Баылау сратары

 

1. Кирхгофты бірінші заын тжырымда?

2. Кирхгофты екінші заын тжырымда?

3. уат балансы деп нені айтады?

4. Потенциалды диаграмма не шін ажет?

5. Резистордаы тоа осылан кернеуді екі есе арттырса то алай згереді?

6. ш резистор параллель жаланан тізбектегі жалпы то саны егер резистордаы тоты екі есе тмендетсе алай згереді?

7. оректендіру кзіні теріс уаты нені білдіреді?

8. уат балансын ранда резистивті элементте теріс уат бола алады ма?

9. Потенциал нктелеріні бір э..к. кзінен екіншіге ауысандаы згеріп отыруы немен тсіндіріледі?

Зертханалы жмыс № 3

Траты кернеу кезінде сызыты пассивті элементтері бар тізбектерді электрлік кйін зерттеу

 

Жмысты масаты: то абылдауыштарыны тізбектей, параллель жне аралас осылысындаы электр тізбегіні жмыс принципін талдау.

 

Жалпы мліметтер

3.1 суреті бойынша схемада тізбектей жаланан ш резистор (олар арылы бір ана то теді), U кернеуі мен энергияа осылан.

Сурет 3.1. Кедергілерді тізбектей осылуы

 

Жктемелерді тізбектей осылуы

Кирхгофты екінші заы бойынша тізбек шін:

мндаы - барлы тізбекті жалпы кедергісі.

Тізбекті жалпы уаты:

.

Жктемелерді параллель осылуы

Схемада (сур. 3.2) резисторлар R1, R2, R3 параллель жаланан (бір кернеуді астында) жне U кернеу кзіне осылан.

Кирхгофты бірінші заы бойынша арастырылатын тізбек шін:

Сурет 3.2. Кедергілерді параллель осылуы

 

,

мндаы - тарма ткізгіштігіне те тізбекті жалпы ткізгіштігі.

Тізбекті жалпы уаты:

,

.

Егер тізбекте параллель жаланан екі кедергі болса, онда

немесе

, ,

. (3.1)

Екінші тарматы тоы шін де:

. (3.2)

(3.1) жне (3.2) формулалары жалпы то белгілі болса, ажырасан жерде тоты оай анытауа ммкіндік туызады.

Жктемелерді аралас осылуы

Тізбекте (сур. 3.3 (а)) кейбір кедергілер параллель кейбіреулері тізбектей жаланан. Мндай тізбектегі тотар 3.3 суретінде крсетілгендей тізбекті кезектеп жинатау дісімен есептелінеді:

,

 

Uab
4  
U
в)
б)
а)
а
R4

Сурет 3.3 Эквивалентті кедергіні есептеу схемасы

 

Онда тізбектегі жалпы то: .

 

Кернеу (сур. 3.3 в). алан тотар:

 

, .

уатттар балансы

Кез-келген электр тізбегінде уат балансы болады. Энергия кздерінен алынатын уат осындысы рашан пайдаланылатын уат осындысына те болады.

немесе

.

 

Егер Еk кзіні баыты мен Ik то сйкес келмесе, онда озалтыш режимінде істеп, уаты теріс мнмен алынады.

 

Жмысты мазмны

 

1. Тарматалан жне тарматалмаан электр тізбектеріні схемаларын жинау.

2. Траты кернеу желісіне кернеу жне то мндерін осып, тік жне жанама діспен лшеулер жргізу. Реостат ттынатын уатты лшеу.

3. Тжірибелік берілгендермен уат балансын тексеру.