Программаны эчтлеге

Эш программасы.

Татар дбияты

5 нче Б сыйныфы (рус тркеме).

Сгатьлр клме атнага 2 сгать, елга 70 сгать.

 

Тзче: татар теле м дбияты укытучысы Разетдинова лфинур Котдус кызы.

 

 

КИЛЕШЕНДЕ: КАРАЛДЫ:

Директор урынбасары МБ кишмсе

_____________ Захарова Л.Х. (Беркетм № 2011 нче ел)

МБ иткчесе_______________ Мхммтанова Г.Х.

 

Яр Чаллы шре

 

Алатма язуы

5 нче Б сыйныфында татар дбияты дреслре буенча эш программасы тбндге документларга нигезлнеп тзелде:

1.Татарстан Республикасы Мгариф м фн министрлыгы “Татар теленнн гомуми белем бирне длт стандарты”- Казан, 2008.

2.Татарстан Республикасы Мгариф м фн министрлыгы тарафыннан ткъдим ителгн “Рус теленд урта(тулы) гомуми белем бир мктбенд татар телен м дбиятын укыту программасы (рус теленд сйлшче балалар чен). 1-11 нче сыйныфлар”. – Казан: Мгариф, 2010.

3.Татар теле: Рус теленд гомуми белем бирче мктпне 5 нче сыйныфы чен дреслек (рус теленд сйлшче балалар чен)/ Р.З.Хйдрова, Л.Д.Белоусова, Э.Н.Хбибуллина. – Казан: Мгариф, 2006.

4.Татарстан Республикасы Яр Чаллы шрене “Аерым предметлар тирнтен йрнел торган 50 нче урта гомуми белем бир мктбе” муниципаль автономияле гомуми белем бир учреждениесене 2011-2012 нче елга укыту планы.

 

Татарстан Республикасы Мгариф м фн министрлыгы тарафыннан ткъдим ителгн “Рус теленд урта (тулы) гомуми белем бир мктбенд татар телен м дбиятын укыту программасы”нда 5 нче сыйныфларда татар дбиятын укытуга 70 сгатьк каралган. Мктпне еллык календарь укыту графигы буенча 35 атна, шуа 2011-12 нче елга укыту планы нигезенд татар дбиятын укытуга 70 сгать (атнасына 2 сг.) бирелгн.

5 нче сыйныфта татар дбиятын укытуны максаты– гамли максат: телне аралашу чарасы буларак злштер чен, укучыларга гаил-кнкрешк, уку хезмтен бйле сйлм ситуациялре кысаларында белем бир м кнекмлрен стер.

Гомуми белем бир максаты укучыларны акыл эшчнлеген активлаштыру, логик фикерл слтен камиллштер, сйлм культурасын стердн гыйбарт.

Трбияви максат балаларны рухи дньяларын баету, аларны татар халкыны мднияте м снгате белн таныштыру, трле миллт вкиллре арасында дуслык м хрмт хисе трбиялг юнлтел.

 

Бурычлар:

Укучыларда татар сйлмен тылап алау кнекмлрен булдыру; диалогик м монологик сйлм кнекмлрен стер; дрес язу м язма сйлм кнекмлрен булдыру.

Акыл хезмте кнекмлрен булдыру; татар сйлм этикеты рнклрен кулланып, гм корырга, фикер йртерг, хбр итрг кнектер; татар дньясына караган милли традициялр, ризыклар, бйрмнр, уеннар, халык авыз иаты рнклре белн таныштыру м татар дбияты, снгате, мднияте турында мгълмат иткер.

Укучыларны белем дрсен талплр

 

1. Татар телене тп фонетик зенчлеклрен, татар телен ген хас булган фонемаларны дрес йтелешен гамли злштер

2. Татар теленд сз басымын дрес куя м иек чигендге фонетик згрешлрне ист тотып сйли бел

3. Алынма сзлрне, антоним, синоним, омонимнарны сйлмд урынлы куллану

4. Рус телен трем ит зенчлеклрен гамли злштер

5. Тылап алау эшчнлегенд тп фикерне билгели, мим мгълуматны аерып ала бел

6. Диалогик сйлмд орфоэпик, лексик-грамматик нормаларны саклап, сйлм яалыгын иткер,з фикерене длилли бел

7. Монологик сйлмд млд сз тртибен саклап, сйлмне ммкин кадр тулы м алаешлы итеп оештыра бел

8. Уку.Тексттан киркле мгълуматны табу, текст белн мсткыйль эшл.Текст тзелеше турында тшенч бир.

9. Язма сйлм.Ткъдим ителгн ситуацияг карата фикерлрне язмача оештыра бел, сочинеие язу, текстны планын тз, эчтлеген язмача сйл.

 

Программаны эчтлеге

Блеклр, темалар   Сгать саны Темага караган тп тшенчлр
1. Яа уку елы белн ! Аваз, хреф, сузык, тартык, ягырау, сагырау, калын, нечк, иск тшерерг, ист тотарга, кулланырга, кагыйд, барысы да, рбер, сыйныфташ, димк, котларга, телрг, уыш, ярыйсы, уртача, шп, берке.
2. Кеше м сламтлек   Сламт, гд, каш, керфек, ирен, тн,терск, яак, тез, саф ава, чиста, кзлек, уайлы, шатланырга,елмаерга, лкн,олы, чыныгырга, шгыльлнерг, йз, йгер.
3. йд м кунакта Рхим итегез, рхст итрг, гафу итрг, гафу тенерг, сыйларга, сый, зерлрг, зер, пешерерг, авыз итрг, кунакчыл, кунак итрг, урнаштырырга, табын, куярга, берглп, чын келдн, зинар чен, ченчекн, берсекнг.
4. Туган як табигате Ала карга, песнк, чк, саескан, урман тавыгы, ач, ачлык, лрг, лн, семлек, бала яфрагы, гзл, гзллек, нфис, нфислек, сокланырга, тигез, иркен, алан, бурсык, нлек, дала.
5. Уйныйбыз да, биибез д Тиздн, клкеле, йбер, каршыларга, сикер, йгер, кч сынашырга, катнашырга, чыгыш ясарга, ятларга, двам итрг, тзрг, тбриклрг, шатланырга.
6. нрлр дньясында Белгеч, ншрият, китапхан, китапханче, остахан, кулъязма, тарихчы, хрби хезмткр, янгын сндерче, хбрче, игенче, терлекче, урам себерче, ыештыручы.  
7. Музейлар м театрлар Тарих, тарихи, дбият, дби, милли, миллт, фн, фнни, борынгы, йбер, хзин, кызыклы, рсем, рсем ясарга, карачкы, трле, танылган, таныштырырга, трле, корал, днья.  
Татар балалар язучылары м шагыйрьлре.   Хтерд калдырырга, тормыш юлы, иат, иат итрг, дби, ср, хикя, мсл, чынбарлык, кимчелек, уай сыйфатлар, тискре, клке хл, тапкыр (находчивый), булдыклы, булдыксыз, надан, алдакчы, саран, юмарт, ошарга, эзлрг, табарга.
9. Сяхт ит Юл, юлчы, хыял, хыялланырга, ышанырга, озатырга, тимер юл вокзалы, елга порты, ил, чит ил, инглиз, инд, кытай, гарп, трек, дигез, ял йорты.
10. Татарстан – минем республикам Миллт, трле, тату, итештерелерг, тзелерг, мул, уыш, якын (около), билгеле (танылган), очратырга, крстерг, озынлык, тирнлек, биеклек.
11. й Ком, комлык, кызынырга, су коенырга, балык тотарга, сенерг, чикертк, черки, чебен, эссе, клг, илс, кк, йолдыз, орлык ччрг, стерерг, беренчедн, икенчедн, минемч, синеч, сезнеч.

 

 

2011-2012 нче уку елына методик тема

 

Шр темасы Мктп темасы Укытучыны темасы
Белем бир учреждениесене методик эшен камиллштерд укытучыны нри сеше белем сыйфатын ктрд тп шарт булып тора.

 

Белем м трбия бирд злрене эшчнлегенд экологик-туристик концепцияне тормышка ашыручы укытучыларны нри квалификациясен ктр системасын камиллштер. Татар теле м дбияты дреслрнд терк схемалар куллану аша укучыларны танып-бел эшчнлеген активлаштыру, сламтлеклрен саклауга игътибарлы булу.    

 

Календарь-тематик план.

 

Дресне темасы Сг. саны ткр вакыты Ктелгн нтилр Контроль тре
Про-грамма буенча Фактик Махсус белем м кнекмлр Гомумбелем кнекмлре м уку эшчнлеге
1.Яа уку елы белн! (4 сг.)
1. Яа уку елы белн!     Башлангыч сыйныфта алган белемнрне кабатлау. Тылап алау кнекмлрен камиллштер.  
2. Лбиб Леронны “Херле ирт”шигырен снгатьле уку     Яа лексик бермлеклр злштер. Иск тшерерг, кулланырга, ист тотарга, кулланырга, барысы да, рбер сзлрен куллану. Татар телен хас авазларны дрес йт. Эзлекле сйли бел. Снгатьле уку.  
3. Р. Минуллин. “Аяз кайта мктптн” шигыре белн танышу, анализлау.     Котлау, котларга, иск тшерерг, ист тотарга, кулланырга, кагыйд, барысы да, рбер, димк, уыш, ярыйсы, уртача, шп, берке сзлрен сйлмг керт. Игътибарлылык, ихтыяри хтер кнекмлрен стер. Уку кирк- яраклары белн дрес эш ит белне формалаштыру. Шигырь ятлау
4. Б. Рхмтне “Белдем! Белдем!” шигыре.       Эчтлек сйл, план тз. Укучы образы турында гм. Мсткыйль уку мсьллрен куя бел.  
2.Кеше м сламтлек (9 сг.)
5. З. Гомрованы “зем ыештырдым” шигыре.     Физик хезмтне, сортны кеше сламтлеген ныгытуда роле, чисталыкны саклый бел, ярдмлш турында сйлш. Дреслек белн эшли бел. Лирик срг анализ ясау.  
6. “Рсим м Илнур” хикясе белн танышу.     Хикя эчтлеге буенча фикер алышу. Алап уку, трем ит, сорауларга авап бир.  
7. БС. “Минем кндлек режимым” – монологик сйлм.     Кндлек режим, башкарган эшлр, кнне ничек ткр турында сйли бел Эзлекле итеп сйли бел. БС.
8. “ни кайтуга” тексты белн танышу, анализлау.     нилрг ярдм ит- зе ярдм ит булуын тшендер. Фикерл слтлрен стер  
9. БС. “Мин- йд ярдмче” – хикя тз.     йд башкарылган эшлр турында эзлекле итеп сйли бел. Рсем буенча хикялр тзи бел. БС.
10. М. Газизовны “Ботка” шигыре.     Шагыйрьне иаты белн танышу. Лирик срне анализлау. Снгатьле уку кнекмлрен стер. Шигырь ятлау
11. “Ботка” шигыре буенча диалог тз.     Бирелгн сзлр, ситуациялр буенча диалоглар тзи бел Репликаларны тз м дрес интонация белн укый бел.  
12. В. Осееваны “Уллар” хикясе белн танышу.       нилрг карата хрмт, игътибарлылык, хезмтк хрмт турында гм корып сйли бел. Трем ит кнекмлрен стер.  
13. БС. “Гаилд эш бленеше”темасына гм оештыру.     ркем хезмт итрг тиешлек турында алау. Хезмтт- хрмт булуын тшен. Парларда эшли бел. БС
3.йд м кунакта (5 сг.)
14.   йд м кунакта дплелек кагыйдлре.       Яа лексика белн танышу (рхим итегез, рхст итегез, гафу итегез, сыйларга, сый, авыз итрг, кунакчыл, кунак итрг, табын, чын келдн, зинар чен). Сзлеклр белн эшли бел.  
15. . Бикчнтева “Тмле сз” хикясен рольлрг блеп уку.       Яа лексиканы актив сйлмг керт. Текстны трем ит, эчтлеген алау. з фикерене длилли бел.  
16. БС. “Тмле сз” хикясен згртеп язу.     План буенча хикяне згртеп язарга йрн. срне ахырын згрт бел. БС.
17. “Телефоннан сйлш” текстын уку.     Текстны эчтлеге белн танышу, анализлау. Рольлрг блеп укуны камиллштер.  
18. БС. Телефоннан сйлш дбе.     Телефоннан дпле итеп сйлшерг йрн, кагыйдлрне бел. Диалогик сйлмнрен стер. БС
4.Туган як табигате (10 сг.)  
19.   Туган ягым табигате.         Туган ягыбызны табигате, аны саклауны мияте турында сйли бел. Яа лексика белн танышу ( урман тавыгы, ач, ачлык, бака яфрагы, гзл, гзллек, нфис, нфислек, сокланырга, тигез, иркен, алан, бурсык, нлек, дала). Рсем буенча мллр, хикялр тзи бел.  
20. Ю. Ермолаевны “Ике пирожный” хикясен уку, анализлау.       Текстны эчтлеген бел, сорауларга аваплар бир алу. Вакытында берглп эшл м ял итне мияте турында алау, сйли бел. Рольлрг блеп уку кнекмлрен стер.  
21. БС “Ике пирожный” хикясен згрт, яа хикя язу     йрнгн актив лексик бермлек лрне куллану. Хикя эчтлеген згрт бел. БС
22. “Тавык, Тычкан м Кртлек” киятен лешч трем белн уку.     Текстны тулысынча алау, автор фикерен таба бел Трем ит бел.  
23. “Тавык, Тычкан м Кртлек” киятен схнлштер     Текст буенча диалогик сйлм тз. Хикяне тп фикерен таба бел. Снгатьле уку. Матур дбият срлрен снгатьле итеп укуны камиллш тер.  
24. В. Голявкинны “Витя качкан” хикясе белн танышу.     Хикяне алап уку, эчтлеге буенча фикер алышу, белем алуны кирклеген тшен. Матур дбият срлрен снгатьле итеп укуны камиллш-тер.  
25.     Л. Леронны “Супермалай” хикясе.       Ялкаулык м тырышлык турында гм корып сйли бел Монологик сйлмнрен стер.  
26. БС.“Супермалай” хикясене эчтлеген сйл.     Хикяне эчтлеген эзлекле итеп сйли бел. Хезмт сючнлек турында сйлш. Монологик сйлм стер БС
27. Г. Рхимне “Ялкау малай” шигырен снгатьле уку.     Теманы таба бел. Снгатьле уку. Шигырь ятлау.
28. БС. “Берг эшлибез, берг ашыйбыз” - сочинение.     йрнелгн лексиканы практикада куллану. Мсткыйль эшли бел. Сочинение №1
5.Уйныйбыз да, биибез д (10 сг.)
29. “Туган кн – келле бйрм” хикясе белн танышу.     Рольлрг бл, тексттан тп фикерне аерып ала бел, яа лексиканы злштер. Снгатьле итеп уку  
30. “ Гзл Лйсннрд” хикясен уку.       Текстка сорау кую , эчтлек сйл. млд сз тртибен саклап сйл. Логик фикерл. Нти ясау. Дреслек белн эшли бел.  
31. БС.“ Гзл Лйсннрд” хикясе буенча диалогик сйлм.       Бйрмнр турында белемнрен тирнйт. Дусларыда, кешед з-зене тоту кагыйдлре турында сйли бел.   Ситуатив кнеглр эшли бел БС
32. “Табын янында” хикясен уку, план тз.       миятле фикерне таба бел, план тз. Аудирование  
33. БС. “Табын янында” хикясен згртеп язу       йрнелгн лексиканы кулланып, хикяне згртеп тзи бел.   План буенча хикя тз. БС
34. Д. Аппакова.“Рстм” хикясен лешч трем белн уку.         Куелган сорауга тгл авап бир алу.   Дреслек белн эшли бел, трем ит.  
35.   Туган кн уеннары.       Туган кн уеннары, ырлары белн танышу.   Снгатьле итеп уку кнекмлрен стер.  
36. Татар халкыны тизйткечлре, санамышлары.       Тизйткеч м санамышлар белн танышу, ист калдыру.   Авазларны дрес йтеп тиз укырга йрн  
37. Р. Влиеваны “Туган кнд” хикясен уку, сорауларга авап бир.     Туган кн турында сйли, хикяне анализлый, образларга бя бир бел.   Куелган сорауга тгл авап бир алу.    
38. БС. “Туган кнг кунакка чакыру” - контроль диалог.       Туган кнг чакыра белерг, дпле итеп сйлшерг йрн. Диалоглар тз. БС
6.нрлр дньясында (4 сг.)
39. нрлр дньясында. “Олегны кефе юк” хикясе.     Яа лексика белн танышу: белгеч, ншрият, китапхан, китапханче, остахан, кулъязма, тарихчы, хрби хезмткр, янгын сндерче, хбрче, игенче, терлекче, урам себерче, ыештыручы. Текстны ишетеп алау. Сзлеклр, рсемнр белн эш. Презентация.  
40. Г. хтмованы “Дрест” шигырен уку, анализлау.     Актив злштерелгн лексик бермлеклрне сйлмд дрес куллану. Трем ит бел кнекмлрен стер.  
41. Х. Шабановны “Китап” шигыре буенча ситуатив биремнр эшл.       Текстны эчтлеген, ситуатив биремнрне алау. Тексттан сз, мл табуны камиллштер  
42. БС. “Яхшы уку чен нрс эшлрг кирк?” темасына диалогик сйлм.     Яхшы уку, килчкт нрне дрес итеп сайлау турында сйлш. Диалоглар тз БС
7.Музейлар м театрлар (5 сг.)
43. Татарстан музейлары.     Татарстан музейлары турында белешм бир. Яа лексика белн танышу, сйлмг керт (тарихи, дби, милли, фнни, борынгы, йбер, хзин, карачкы). стм материаллар белн мсткыйль эшлрг йрн.  
44. Татарстандагы театрлар.     Театр снгате, Татарстандагы театрлар, театр артистлары, аларны эшчнлеге турында мгълмат бир. Рсем буенча сйли бел.  
45. В.Осеева.“Згр яфраклар” хикясен уку.     Текстны эчтлеген алау, трем ит, тп фикерне аерып чыгара алу   Рольлрг блеп уку кнекмлрен стер.  
46. “Куркак юлдаш” киятен трем белн уку.     Чын дуслык, авыр чакта бер-бере ярдм ит, ташлап калдырмау, бердмлект кч булуы турында сйлш. киятне схнлштерерг йрн  
47. БС. Сюжетны згртеп, яа кият тз.       з фикерене телдн м язмача йт бел Язма сйлмд актив лексиканы куллану. Текст буенча диалогик-монологик сйлм тз. кият тз. БС
8.Татар балалар язучылары м шагыйрьлре (8 сг.)
48. Татар балалар дбияты.     Татар балалар язучылары, шагыйрьлре турында белемнрен тирнйт. Яа лексика белн танышу, сйлмг керт ( хтерд калдырырга, тормыш юлы, иат, иат ит, дби ср, хикя, мсл, чынбарлык) Текстны ишетеп алау.  
49. З.хмровны “лкче” хикясе белн танышу.     Хикя эчтлеге буеча фикер алышу, з фикерене йт бел. Яа лексиканы сйлмг керт (кимчелек, уай сыйфатлар, тискре сыйфатлар, клке хл, тапкыр (находчивый), булдыклы, булдыксыз, надан, алдакчы). Дреслек белн эш. Трем ит бел кнекмлрен стер.  
50. БС. З.хмровны “лкче” хикясен анализлау, сйлмг чыгу.     Текстны эчтлеген алау, трем ит, тп фикерне аерып чыгара алу Текст белн эшли бел, эзлекле итеп эчтлекне сйл БС
51. Ш. Галиевне “Мин” шигырен снгатьле уку.     Мактануны начар гадт булуы турында сйлш, дплелек кагыйдлрен иск тшер. Снгатьле итеп уку Шигырь ятлау
52. Н. Мдияровны “Инде мактанмас” шигырен снгатьле уку.     Белемлелекне кирклеген, мактануны начар гадт булуын тшен. Снгатьле итеп уку.  
53. Х. Гарданованы “Акыллы Карабай” хикясе белн танышу.     Татар теленд сз тртибен аеру. Текстны эчтлеге буенча план тзи бел.  
54. “Акыллы Карабай” хикясен анализлау, эчтлеген сйл.     Татар текстларын сйли бел, татар теленд сз тртибен злштер. Киркле лешне сайлап уку.  
55. БС. “Дрт аяклы дусларыбыз”, “Минем дусларым“ -сочинение язу.     Дуслар темасы бенча йрнелгн лексиканы сйлмд дрес итеп куллана белне кзт. Терк сзлрне кулланып, сочинение язу. Сочинение № 2
9.Сяхт ит. Спорт. (3 сг.)
56. Сяхт ит турында сйлш.     Яа лексика белн танышу, актив сйлмг керт (юлчы, хыял, хыялланырга, ышанырга, тимер юл вокзалы, елга порты, чит ил, дигез, ял йорты). Дресне темасын, куелган максатларны дрес алау.  
57. “Спорт – сламтлек чыганагы “ темасына диалогик сйлм.     Лексик-грамматик нормаларны саклап аралашу. Сзлеклр белн эшли бел.    
58. Без сяхт итрг яратабыз” темасы буенча ситуатив биремнр     Сяхтт булган урыннар, килчкк планнар турында сйли бел. Диалоглар тз. Дреслек белн эш.  
10.Татарстан – минем республикам (7 сг.)
59. Татарстан – минем республикам.     ТР турында белемнрен тирнйт. Яа лексика белн танышу, сйлмг керт ( миллт, итештерелерг, тзелерг, мул уыш, якын (около), билгеле (танылган), очратырга, крстерг, озынлык, тирнлек, биеклек). Яа текстны ишетеп алау, таныш сзлрг таяна бел.  
60. Г. Бшировны “Безне Татарстан” хикясе белн танышу.     ТР ны бай республика булуы турында гм кора бел, байлыклардан урынлы файдалана белерг, табигатьне сакларга кирклеге турында сйлш. Куелган сорауларны, текстны алау, эчтлеген сйлп бир алу.  
61. БС. “Дуслар иле” тексты буенча сорауларга аваплар язу.     Сйлм яалыгын дрес иткер. Татар сйлменд дрес интонация куя бел Уку материалы м ирекле тема буенча диалог тз. Эчтлекне план буенча сйли бел.    
62. Р. Минуллинны “Туган тел” шигыре.     Туган тел, татар теле турында белемнрен тирнйт, теллр белне мияте турында йт бел. Алап уку, эчтлекне сйли бел Шигырь ятлау
63. Ш. Галиевне “Тмле рхмт” шигырен анализлау.     дплелек кагыйдлрен бел. Снгатьле итеп уку.  
64. Х. Гардановны “Безне урам” шигыре.     Лирик срг анализ ясый бел, злре яшгн урам турында сйлрг йрн. Чаллы урамнары турында белемнрен тирнйт. Дреслек, урам рсемнре белн эш.  
65. “Татарстан елгалары” тексты стенд эш.         Алап уку, эчтлекне сйли бел. Татарстан елгалары, аларны мияте турында белемнрен тирнйт. Елгалар турында сйли бел. Укытучыны сйлвен, алатуын, укучыларны укуын, авабын тылый бел.  
11.й (5 сг.)
66. Иснме, й!     й билгелрен йт бел. Яа лексиканы сйлмд куллана бел ( ком,комлык, кызынырга, су коенырга, балык тотарга, сенерг, чикертк, черки, чебен, эссе, клг, илс, кк, йолдыз, орлык ччрг, стерерг, беренчедн, икенчедн, минемч, синеч, сезнеч). Ел фасыллары турында эзлекле итеп сйли бел. Табигать матурлыгын кзт, тоя бел.  
67. “Кем нрс ярата?” кияте.       киятне эчтлеген злштер, анализлау, кият геройлары турында гм корып сйлш алу. киятне дрес интонация белн укый бел.  
68. “Шрле кунак ыя” киятене двамын тз.     кият язу зенчлеклрен, кият трлрен злштер. Логик фикерл. Нти ясау.  
69-70. 5 нче сыйныфта ткннрне кабатлау. Уку елын йомгаклау.     Алган белемнрне гомумилштер, нтилр ясау, йомгаклау.