Бап. Сатандырушыны сатандыру тлемiн жзеге асырудан босатуды негiздерi

1. Сатандырушы, егер сатандыру жадайы:
1) сатанушыны, сатандырылан адамны жне (немесе) пайда алушыны, ажетті орану жне аса ажетті жадайда жасалан іс-рекеттерді оспаанда, сатандыру жадайын тудыруа баытталан не оны басталуына ыпал ететін асаана жасалан іс-рекетіні;
2) за актiлерiнде белгiленген тртiппен сатанушыны, сатандырылан адамны жне (немесе) пайда алушыны асаана жасалан ылмыстар немесе сатандыру жадайына себептi байланысты кiмшiлiк ы бзушылытар деп танылан iс-рекетiнi салдарынан болса, сатанушыа сатандыру тлемiнен толы немесе iшiнара бас тартуа ылы.
Егер сатандыру жадайы жауаптылыта сатандыру объектiсi болып табылатын тланы кiнсiнен болса, онда сатандырушы азаматты-ыты жауаптылыты сатандыру шарты бойынша сатандыру тлемiн жзеге асырудан босатылмайды.
Сатандырушы сатандырылан адам айтыс болан жадайда, егер лiм зiн-зi лтiрудi салдарынан болса жне осы уаыта дейiн сатандыру шарты кемiнде екi жыл олданылып келсе, жеке сатандыру шарты бойынша тленуге тиiс сатандыру тлемiн жзеге асырудан босатылмайды.
2. з еркiмен сатандыру шартында жне мiндеттi сатандыру туралы за актiлерiнде згеше кзделмегендiктен, егер сатандыру жадайы:
1) ядролы жарылысты, радиацияны немесе радиоактивтiк заымдануды серi;
2) скери имылдарды;
3) азамат соысыны, алуан трлі халы толуларыны, жаппай тртiп бзушылытарды немесе ереуiлдердi салдарынан басталан болса, сатандырушы сатандыру тлемiн жзеге асырудан босатылады.
3. Млiктiк сатандыру шартында згеше кзделмегендiктен, сатандырушы алып ою, тркілеу, реквизициялау, ттындау немесе мемлекеттiк органдарды кiмiмен сатандырылан мліктерді жою салдарынан болан залалдар шін сатандыру тлемiн жзеге асырудан босатылады.
4. Сатандырушыны сатандыру тлемiн жзеге асырудан бас тартуы шiн мыналар да:
1) сатанушыны сатандырушыа, сатандыру объектiсi, сатандыру туекелi, сатандыру жадайы жне оны зардаптары туралы крінеу жалан млiметтер хабарлауы;
2) сатанушыны сатандыру жадайынан болан залалдарды азайту жнiндегi шараларды асаана олданбауы (осы Кодекстi 829-бабы);
3) сатанушыны залалдар келтiруге кiнлi тладан млiктiк сатандыру бойынша залалдара тиiстi тем алуы;
4) сатанушыны сатандыру жадайы басталуыны мн-жайын тексеруде жне одан келген залалдарды млшерiн белгiлеуде сатандырушыа кедергi жасауы;
5) сатандыру жадайыны басталандыы туралы сатандырушыа хабарламау (осы Кодекстi 835-бабы);
6) сатанушыны сатандыру жадайыны басталандыы шін жауапты адама талап ою ытарынан бас тартуы, сондай-а сатандырушыа талап ету ыын ткiзу шiн ажеттi жаттарды беруден бас тартуы (осы Кодекстi 840-бабы). Егер сатандыру темi ендiгi тленiп ойан болса, сатандырушы оны толы немесе iшiнара айтарылуын талап етуге ылы;
7) за актiлерiнде кзделген баса да жадайлар негiз болуы ммкiн.
5. Сатандырушыны сатанушыны алдындаы сатандыру жауаптылыынан оны осы бапта кзделген засыз iс-имылдарыны себептерi бойынша босату, сатандырушыны сонымен бiр мезгiлде сатандырылан адама немесе пайда алушыа сатандыру тлемiн жзеге асырудан да босатады.
6. Сатандыру шартыны талаптары бойынша, егер бл за актiлерiне айшы келмейтiн болса, сатандыру тлемінен бас тартуды баса да негiздерi кзделуi ммкiн.
7. Сатандыру тлемінен бас тарту туралы шешiмдi сатандырушы абылдайды жне ол бас тартуды длелдi негiздерiмен жазбаша нысанда сатанушыа хабарланады.
8. Сатандырушыны сатандыру тлемiн жргізуден бас тартуына сатанушы сота шаымдануы ммкін.

840-бап. Сатанушыны залалдарды теу ытарыны сатандырушыа ауысуы (суброгация)

1. Егер млiктiк сатандыру шартында згеше кзделмесе, сатандыру тлемiн жзеге асыран сатандырушыа, сол тленген соманы шегiнде, сатандыру нтижесiнде телген залалдар шiн жауапты адама оятын сатанушыны (сатандырылан адамны) талап ою ытары ауысады. Алайда асаана залал келтiрген адама ойылан талап ою ытарыны сатандырушыа ауысуын жоа шыаратын шарт талабы жарамсыз болады.
2. Сатандырушыа ауысан талап ою ыы сатанушы (сатандырылан адам) мен залалдар шiн жауапты адамны арасындаы атынасты реттейтiн ережелерді сатай отырып жзеге асырылады.
3. Сатанушы (сатандырылан адам) сатандыру тлемiн алан кезде сатандырушыа барлы жаттар мен айатарды беруге жне оан талап ою ытарын жзеге асыру шiн ажеттi барлы млiметтердi хабарлауа мiндеттi.
4. Егер сатанушы (сатандырылан адам) сатандырушы тлеген шыындар шiн жауап беретiн адама талап ою ытарынан бас тартса немесе сатанушыны (сатандырылан адамны) кiнсiнен бл ыты жзеге асыру ммкiн болмаса, сатандырушы сатандыру тлемiн толы немесе тиiсiнше оны бiр блiгiн жзеге асырудан босатылады жне арты тлеген соманы айтаруды талап етуге ылы.