Лекция №27 Электронды пошта. World Wide Web жйесі.

Дрісті масаты.Электронды поштамен жмыс істей білуге йрету.

Жоспар:

1. Электронды пошта.

2. Электронды кіметті алыптасуы.

3. World Wide Web жйесі.

Кілттік сздер: электронды пошта, сайт, телеконференция, Е-кімет,World Wide Web жйесі.

Иллюстрациялы материал: слайд, электронды оулы.

Internet рамына трлі элементтер кіреді, соны ішінде WWW, электронды пошта, файлдарды жеткізу ызметі жне т.б. WWW бкіллемдік желісі (World Wide Web – «Бкіллемдік тор»), детте веб деп аталады, Internet жабдытары арылы жеткізілетін жаттардан трады. Web – бл веб-беттер мен веб-тораптар жиынтыы.

Веб-беттер апаратты алуан пішімдерін – мтін, сызба, дыбысты жне бейне жазбаларды, жан бітірімдерді амти алады. Web-бетіндегі еренсілтемелер кез келген Internet серверіні кез келген баса бетіне туді амтамасыз ете алады. Еренсілтемелер ретінде кез келген сз немесе сурет крінуі ммкін. Ерекшеленген табалар бойынша ту жзеге асырыла алатын мтін еренмтін деп аталады. Web-беттердегі жаттарды кеейтімі детте .htm болады. Электронды пошта ызметі немесе e-mail, пайдаланушылара мтіндік хабарламадан жне трлі форматтаы: мтіндік, сызбалы жне т.б. файлдардан тратын электронды хаттарды жнелтіп, абылдап алуа ммкіндік береді. Файлдарды жеткізу ызметі файлдарды бір компьютерден екіншісіне кшіреді немесе жылжытады. Internet бойынша мліметтерді жеткізуді басаратын файлдарды жеткізу протоколы (File Transfer Protocol, FTP) атты арнайы маманданан басарушы принциптер не протоколдар бар. FTP кмегімен кімші серверде FTP-сайттарын жасап, интернетті пайдаланушыларды осы ызметпен зара рекеттесу тсілдерін анытай алады.

Компьютерлік желі кемегімен тек бір ала аумаында ана емес, дние жзі дегейінде апарттарды таратуа болады. Апараттарды: хат, есеп, жат, баяндама, электронды кесте жне т.б. трінде берілуі ммкін. Хабарлар алмасуды мндай жйесі электронды пошта (Е-mail) деп аталады.

Электронды пошта (Е-таіl) — бл компьютер желісінде электронды хаттар алмасу жйесі. Электронды пошта кп жаынан деттегі пошта ызметіне сас. Сіз абоненттерге хатты оларды мекен-жайына жібересіз, ал олар з кезегінде сізді мекен-жайа жазады.

Электронды хат рылымында хат таырыбы мен мазмны ерекшеленеді. Таырыпта хат кімге жазыландыы, кімнен жіберілгендігі жне не жнінде екендігі жазылады. «кімге» жне «кімнен» деген рістерінде хатты абылдаушы мен жіберушіні сйкес электронды пошта мекен-жайы крсетіледі. р пошта жшігіне жеке ат беріледі, ол электронды адрес деп аталады, жшік пия сзбен (парольмен) оралады. Электронды пошта адресі екі бліктен тратын аныталан трде жазылады: Пайдаланушыны аты @сервер__аты. Пайдаланушыны атын - серверді пайдаланушы пошталы жшігіне зі ат береді жне оны зіні ережелері бар. Сервер аты пошталы жшік орналасан сервер аты, оны пошталы ызмет крсету компаниялары анытайды. Электронды поштамен жмыс істеу шін пошталы бадарламалар ажет. Ол бадарламаларды е кп тарааны Outlоок Ехsрrеss. Пайдаланушыа атысы бар барлы пошталы хабарлар трт: Входящие, Исходящие, Отправленные, Удаленные апшытарында саталады.

Телеконференция - сз, мтін жне бейне тріндегі апаратты тасымалдау мен ндеу негізінде згертуді жмысын ыайлы йымдастыру масатында колданылатын есептеу желісіні арнайы жинаталан ызмет крсету жиыны.

Телеконференция андай да бір таырыпты талылауа арналады жне оларды райсысына Интернет серверінен жеке пошта жшігі блініп ойылады. Таырып тадауда конференцияны пошта жшігіне кіруіне ммкіндік алу шін, алдымен ызытыратын таырыпа сйкес конференцияа кызмет крсету орнына жазылу /тіркелу/ керек. Оан телеконференцияа атысушыны электронды адресіне барлы атысушыларды хабарламалары тсе бастайды жне Конференция деп аталатын бума рылады. Конференция схема бойынша жасалады: таырып, нмірленген жауап хабарламалар тізбегі. Телеконференция таырып бойынша берілген кейбір мтіндерден басталады. Осыдан кейін атысушыларды райсысы пікірлерін білдіреді жне з репликаларын толытыра алады. Барлы репликалар келіп тсуіне карай реттеліп орналасады жне бірден барлы телеконференция атысушыларына жіберіледі.

Е-кімет

Электронды кімет (е-кімет) – халыты ел кіметімен тікелей байланысын амтамасыз ететін жйе. Бл – ызмет крсету, азаматтарды саясата араласуы жне басару рдістерін ішкі жне сырты арым-атынастарды техникалы ралдарды, Internet-ті, азіргі заманы БА кмегімен згерту арылы здіксіз отайландыру. Р Электронды кіметі веб-порталы – www.e.gov.kz. мемлекеттік ызметтерді «бір терезе» принципімен сыну тжырымдамасын жзеге асыруды тжірибелік механизмі болып табылады. Бл жоба азастан Республикасы Президентіні 2004 жылы 10 арашадаы №1471 Жарлыымен бекітілген 2005-2007 жылдара арналан азастан Республикасында Электронды кіметті алыптастыруды Мемлекеттік бадарламасы аясында жзеге асырылуда. азастанда Электронды кіметті енгізу жмыстары халыты мемлекеттік органдара жгінуін оайлату, мемлекеттік органдарды азаматтар мен йымдара крсететін ызметтері сапасын жасарту жне мерзімін ысарту, мемлекеттік органдар ызметі бойынша дерек орларына атынасуды амтамасыз ету жне келешекте кімшілік жйе жетістіктерін есепке ала отырып, рамы жаынан отайлы да тиімді мемлекеттік аппарат жасауа баытталан.

Электронды кімет азаматтара мемлекетпен арым-атынас жасауды жне мемлекеттік ызметтерге атынауды орналасан орны мен жыл мезгіліне туелсіз, тулігіне 24 саат, аптасына жеті кн бойы амтамасыз етіп отыруы тиіс. Мемлекеттік мекемелер крсететін барлы ызметтерді тізімі мен сипаттамасы, нормативтік-ыты апарат, азаматтарды билікпен, трлі леуметтік ызметтермен, комитеттермен жне ведомстволармен ашы та тура схбаты кез келген уаытта бріне де, ркімге де ашы болуы тиіс. www.e.gov.kz. Веб-порталыны пайдаланушылары екі категорияа блінеді: пайдаланушылар жне тіркелген пайдаланушылар. Пайдаланушылар веб-порталды барлы беттерін арап шыа алады, біра жеке беттерге атынаса алмайды.

IР-телефония (Skype бадарламасы)

IP-телефония ретінде олданыла алатын кптеген алуан трлі бадарламалар бар. IP-телефония Internet арылы дауысты жеткізуге ммкіндік береді.

азіргі тада бл бадарламалар ішіндегі е танымалы Skype (http://www.skype.com.) болып табылады. Skype бадарламасын орнату компьютер жнінде андайда бір арты білімдерді талап етпейді жне е кбі бір минут уаыт алады. Бадарлама жасы дыбыс сапасын амтамасыз етеді. Оны стіне, Skype млде тегін: здеріне Skype орнатып алан абоненттермен алааныызша сйлесе беруге болады.

Skype бадарламасын пайдалану алу шін компьютер мынадай е аз жйелік талаптара сай болуы тиіс:

· Windows 2000 немесе XP амалды жйесі;

· 400 MHz процессор;

· 128 MB оперативті жады;

· дискіде 15 MB бос орын;

· дыбыстауыш, лаап + микрофон (гарнитура);

· 33.6 Kb/s-тан тмен емес жылдамдыты Internet осылысы.

Веб-камера бар болса, Skype бадарламасын бейнеоыраулар шін пайдалануа болады. Skype бадарламасындаы бейнебайланыс жетесі гімеле-сушілерге бір-бірін кріп отыруа ммкіндік береді.
Skype бадарламасыны танымалдыы жне оны Internet шектерінен шыуы бадарламамен жмыс істеуді барынша арапайым етуге баытталан рылыларды пайда болуына алып келді.

азірді зінде арнайы бейімдеуіштер кмегімен Skype терминалы ретінде кдімгі алалы телефонды пайдалануа немесе кіретін оырауларды ялы телефона абылдап алуа болады Skype бадарла-масымен сйкестендірілетін DECT-телефон да пайда болды. арапайым да арзан шешім – нерлым ыайлыра болуы шін USB-порта арнайы IP-телефонды осуа болады.

Skype желісіне осылу шін мына рекеттерді орындау керек.
Сізді компьютеріізге Skype орнатыланнан кейін жмыс стелінде бадарламаны белгішесі пайда болады.

Лекция №28HTML гипертексті белгілеу тілі.

Дрісті масаты.HTML жатыны рылымымен таныстыру.

Жоспар:

1. Гипермтінді жіберу хаттамасы.

2. HTML жатыны рылымы.

Кілттік сздер:гипертекст, Web жат, HTML тілі.

Иллюстрациялы материал: слайд.

WWW-жаты стильденген жне форматталан мтін, графика жне ртрлі Internet ресурсты гипербайланыстара ие бола алалды. Осы ммкіндіктерді іске асыру шін HTML (Hyper Text Markup Language – Мтінді Белгілеу Тілі) арнайы тілі шыарылды. HTML-де жасалан жат мтіндік файл болып табылады, мнда мтін жне белгілеу жалаушалары (markup tags -тегтер) орналасан. Жалаушалар <> белгісінде жазылатын белгіленген ретті символдар болып табылады. Белгілеу жалаушаларына сйкес программа мтінді, блек графикалы файлдарда саталынатын суреттерді экрана орналастырады жне баса жаттармен немесе Internet-пен гипербайланыс жасайды.

1. html - берілген жат HTML тілінде жазыланы туралы программаа хабарлайды;

2. head жне /head жалаушалары арасында жатты таырыбы орналасан;

3. title жне /title жалаушалары арасында жатты аты орналасан; атау жатты зімен емес, ал арау программа терезесіні таырып рісінде орналасады;

4. body> жне /body жалаушалары арасында жатты денесі орналасан;

5. h1 жне /h1 арау программасы лкен шрифтпен шыаратын (таырыпты жат таырыбымен шатастырмау керек) таырып орналасан;

6. p жалаушасы параграф басын белгілейді, оны мтіні жаа жолдан шыарылады; рбір параграфа бос жол тіркеледі; мтін жолыны зындыы бастапы HTML – файлындаы зындыымен сйкес келмеу ммкін, сондытан ол арау программасыны терезе лшемімен жне шрифтті символдар лшемімен мтінді шыару программасы арылы аныталады;

7. u1 жне /u1 жалаушалары реттелмеген тізімні басы мен аяын белгілейді, мнда рбір элементке li жалаушасы бастама болады; рбір тізім элементі * символымен басталатын жаа жола шыарылады;

8. img src="face.gif" жалаушасы face.gif файлында саталан кескінді (сурет) жата осады;