Жмысты орындауа нсау

 

Зертханалы жмысты орындау шін тарматалан жне тарматалмаан электр тізбектеріні схемаларын жинау ажет (сур.3.4, 3.5., 3.6).

Сурет 3.4 То абылдауыштарын тізбектей жалаандаы электр тізбектерін зерттеу схемасы

 

 

Сурет 3.5 То абылдауыштарын параллель жалаандаы электр тізбектерін зерттеу схемасы

 

 

Сурет 3.6 Аралас типті тізбекті зерттеу схемасы

 

Кернеу жне кедергі кздеріні мндері з бетінше алынады. сынылатын интервал: кернеу – 100…1000 В, реостат кедергісі – 50…500 Ом.

Тізбекті жинатааннан кейін тжірибе жргізуді бастайды. Кернеу мен тоты тура жне жанама діспен есептелген нтижелері 3.1, 3.2, 3.3 кестелеріне енгізіледі.

Кесте 3.1 – То абылдауыштарын тізбектей жалаандаы электр тізбектерін есептеу мен лшеулеріні нтижесі

Бекітілген	діс	Тжірибе нтижесі
Е	R1	R2	R3	I	U1	U2	U3	Rэкв	P
				тура					-	-
				жанама
				тура					-	-
				жанама

 

Кесте 3.2 – То абылдауыштарын параллель жалаандаы электр тізбектерін есептеу мен лшеулеріні нтижесі

Бекітілген	діс	Тжірибе нтижесі
Е	R1	R2	R3	I	I1	I2	I3	Rэкв	P
				тура					-	-
				жанама
				тура					-	-
				жанама

 

Кесте 3.3 – Пассивті элементтерді аралас жалаандаы тізбектерді есептеу мен лшеулер нтижесі

Бекітілген

діс

Тжірибе нтижесі

Е

R1

R2

R3

I1

I2

I3

U1

U2

U3

Rэкв

P

тура

-

-

жанама

тура

-

-

жанама

 

Тізбектегі то пен кернеуді жанама діспен анытаанда Ом заын олданады:

.

Тізбекті эквивалентті кедергісі мына формуламен аныталады .

Тізбектегі уат I жне U туындысы ретінде аныталады, яни .

уат балансын тжірибелік тексеру нтижесі р тізбек шін кесте трінде крсетіледі (кесте 3.4), ондаы:

- уат;

- жктемемен ттынатын уат;

- уат балансын тексергендегі ателік.

Кесте 3.4 – уат балансын тжірибелік тексеру

 

 

EWB программасында жмыс барысы :

 

1) Берілген схемаа сйкес пиктограмма атарынан элементтерді тадап, бір-бірімен жалап, номиналдарын ойып шыу керек (зерт.жм. №1,2 ара). Виртуальды тжірибелер шін электр тізбектеріні схемалары 3.4, 3.5, 3.6 суреттерінде келтірілген.

 

Баылау сратары

 

1. Электр тізбегіні контуры, тйіні жне тармаы деп нені атайды?

2 Резисторлар аралас жаланан тізбекті эквиваленттік кедергісі неге те?

3. Резисторлар тізбектей жаланан тізбекті эквиваленттік кедергісі неге те?

4. Резисторлар параллель жаланан тізбекті эквиваленттік кедергісі неге те?

5. Резисторлар тізбектей жаланандаы уатты анытайтын формулаларды жаз.

6. Резисторлар параллель жаланандаы уатты анытайтын формулаларды жаз.

Зертханалы жмыс № 4

Кезекпе-кезек есептеу дісін тжірибелік тексеру

 

Жмысты масаты: кезекпе-кезек есептеу дісін зерттеу.

 

Жалпы мліметтер

 

Кезекпе-кезек есептеу дісі былай тжырымдалады: кез-келген тарматаы то рбір жеке схеманы ЭК шаыратын тотарды алгебралы осындысына те болады, бл принцип барлы сызыты электр тізбектеріне сйкес келеді.

Осы діспен тізбекті есептегенде келесі шарттар орындалады:

а) рбір ЭК серінен пайда болатын тотарды ойша алан схемаларды алып тастап отырып кезек-кезек есептейді;

б) тарматаы тотарды жеке-жеке алгебралы осу арылы табу.

Мысал ретінде 4.1(а) суретінде крсетілген схеманы арастырамыз

 

а) б) в)

Сурет 4.1 Кезекпе-кезек дісі бойынша тотарды есептеу схемалары

 

р ЭК пайда болатын тотарды есептеу шін схемалар рамыз (сур. 4.1-б,в). Тотарды есептеу шін тедеулер рамыз.

Е₁ ЭК тотары шін:

, , .

 

Е₃ ЭК тотары шін:

 

, , .

 

Сонда тарматаы дл тотар те болады:

I₁ = I₁¢ + I₁², I₂ = I₂¢ -I₂², I₃ = I₃¢ + I₃² .

 

Жмысты мазмны

 

1. Программаны жмыс терезесінде схемаларды жинау.

2. То пен кернеу шамаларын лшеу.

3. Есептеу жолымен то пен кернеу мндерін анытау.

4. Есептелген жне лшенген шамаларды салыстыру. Салыстыру негізінде орытынды жасау.