологиялы ерекшелiгiне сйкес келуi керек. Психологиялы крсеткiштер бекiтiлген жне жаа алыптасан адам дадысыны сйкес келуiн жне оны ммкiндiгi мен апаратты деуiн сипаттайды. Эргономикалы талаптарды есепке алу ажет жердегi техника диапозоны, транспорт жабдытары жне крделi жйелердi басарудан ттыну тауарлара дейiн.
Экологиялы серлер.Адам экологиясы-бл адамны (аза ертiнде) мекен ету ортасымен зара арым-атынасы туралы ылым болып шыады. Бл тста оушыны матаны пiшу, тiгiн машинасында жмыс жасау жне тiкпен жмыс жасауда адам азасына сер ететiн жаымсыз иiстер, ша-тозадарды айтуа болады. Себебi, тоыма маталарыны асиеттерi ртрлi табии жне химиялы талшытардан трады. Ол талшытар дымылды-жылумен »деу барысында, тiгiн машинасында жмыс жасаанда байалады.
Электр тогынан орану ауiпсiздiгi.Кернеу стiнде тран электр – рылыларымен жмыс кезiнде жалпы жне жеке электр ауiпсiз ралдарды пайдалану керек. Жалпы ауiпсiз ралдара ауiпсiз оршаулар, жерге тйыталу, нлдену жне кернеуде тран электр рылылар корпусы шiру; ауiптi жерлерде iлiнген ескерту плакаттар, ауадаы иiстi жоюшылар жатады. Е негiзгi ауiпсiз жадай - бл электр рылыларды жоары сатыдаы изоляция жадайы.
Оу шеберханысыны крінісі (Сурет 23).
1 - оушы партасы (1200х500)
2 - малім стелі (1200х600х750)
3 - мбебап стел (пішу шін) (900...1800)
4 - озалмалы проекциялы аппаратура орны.
5 - биіктік реттейтін озалмалы оушы стелі.
6 - малімні айналмалы-озалмалы стелі.
7 - абыралы секциялы шкафтар.
8,10 - ілмелі шкафтар
9,11,12 - абыралы ілмелі шкафтар
13 - сынып татасы.
14 - экран
15 – кестелер мен татаны ілетін.
Сурет 1. 8,10,12 сыныптар шін кабинетті сызбалы крнісі.