Сырыманы жаралуы мен салдары андай?

Таужыныстарды ия беткейлердегі жылжуы сипаты бойынша да, масштабы бойынша да р трлі болады. Атап айтанда, са жылжулар немесе кшкіндер, ірі жылжулар немесе сырымалар жне таужыныстарды ірі массивтеріні кенет лап тсуі немесе опырылымдар блінеді, олар детте таулы аудандара тн. Е лкен мнге табиатта ке таралан сырымалар ие болады. Сырыма – таужыныс массивтеріні ауырлы кші ыпалынан табии жылжуы, ол жерасты суы рекетінен жне имада пластикалы саз горизонттар болан кезде жреді. Бзылмаан кйде мндай саздарды кдімгілерден айырмасы шамалы. Біра олар механикалы рекет ету мен ылалданан кезде жоары пластикалылыа ие болады.

Жерасты суы андай тзілімдер мен бедер пішіндерін жасайды?

Мнай мен газ кенорындарындаы жерасты суын зерттеуді мні андай?

Мнай-газ кенорындарында мнай мен газ жерасты суымен бiрге орналасады. Мндай жадайда олар тыыздыы бойынша табии жiктеледi (сепарацияланады), яни газ е жоары жаына орналасады, одан тмен абатты мнайа аныан блiгi, ал е астында – сулы абат жатады. абатты бл блiкшелерi бiр-бiрiнен шартты трде газ-мнай жапсары (ГМЖ) мен су-мнай жапсары (СМЖ) беттерi арылы блiнедi. Газ, мнай мен суды табии жiктеуге оларды жоарыда айтыландай абiлетi, мнай мен газды табии жадайда арнайы ттыштарда орналасуы себеп болады. Е кп тараланы рылымды типтi ттыштар, яни абаттарды тiмсiз таужыныстармен жабылан дес иiлiмдерi.

Мнай-газ кенорындарыны абатты суы М.А.Жданов жне т.б. (1966 ж) бойынша, мнай жатынына немесе мнайлы абата атысты бiрнеше трлестерге блiнедi: 1) тменгi шетiндегi су мнайлы абатты тменгi блiктерiнде орналасып, мнайлы жатынды астынан кернеп трады; 2) табанды су барлы рылым ауымында, оны дес блiгiн оса аланда, мнайлы абатты тменгi, табанды блiгiнде орналасады; 3) аралы су сулы абаттарда немесе бiрегей мнай ндiру нысаны болып табылатын мнайлы абатты абатшаларында болады. жоары су мнай жатыныны стiнде жатан таза сулы абатта, ал тменгi су мнай жатыныны астындаы таза сулы абатта орналасады.

Мнай кенорындарында ошауланан газ жатындары мен жерасты суыны кптеген типтеріні болуы мнай, газ бен суды арасындаы жапсарларды ртрлі жадайына да келеді. Атап айтанда, тменгі шеткі су шін мнай-газ жапсарыны жадайы екі – сырты жне ішкі контурмен аныталады. Сырты контур мнайлы абатты жабыны бойынша, ал ішкісі – табаны бойынша жргізіледі. Мнайлылыты ішкі жне сырты контурларыны арасында орналасан абат блігіні жоары жаында мнай, тменгі жаында су орналасып, ол контур маы белдемі деп аталады.

Балшы жанартаулары деген не?

Жерасты суыны геологиялы рекетi пiшiндерiнi арасында ерекше орын алатыны – мезгiл-мезгiл каналдардан з бетiнше газ, су мен балшы атылайтын балшыты вулканизм былысы.

Балшы жанартаулары бiршама ке таралан. Олар Румыния, Италия, Мексика, Бирма, ытай, т.б. елдерге белгiлi. ТМД аумаында балшы жанартаулары зiрбайжанда, азастанда, Тркіменстанда, сонымен атар Тамань жне Керчь тбектерiнде орналасан. Е жасы зерттелгенi зiрбайжандаы балшы жанартаулары, оларды саны 200-ден асады.

рылысы бойынша балшы жанартаулары магмалы суды табии кздері – гейзерлерді еске тсіреді. Егер балшы вулканизмі німдеріні арасында газ бен су басым болса, онда жер бетінде сальза – сйы балшыа толан алап жаралады. Одан мезгіл-мезгіл грифон трінде газ бен су атылайды. Атылама німдеріні арасында балшы пен таужыныстарды атты сынытары басым болан жадайда, сальза болан жерде біртіндеп жайпа тбе – балшы шоысы сіп шыып, ол шоы брекчиясынан трады. Балшы вулканизміні бл айрыша німі саз материалмен цементтелген тбірлік таужыныстарды шкір, жмырланбаан жне іріктелмеген сынытары болып табылады. Канал шоыны тбесінен шыып, кратер жасайды. ал атылаан балшы шоыны беткейлерінде баяу аатындытан, шоы биіктеп се береді.