азіргі олданыстаы ауыл шаруашылы техникалар

Ауыл шаруашылыы бізді елді маызды саласы ана емес, ол бкіл лемні жетік саласы болып саналады. Осы ауыл шаруашылы техникаларын жетелдіру шін,бкіл дние жзіні ауыл шаруашылы техникаларын шыаратын зауыттар мен фирмалар ат салысуда.лемні 40-а жуы елінде ,1300-ауыл шаруашылы техникаларын шыаратын фирмалар бар,олар 36000-а жуы техника трлерін шыарады.

Тракторлар. Келесі фирмалар 11-ден 331 кВт дейін (15-450 л.с.) уатындаы тракторларды негізгі жасаушылары мен ндірушілері болып табылады: «Case IH», «John Deere» (АШ); «Deutz-Fahr», «Fendt» (Германия); «Massey Ferguson» (Канада); «Same» (Италия). Шыарылатын тракторларды жалпы клемінде классикалы біріктірудегі толы жетекті доалаты тракторлары басым болады, ал кбінеесе 50-100 кВт уаттаы тракторлара назар аударылады. Мол уаттаы жылан бауырлы тракторларды «Agco Challenger», «Case IH», «John Deere» фирмалары, ал аса кп емес уаттаы (40,5-70 кВт) тракторларды «Same» (Италия) фирмасы шыарады. Кабина, озаыш, технологиялы ыдыстарды орналастыру айматары жне жабдыы орналасуыны р трлі бірктірмесі бар интегралды сызбасындаы тракторларды «Horsch», «Daimler Chrysler» (Германия) жне «JCB» (лыбритания) фирмалары шыарады.[3]

 

 

«John Deere»

Тракторы -(W27800)

Осы тракторларды кбінде келесі шешімдер олданылады.

1. Жанармайды жіберуді басаруды электронды жйесі; рлеу ауаны суыту; р цилиндрде 3-4 дейін клапан санын ктеру; озаышты суыту жйесіндегі ызуды згеру барысында алаша екеюіні автоматты згеріп отыратын брышы бар вентиляторлар. Осыны барлыы шамамен 7% жанармай немділігін ктеруге, жанармай шыынын бір саатта 167-ден 149-а дейін тмендетуге, 2003 жылы 1 шілдеден ЕО пен АШ енгізілген тарсылдау газдарыны саны мен рамы бойынша жаа ата экологиялы талаптарынан аспауа ммкіндік жасады.

2. Автоматты сатылысыз трансмиссиялар, 0,25-тен 50 км/с дейін озаыш жылдамдытарыны ке диапозоны; жктеме стіндегі бадаршаларды тек диапозон ішінде ана емес, диапозондар арасында да электронды ткізіп шіру.

3. Алдыы жне артыы жетекші кпірлерді немесе 4 доалаты біреуіні туелсіз салпыншаы, салпыншаты ткізу мен шіруі тракторды кабинасынан амтамасыз етіледі. Бл тракторды озалысы барысында болатын дмпулер мен соыларды жеілдетеді жне топырапен дайы байланысы арылы сйретпелі-шынжырлы асиетін жасартады.

4. Электронды жйесі бар кабинаны гидравликалы жне пневматикалы амортизациясы, ол дірілді жеделдетуін (2007 жылдан халыаралы талаптара сйкес 1,15 м/с² аспауы керек) тігінен, клдеінен жне озалысты бадары бойынша сндіруі шін ажет.

5. Тракторды автоматты жргізуді серік жйесі, ол тракторшыны ауыстырмайды, керісінше ке басып алатын саймандарды агрегаттау барысында, сіресе тнде жне нашар крінген жадайларында, оны жмысын жеілдетеді.

6. ріс жмыстарында жне ысымын згертпей 50 км/са дейінгі жктерді тасымалдау барысында тракторларды олдануа ммкіндік жасайтын тмен ысымды шиналар пайдаланады.

Топыра дейтін саймандар. Соы жылдарда лемдік тжірибеде топыраты деу жне оны эрозиядан орау, яни топыраты жыртудан бас тарту минимизацияны тенденциясы байалады. Біра жер жырту топыраа алдытарды, органикалы жне минералды тыайтыштарды, арамшптер мен оны тымдарын ену барысында аса тиімді болады. Сондытан да «Oxerum» (Швеция), «Lemken» (Германия), «Kverneland» (Норвегия) жне т.б. фирмалары шыаратын соаларды олдану ажеттілігі саталады.

азіргі заман соалары келесімен сипатталады: соа корпустары сатау ралдарымен жабдыталан; детальдарды 90% арнаулы мыты жоары алалы болаттан орындалады; жалпы соаны басып алу еніні згеруі барысында р корпусты басып алу еніні згеру механизмі бар; мбебап, брандалы жне табашалы болып толытырылуы ммкін. Соа корпустарыны тез тозатын бліктерін ауыстыру жйесі олданылады; соаны опырулары карбонизацияны алдыы атарлы технология бойынша жасалынан, яни сырты абатында кміртекті болуы жоартылан, ал ішкі абаты тмен алалы болаттан жасалынан; міндетті трде автошынжырлар олданылады.[3]

Бірнеше технологиялы операцияларды орындау ажеттілігіне байланысты ріс бойынша бір операциялы топыраты деуші агрегаттарды кп ретті жолдары шарасыз топыраты шамадан тыс алыдатуына жне деуіне келіп сотырады. Сондытан да «RAU» (Германия), «Kverneland» (Норвегия), «John Deere» (АШ) жне таы баса фирмаларды кбі басып алуды р трлі ені бар чизельді культиваторларды шыарады. Оларды ерекшелінетін белгісі серіппелі немесе серпінді таяшасыны бары болып табылады, бларда жыртылатын немесе кестіретін жмыс органдары бекітіледі. Ттынушыны тініші бойынша чизельді культиваторлар дискілі жмыс органдарымен, шыбыты немесе спиральді тегістегіштерімен толытырылуы ммкін.

 

«John Deere» (АШ)-топыра дейті техникасы.

 

Топыраты егіс алдындаы дайынды бойынша 2-3 операцияларды орындайтын рама саймандары ке таралан. Осындай машиналарды рылымы белсенді немесе пассивті жмыс органдары мен оларды рамын жинауымен ерекшелінеді. Осыдан баса олар тымдар себуді механикалы жне пневматикалы жйелерімен жабдыталуы ммкін.

Жаа топыра дейтін машиналарды згешелінетін ерекшеліктері болып табылатыны келесілер: жмысты наты жадайларына машиналарды жоары бейімделуі жне жмыс органдары мен оларды рамаларыны р трлі трлерімен толытырылуы арылы оларды ке ызметтік ммкіндіктері; топырата дымылды сііріп алу мен саталу ммкіндігін, топыраты эрозиядан орауын, алыдатылан топыраты деуін амтамасыз ету; уат жне пайдаланым шыындарыны тмендеуі; ебек ндірістігіні жоарылату мен сірген німні бір бірлігіне шыындарды азайту; ымбат, жоары уат шыындалатын жне экология жаынан зиянды гербицидтер мен пенстицидтерді олдануынан бас тартуа ммкіндік жасау.

Егістік машиналар. Дстрлі себетін аппараттарымен («Massey Ferguson», «Case», «Accord», «Amazone», «Nokka-Tume» жне т.б. фирмалары) де, орталы себуі бар сепкіштерді пневматикалы себілетін жйлерімен («Case», «John Deere», «Morris», «Flexi-Coil», «Horsch» жне т.б. фирмалары) де сепкіштерді жетілдіруі бойынша келесі баыттарда жмыстар жргізіледі: себілетін материалдары шін ыдыстарды сыйымдылыын лкейту; себілетін материалдар дозасыны натылыын жне оларды топыраа енгізу тередігіні біркелкілігін жоарылату; туктарды баса жата жне тымдардан тередеу орналастыру ммкіндіктері; егістен кейінгі ріс саязын тегістеу шін атарларды немесе зге жмыс органдарыны жеке тегістеу шін тегістіктерді олдану; ттынушы тініші бойынша атарлы, екі тігісті, жолды немесе кейлі егісті іске асыру шін сепкіштерді тегістеу тегістегіштерді жне жмыс органдарыны трлі типтерімен толытыру; р трлі даылдарды тымдарын себуін амтамасыз ету жне егісті егіс алдындаы деумен, туктарды енгізу, егістен кейінгі топыраты тегістеуімен немесе егістен кейін ріс саязын тегістеуімен алмастыру арылы сепкіштерді мбебаптыын жоарылату; материалдыты тмендету; саба бойынша тура себуді амтамасыз ету.

 

«John Deere»-асты себетін аппаратарыны трлері.

 

азіргі кезде жасаушыларды кбі сепкіштерді компьютер жабдыымен жабдытайды. Трактор кабинасында орналасан дисплейде агригат жылдамдыы туралы, себілген клем туралы, сепкен тымдарды саны жайында апарат крсетіледі. Мндай рал-жабдыты «Muller Electronik» атты Германия фирмасы шыарады. Егістік машиналар шін баылауды электронды ралдарын топтамамен «Dickey-John» жне «John Deere» (АШ), «RDS» (лыбритания) жне «Hessel» (Германия) фирмалары шыарады. Трактор кабинасындаы бл жйелерінде тымдарды себуі аяталан сошникті реттік саныны жары дабылдары; тымдарды егуді наты нормасыны санды индикаторы; тымдарды егу нормасы мен дозаторды жмыс тртібіні ткізіп шіргіштері; егілген клемні трт санды есептеуіші; технологиялы рдісі бзылуыны дыбыс дабылы крсетіледі.

Минералды жне органикалы тыайтыштарды, сімдіктер орауыны химиялы заттарын енгізуге арналан техникалары Бл топтаы техникалардыды жасауымен жне ндірісімен «Amazone»,«Rauch», «Boglalle», «Holaras», «Kverneland» «John Deere»жне т.б. фирмалары айналысады.

Осы машиналарды даму тенденциялары келесіде: жоалтуларды ысарту мен енетін заттар сапасыны жасартуы арылы сапасын жне оларды жмыс тиімділігін ктеру; операторлар ебегіні санитарлы-гигиеналы жадайларын жасарту мен оршаан ортаны орау мселесін шешу; агрегаттар мен ілмектерді химия жаынан траты олдану арылы машиналарды ызмет ету мерзімін зарту; енетін материалдара арналан ыдыстарды сыйымдылыын жне топыраа алыдатылан сер ету барысында басып алу енін жоарылату. азіргі жадайда ЕО пен халыаралы стандартизациялау йымыны нормаларына сйкес бріккіштерді стандартизациялау мселелері зекті болып табылады. Ядрохимикаттарды немді олдану, оршаан ортаны ластануы мселелері делетін объектіге ауа аыны мен тамшыларды электрзарядтарын олдану арылы жзеге асырылады.

 

« John Deere» -тыайтыш шашатын машинасы

Туктарды енгізуге арналан машиналарды азіргі дамуыны ерекшелігі сімдіктерді аымды ажеттіліктеріне сйкес туктарды енгізуге ммкіндік жасайтын рылымдарды жасау болып табылады. Бл жмыстар екі баытта іске асырылады: бірінші – координатты жер ісіні жйесін олдану арылы туктарды ышамды енгізу; екінші – оптикалы крсеткіштерді немесе арнаулы лазерлі жйелерді крсеткіштері негізінде азіргі замана сай тыайтыштарды (бірінші сатыда азотты) енгізу. Осы міндеттерді шешу шін келесі амал-тсілдер олданылады.

Автоматтандырылан лшегіш ралдар олданылады. Бл операция міндетті трде агрегат шірілгеннен кейін ткізіледі. Біра озалыс барысында здіксіз бункердегі туктерді лшейтін де жне аынды тртібінде енгізу нормасын есептейтін жйелері де бар. Мндай жйелер тыайтыштарды ышамды енгізуге жне жаа дамыан баыт – серік жаашыл жйлерді олдануы арылы координатты жер ісі шін оптималды болады.

Азоттаы ышамды ажеттілігін анытау шін оптикалы сенсорлар олданылады. Олар кнні кздерінде сімдіктерді спектралды рефлексиясын анытайды. лшемдерді нтижесіне байланысты тиісті дозалыына автоматты трде шашыратышты алпына келтіруі ткізіледі. Осы фирмалармен атар, лазерлік жйелер сынылады, олар уаыт пен ауа райына арамастан, байланыс жасамау арылы сімдіктерде азотты болуын анытай отырып жне азіргі замана сай дозаторды азот нормасына келтіріп, сімдіктерде шыра рдісіне (флюоросценсиясына) келіп сотырады.