Жаымсыз (намсыз) стереотиптерді бзу тобы

Масаты: намды мінез лыты алыптастыру, клиеннті басалара ыайлы болуа йрету.

Бл топты ерекшелігі келесі екі крініспен сипатталады.

А) Жаымсыз мінез-лыа арсы рекет арылы тосауыл ою.

Б) Жаымсыз мінезін сз арылы оршауа алып, клиентпен одатасу.

Барлы топтарды топты іс-рекеттері бірнеше кезеде жне фазада жреді:

I – бадарлау кезеі (2-3 кездесу барысында)

II – айта ру кезеі (4-7 кездесу барысында)

III – бекіту (жаа тжірибені пысытау) 2-3 рет.

I-кезеде топтаыларды бір-бірімен таныстыру тренингі ткізіледі, еркін арым-атынас. Бл кезеде топтаылар рсімдік мселелерді шешіп, келесі кезеге даярлытан теді. Кезені соында топты алыптасуы аяталады, ажет болса атысушыларды бір-біріне эмоционалды атысына арай кіші топтар рылады.

II-кезе. Реконструкциялы немесе айта ру, топтаылар бір-бірінен ысылмай, здерін емін-еркін сезіне бастайды. Психологты тактикасы негізгі масата толы баынышты болады. Ол баланы мінез-лы сиысымсыз екенін аны крсетеді, атысушылар з мінез-лын згертуі ажеттілігін неше трлі діс-тсілдер кмегімен жасылап крсетіп тсіндіреді. Бл жадайда адамны ішкі кернеуі тмендеп, басаларды тсінуі, тілектестік, жанашырлы белгісі аны байалады. Кптеген сюжетті-рлді ойындар олданылып, арым-атынас мдениеті пысыталады.

Коррекцияны йымдастыруды осы кезеі е иыны болып есептеледі. йткені коррекцияланушы психикасында крделі згерістер пайда болады.

III кезеде коррекцияланушы мінез-лыны о крсеткіштерді траты етуге, оларды пысытауа психолог те кп кіл бледі. Бала зіні жаа тжірибесін мірге алып шыып, барлы жадайда сатауа шамасы келетініне сенуі ажет. Осы жаа тжірибені пысытауа арналан кптеген жаттыулар орындалады.

Психокоррекция жргізу масаты мен зерттелінген адамдарды жеке-даралы психологиялы ерекшеліктері туралы жинаталан мліметтерге байланысты бл жмыс екі баытта жзеге асырылады:

1. Нормативтерді ру коррекциясы.

2. Адамны даралы ммкіндіктерін дамыту коррекциясы.

Нормативтерді ру коррекциясы. Адамны ішкі жан дниесіні жеке даралы сипаттамасын леуметтік ортада абылданан нормативтерге сай келтіру коррекциясы топпен жргізіледі. Олар кбінесе арым-атынас мдениетін алыптастыру, мазасыздану жне агрессия кріністерін тмендету, жеткіншектерді жас ерекшеліктеріне байланысты орын алатын акцентуация мселелерін шешуге баытталан. Коррекциялы дістерді нтижелі болуы ауытуды синдромына жне бзылуды крініс беру симптомдарыны трлеріне туелді. Мектеп оушыларымен жне оларды ата-аналарымен жргізілетін корррекцияда арым-атынас тренингіні барлы трлері олданылады, олар мінез-лыты наты формаларын мегеруге кмектеседі жне клиентке зіні жан дниесіндегі неше трлі былыстарды орын аланына жауапкершілікті з мойнына алуды йретеді.

Сонымен атар р жас кезеіні жне леуметтік ортадаы р адамны атаратын ролдер репертуарына, клиентті алдында тран психологиялы проблемаларына байланысты психокоррекцияны жргізуді зіне тн кптеген ерекшеліктері бар. Мектепке дейінгі жас кезедегілерді негізгі проблемасы мектепте оытуа даярлыымен байланысты екендігі жоарыда айтылан. Сондытан бл жас кезеіндегілермен коррекциялы жмыстар оларды таным процестерін жетілдіру жне мектеп режиміне йрету, сыныптаы балалармен, оытушылармен арым-атынас жасауа икемділігін алыптастыру, ысаша айтанда оны барлы крсеткіштерібойынша мектеп міріне даярлау болып табылады. Бастауыш сыныптарда бл баыттаы психологиялы ызмет крсету жаластырылады.

Жеткіншек жас кезеіндегілермен жргізетін психокоррекция, баса жас кезедегілерден жиірек орын алады. Оны себебі осы жас кезеіні кптеген ерекшеліктерімен байланысты. Балаларды тпелі жас кезеінде басынан кешетін иындытары психокоррекциялау жне психологиялы кеес беруді негізгі себептері болып табылады. Жеткіншектерде жиі кездесетін акцентуация, агрессия, дидоктогенді невроздар баланы тлалы алыптасуына теріс серін тигізіп, оушыны мотивтік сферасыны бзылуына алып келеді.

Осы проблемаларды шешуге психологиялы кмек крсету, психопрофилактика, психокоррекция жасау жне баса мтаждара кмектесетін шараларды жйелі трде йымдастыру ажет. Оны ішінде баланы дамуын диагностикалау, оны барлы ммкіндіктерін ашу жне балалармен, оларды ата-аналарымен, малімдермен психологиялы ызмет шеберінде коррекциялы кмек крсету ажет.