Кпжиілікті абылдау-таратыша жктемені интенсивтілігін есептеу
КЖТ келіп тсетін жктемені есептеу шін, нмірді жиілікті беру дісімен ызмет крсетуші телефонды аппараттар, КЖТ орташа орын алу уаытын анытау ажет.
ГТС абоненттерімен байланыс кезінде КЖТ уаыты алынады жне абоненттік нмірді теру уаыты:
(4.1.)
Арнайы ызметін шаыру кезінде КЖТ 
уаытына алынады жне екі нмірді теру уаыты:
(4.2)
МЧПП ішкізоналы жне алаішілік байланыс кезінде АТС жауабын тыдау уаытына, АМТС-ке шыу индексін теру (8 цифр), АМТС жауабын тыдау уаытына, ішкізоналы байланыс индексін теру (2 цифр) жне ішкізоналы байланыс жеті санды зоналы нмірін немесе алааралы байланыс кезінде он санды алааралы нмір теру уаытына орын алып ойылады. АМТС-ке келіп тсетін жктеме ішкізоналы жне алаішілік байланыс арасында шамамен те блінеді. лкен ателікті ескерместен автоматты коммутацияланатын алааралы желіге келіп тсетін жктеме интенсивтілігінде халыаралы телефон желісіне келіп тсетін жктеме де ескерілген. Осыны ескере отырып, ол келесі тедеумен есептеледі:
(4.3)
Нмірді жиіліктік дісімен беру телефонды аппараттара ызмет крсететін, МЧПП –а келіп тсетін жктеме интенсивтілігі келесі тедеумен аныталады:
(4.4)
Мндаы 
- МАЛ абоненттік сызытарыны орын алу уаыты;
(4.5)
жиіліктік діспен нмірді беру телефонды аппараттары бар абоненттерден келіп тсетін жктеме интенсивтілігіні лесі:
(4.6)
арастырылып отыран мысал шін (4.1-4.6) тедеулеріне сйкес келесі мндерді аламыз:
с.
с.
с.
с.
Эрл.
МЧПП, ызмет крсетуші шыыс жне кіріс байланыстырушы сызытары алан нмірді беру уаытына тадап алынан АТС-ке баытты анытайтын АТС 
кодын тергеннен со орын алынып ойылады:
Мнда он алтылы итерация кезінде 
.
Орын алу уаытын айта есептеуді ескере отырып МЧПП-а жктеме кіріс жне шыыс жктемесіне пропорционалды:
Мнда 
жне 
- ЦСЛ бойынша жобаланатын АТС-ке кіріс жне шыыс жктемесі. Бізді мысал шін:
с.
Эрл.
4.1 Арналар санын анытау
АТСЭ-дан шыыс арналарын есептеу Г [1] осымшасында келтірілген Эрлангты бірінші формуласы арылы жзеге асырылады. АТС арасындаы арналар шін он алтылы нмірлі желі шін р=0,01, ЗСЛ шін р=0,005, СЛМ шін р=0,002 жне УСС арналары шін р=0,0001.
.
V 15-11+ V 11-15=Е(22,87+24,35:0,01)=Е(47,22:0,01) = 61 арна
V 12-15+ V 15-12=Е(33,36+32,33:0,01)=Е(65,69:0,01) = 82 арна
V 13-15+ V 15-13=Е(36,25+35,49:0,01)=Е(71,74:0,01) = 88 арна
V 14-15+V 15-14=Е(53,97+56,4:0,01)=Е(110,37:0,01) = 128 арна
V 157-15+ V 15-157=Е(12,31+11,107:0,01)=Е(23,417:0,01) = 35 арна
V усс-15+V 15-усс=Е(10,72+10,72:0,01)=Е(21,44:0,01) = 32 арна
V зсл-15+V 15-зсл=Е(21+21:0,005)=Е(42:0,005) = 57 арна
Vслм-15+V 15-слм=Е(21+21:0,002)=Е(42:0,002) = 62 арна
АТСК-дан арналар саны эффективті ол жеткізу дісімен аныталады. q=2 кезінде минималды ол жеткізу ГИ 80x120x400 блогы шін мынаан те болады:
Блокты бір кірісіне жктеме интенсивтілігі b=0,65 Эрл деп арастырайы. Онда ол жеткізушілікті математикалы ктуі келесіге те болады:
Q=0.75 эмпирикалы коэффицент кезінде эффективті ол жеткізушілік келесіге те болады:
жне Р=0,01 жоалтулар кезінде О’Делла формуласы кмегімен арналар санын анытаймыз. Мндаы 
жне 
Жобаланатын АТСЭ-71-ге енгізілген шыыс жне кіріс осынды арналар саны те болады:
545арна.
р ИКМ сызыы 30 апаратты арналардан трады, сондытан р баыт шін ИКМ сызытарыны саны те болады:
(4.7)
Мндаы ][ белгісі е жуы бтін санын крсетеді.
N 15-11+ N 11-15=61/30=2 сызы
N 12-15+ N 15-12=82/30=2 сызы
N 13-15+ N 15-13= 88/30=3 сызы
N 14-15+N 15-14= 128/30=3 сызы
N 157-16+ N 15-157= 35/30=1сызы
N усс-15+N 15-усс= 32/30 =1 сызы
N зсл-15+N 15-зсл= 57/30=2 сызы
Nслм-15+N 15-слм= 62/30=2 сызы
=545/30=18 мод
4.2 Тадалан жйені терминалды модульдер санын есептеу
S-12 негізінде р трлі модульдер осылатын цифрлы коммутациялы ріс жатыр. ASM аналогты абоненттер модуліні клемі 128 абоненттік сызытара дейін осылуды амтамасыз етеді. Бл модуль аналогты сигналдарды цифрлы сигналдара трлендіреді. Олар 32-арналы ИКМ – трактте цифрлы коммутациялы ріс арылы 4 Мбит/с жылдамдыпен жіберіледі.
Абоненттік сызытар баытында модуль цифрлы сигналды аналогты сигнала трлендіреді. Молдульді басты функциясы сызытарды кйін, байланысты орнату мен зуді баылау болып келеді. 6000 нмірлі станция клеміне ASM санын есептейміз:
(4.8)
мндаы N-жобаланатын станция сыйымдылыы.
ASM модулі.
DTM цифрлы байланыс сызытарыны модулі баса АТС-ді кіріс жне шыыс цифрлы БС (СЛ) -ді жобаланатын АТС-71 DSN цифрлы коммутациялы рісіне осуа ммкіндік береді. Бл БС (СЛ) ИКМ тракттер трінде рылан. DTM бір модуліне 30 сйлесу арнасы осылады.
(4.9)
DTM модулі.
(SCM) ызмет крсету комплетісіні модулі кп жиілікті сигнализация сигналын дейді. Бл модуль ИКМ дісімен кодталан тональді сигналдарды анализдейді. Олар байланыс сызытарынан жне тастатурный нмірді терумен телефонды аппараттармен кіретін, жне оларды цифрлыа трлендіреді. Бл модуль керек кезде конференц – байланысты орнатады.
МЧПП саны жктеме интенсивтілігі р=0,001 жне ол жеткізерлік осылу кезінде аныталады.
,
.
р МЧПП терминалды модулі 30 кп арналы абылдау-таратыштан трады, сондытан терминалды модульдер саны те болады:
SCM модульдері резервтеуді ескерумен екі болады.
Басаруды осымша элементтеріні санын есептеу
Басаруды осымша элементтері (БЭ) (АСЕ –ні аылшынша аббревиатурасы) басаруды терминалды элементтері шін осымша ызметтерді атарады. Осындай ызметтерге келесілер кіреді:
- шаырулара ызмет крсету;
- тарификация бойынша деректер жинау;
- деректер жинау жне басару сызытары ресурстарын басару;
- административті басару жне бас тарту кезінде АСЕ орау.
- операторды ызмет крсетуі жне баса ызметтер.
осымша элементтер санын V арылы рнектейміз.
АСЕ шаыруа ызмет крсету кезінде келесі ызметтерді орындайды:
- префикс анализі жне есеп элементін анытау - 
;
- алалы абонентті идентификациялау - 
;
- тарифті анализдеу - 
;
- тракт ресурстарын лестіру - 
;
- трактов ресурстарын координациялау - 
;
-бірігіп жмыс істеуші рылылар деректерін анализдеу - 
;
-арапайым жне иын ДВО-ны деу - 
;
Бірінші ш ызметтерді іске асыру шін осымша элементтер саны Alcatel фирмасыны сынылан рнегімен аныталады.
(4.10)
деп аламыз
Тртінші жне бесінші ызметке басаруды осымша элементтері келесі рнекпен аныталады:
алан ызметтерді орындау шін бір АСЕ жне 
бір резервті олдану сынылады. осымша ызметтерді амтамасыз ету:
- тарификациясы бойынша деректер жинау АСЕ 
;
- ресурстармен басару жне деректер жинау шін АСЕ 
;
-административті басару жне отказ кезінде ACF орау 
;
-тапсырыс берушімен келісім бойынша баса осымша ызметтер шін АСЕ 
.
Барлы АСЕ
Наты жобаларда АСЕ-ні есептеу сыйымдылыы 9600 абоненттік сызытары райтын, ішкі топтары ызмет крсетілуін ескере отырып жргізіледі.
S-12 типті кез келген станциялар жабдыталан жйелік басару модульдеріне кіреді:
- перифериялы рылылар модулі (P&L). р станцияда міндетті трде P&L екі модулі орнатылады. Олар автивті/резервті режимде жмыс істейді;
- Тактілі жне тональді сигналдар модулі (С&Т). р станцияда міндетті трде С&Т модулі орнатылан. Ол активті/ысты резерв режимінде жмыс істейді;
- мониторлы модуль АСЕ (MONI). детте станцияда бір MONI модулі болады, ол симплексті режимде жмыс істейді;
-байланыс сызытарын тестілеуді жетілдірілген модулі (ITTM). детте станцияда бір ITTM модулі болады, ол симплексті режимде жмыс істейді.
р трлі хабарларды беру шін станцияда DIAM модульдері орнатылады. DIAM модульдер саны абоненттен берілетін хабарды затыы мен санымен аныталады. Станцияларда детте екіден тртке дейін осындай типті модульдер орнатылады.
4.3 Басты баспалда жазытытар санын
Спаренді баспалдааол жеткізу коммутаторы (СД) 8..11 порттары арылы басты баспалда жазытыына осылады. Екі басты баспалдажазытыы кезінде 69 Эрл дейін жктемеге ызмет крсете алады. Онда сегіз МАЛ-а дейін немесе трт МЦЛ-ге дейін болуы ммкін.
(4.11)
где 
- ЦСЛ-ды бір арнасына келіп тсетін жктемені орташа интенсивтілігі.
Эрл.
Эрл.
20% айта жктеу ескере отырып:
Эрл.
Осыдан, басты ступеньде трт жазыты болу ажет, йткені олар 159 Эрл жктеме интенсивтілігіне дейін ызмет крсете алады.
СД абоненттік сызытары модулдерімен жктеу (МАЛ).
мнда 
Есептеулер нтижесі берілген жазытыта трт жне берілген удельной СДда 2 МАЛа дейін жктемені осуа болады.
4.4 Коммутациялы ріс элементтерін есептеу.
рбір спаренный цифрлы коммутатор (ЦК) ступені 0..7 порттарына ол жеткізу сегіз терминалды модульдерге дейін осылу ммкін. Сегізінші шыыстар нольдік жазытыты ЦК бірінші звеносына осылады, тоызыншысы – біріншіге, оныншысы – екіншіге жне он біріншісі – шінші жазытыа осылады. Осы кезде, егер ЦК СД шыысыны біреуі басты ступеньні бірінші кірісіне осылады. Мнда l=0,1,2,3, онда сол сияты ЦК баса кірісінен осылу бірінші звеноны бірінші жне тртінші ЦК осылады. 12..15 СД шыыстары МЧПП жне осымша басару шін олданылады. Бізді мысалда, М есептеу коэффициенті крсетілген, СД 2 МАЛ дейін осылу ммкін. Сондытан, МАЛ осылулары шін СД саны те болады:
АТС-ке р ИКМ ЦСЛ цифрлік байланыс сызытары (МЦЛ) модульдеріне осылады. Мультипорта трт МЦЛ дейін осыла алады. Сондытан мультипорттар саны те болады:
Бір жазыты ступень екінші жне шінші ЦК звено санын былай деп аламыз:
, 
.
Сурет-4.3 Стансаны функционалды схемасы
4.5 АТС- функционалды слбасы
7000 номер шін рамында 4 СД осылан 55 МАЛ бар АТСЭ функционалды слбасы 4.3 суретте крсетілген, 4 СД жне 18 МЦЛ осылан.
Бір жазытыта басты стуепньнін бір секциясы бар, бірінші оырау шалуда ыры трт ЦК жне екінші оырау шалуда ыры трт коммутаторында бар. 4.3 кестеде келтірілген СД жне ЦК1 МАЛ жне МЦЛ лестірілген.
8 кесте- Абоненттік жне байланыстыру сызытарыны модульдерін осу
| СД | ||||||||||||||
| МАЛ | ||||||||||||||
| МЦЛ | ||||||||||||||
| ЦК1 | ||||||||||||||
| ЦК2 | ||||||||||||||
| ЦК3 |
Орытынды
Осы курсты жмыста мен байланыс коммутациясыны барлы сипаттамаларын зерттедім. Байланыс жйесін рып, матрица кестесін толтырдым. Кіріс жктемені, шыыс жктемені анытадым. Жктемені интенсивтілігін кпарналы таратышта анытадым. ИКМ осылыс сызытарын жргіздім.
Дебиеттер тізімі
1. Система Alcatel 1000 S-12. Концепция и технология. – Алматы: Учебный отдел «Казактелеком», 1999. – 415 с.
2. Alcatel 1000 S-12. Техническое описание. – Алматы: Учебный отдел «Казактелеком», 2000. – 245 с.
3. Обзор Alcatel 1000 S-12. – Алматы: Учебный отдел «Казактелеком», 1999. – 356 с.
4. Корнышев Ю.Н., Фань Г.Л. Теория распределения информации: Учебное пособие для вузов. - М.: Радио и связь, 1985. -184 с., ил.
5. Корнышев Ю.Н., Пшеничников А.П., Харкевич А.Д. Теория телетрафика.- М.: - Радио и связь, 1996.-272с.
6. Маркин Н.П. Принцип построения и проектирование системы С-12. –М.: МТУСИ, 1994.-21с
7. Попова А.Г., Пшничникова А.П. и др. Зарубежные системы автоматической коммутации.-М.:1991.-80с.
8. Буланова А.В. и др. Основы проектирования электронных АТС типа АТСЭ-200/МИС.-М.: 1988.-60с.
9. Захаров Г.П, Симонов М.В., Яновский Г.Г. Службы и архитектура широкополосных цифровых сетей интегрального обслуживания.-М: Экотрендз, 1993.-102с
10. Беллами Дж. Цифровая телефония / Пер. с англ.- М.: Радио и связь, 1986.- 544 с.
11. Баркун М.А., Ходасевич О.Р. Цифровые системы синхронной коммутации. - М.: Эко-Трендз, 2001.- 192 с.
12. Гольдштейн Б.С., Системы коммутации. – СПб.: БХВ - Санкт-Петербург, 2003.-318с.