Бл нсау психология курсыны негізгі таырыптары бойынша жне
практикалы сабатарды ткізуге арналып растырылды.
Негізгі масат – студенттерді оу материалдарын ылыми білім ретінде олданып, біліктілік пен дадыны алыптастырып, оны за уаыт бойы естерінде стауа ммкіндік туызу.
Студенттерді семинарлы сабатарды орындау шін дістемелік нсауда мына рылымдара сйенеді,олар:
- Семинарлы саба таырыбы.
- Масаты.
- Негізгі сратар.
- Тапсырманы орындауа ажетті дебиеттер.
Жалпы масаты- зерттелетін таырыпты ашы талыылауды, иынды туан мселелер бойынша дауласуды же дискуссияа тсуді, текст бойынша жмыс істеуге йрену ажет.
дістемелік сыныс.
1. «Сыбайлас жеморлыпен крес» курсыны статусы бойынша зіндік жмыс шеберінде оытушымен сынылан дебиеттерді олдана отырып, тадалан таырыпты тере оу.
2. Тадалан таырып барлы пндер жйесінде маыздылыын анытау.
3. аралатын сратарды зектілігін, оларды теориялы жне трбиелік мнін, оам міріндегі ролін анытау.
4. Аталан курсты тиісті таырыптарын ои отырып, олданыстаы задармен танысу жне зерттеу. олданыстаы задарды згерістеріне , ресми абылданан жне жары крген нормативтік ыты актілерге кіл блу.
5. олданыстаы за бойынша автоматтандырылан базадан деректер алу, сондай-а норматвтік ыты актілерді жинаын пайдалану.
6. Тілі иын задар, терминдер жне ымдар бойынша оны ыну шін зады, аржылы, экономикалы сздіктерді пайдалану, сондай-а оытушыдан кеес алу ажет.
7. Аталан курсты оуа За газеттері мен журналындаы ылыми жариялымдар кмек береді.
8. Жмыс жоспарын жеке жасап, жмысты жазу кезінде пайдалану жне оу шін дебиеттер тізімін жмыса тіркеу.
9. Барлы тізбектелген жаттарды ажеттілігіне арай пайдалану, онда барлы статистикалы деректерді, жмыста олданылан бса хабарламаны крсету арылы диаграмма, графиктер, кекіндер, схема салу.
10. Жмыс текстін ылыми жмыстарды хаттастыру бойынша менеджмент сапа жйесіні талабына сйкес жасау.
СЖ сабатарында реферат бойынша сзт сйлеп, оны негізгі аидаларын орау.
р таырып оны негізгі сратарын ашанда жне негізгі зерттелетін ережелерін ораан жадайда 5 балла дейін бааланады.
СЖ-ді кнтізбелік – таырыпты жоспар
| № | Тапсырмаларды мазмны | Саат саны | Тапсыру мезгілі | Баылау трі |
| 1. | Лауазымды ылмыс ымы, субьектілері, функциялары. 1.«Лауазымды ылмыстар» пнінін ымы, масаты. 2.Субьектілері жне негізгі прин-циптері 3.Лауазым иесіні функциялары | пікірталас | ||
| 2. | Лауазымды ылмыстардаы ылмыс рамы, ылмыс трлері. 1.ылмыс рамы ымы 2.ылмысты обьектісі, обьективтік жаы, субьектісі, субьективтік жаы 3. Лауазымды ылмыстарды трлері | баяндама | ||
| 3. | йымдасан ылмыстар 1.йымдасан ылмыстар тсінігі белгілері, трлері 2.йымдасан ылмыстардаы ылмыс рамы 3.йымдасанды белгілері,топа блінуі | конспект | ||
| 4. | йымдасандыты алдын-алу 1.Мемлекеттік міндетті атаруа міткер тлалара ойылатын талаптар 2.аржы баылауы,туысандыа байланысты мн-жайлар 3.Игіліктер мен артышылытар жне ы бзушылыа жа-дай туызатын жадайлар. | реферат | ||
| Барлыы: |
Глоссарий
Параорлы - олданыстаы ылмысты ыта: ылмысты ш трін: пара алуды, пара беруді, параорлыа делдан болуды амтитын ым.
Есі дрысты - ылмысты ыта: психикасы сау адамны алыпты ахуалы.
Сот зыреті - істерді арау жніндегі сотты замен белгіленген кілеттілігі.
Заи акт -(латыннын "Actus" жат) -белгілі бір ыты ереже нтиже туындататы, заи ахуал жасайтын жне бкіл халыты мддесіне сай ндіріс тсілдерін алыптастыру, ныайту жне дамыту масатымен оамды арым -атынастарды жетілдіруге арналан ресми жазбаша жат.
Актив -азамата немесе заи тлаа тиесілі мліктік ыларды, мліктерді жиынтыы.
Сот орауы — Р-ы азаматыны конституциялы ы; Р- конституциясына сйкес рбір азаматты сот арылы з ыларымен бостандытарын орауа, жеке міріне ол ылмауына, зіні жне отбасыны пиясына болуына, абыройы мен ар-намысыны оралуына ы бар.
Алимент -лдекімді асырауа жмсалатын аржы.
Алкоголизм -(арабтын "ал -хлу - са нта") -спиртті ішімдіктерді лшемсіз ішіп, психикалы жне тни кеселге душар болу, аырында жеке басыны леуметтік тоырауына шырауы.
Амнистия - (гректін "amnestia" -"мыту, кешіру") - ылмыс жасаан адамды жазасын теуден толытай немесе ішінра босату, не лгі адама сот таайындаан жазаны, жеілірек жазаа ауыстыру.
Аннексия - баса мемлекетті немесе лысты жерін мемлекетті зорлыпен осып (басып) алуы, сондай-а бгде мемлекетті шекарасында лысты зорлыпен стап трды.
Апортейд - (африканы apartheid - "блектеніп мір сру") - нсілдік кемсітушілік пен сегригацияны шектен шыан пішімі.
Апотрид, бейазамет - (гректі apatris, apolis - "атамекенінен, отанынан айырылган ") - андай да бір мемлекетті азаматы саналмайтын адам.
Апелляция - (латынны - "жолдау", "шаын") — сот кімін шаымдау пішімдеріні бірі.
кімшілік ттындау - кімшілік ы бзушылыты жекелеген трлеріне кей реттерде олданылатын кімшілік жаза.
Тртіптік ттындау - ызмет тртібіні немесе оамды тртіпті бзылуына кінлі адама олданылатын тртіптік жауапкершілікті бір трі.
Млікті ттындау - ыта: мліктерді тізбелеу жне олара билік етуге тиым салу.
Аутопсия -(гректі - auto - "зі "+ opsis - "кру") - лімні себебін (яки, адамны неден лгенін) айындау шін мйтті сойып арау
Аффект - (латынын -"жан кйзелігі") - адамны атты да тере уайымдауымен і згеріп, апшып стандылыыны тмендеуімен сипатталатын шалтта шапша тегеуірімен рбитін ахуалы.
Багаж - тасымалдау шін транспорт йымыны жауапкершілігіне тапсыратын жолаушыны заттары.
Сот баллистикасы - ( "pallo" гректі "латырамын") - ататын арумен оны отарын олдануа атысты ылмыстарды тексеру барысында пайда болатын техникалы мселелерді зерттейтін кримминалистиканы бір атауы.
арашылы - отанды ылмысты ыта: мемлекеттік немесе оамды ксіпорындара мекемелерге йымдарга не жекелген адамдара шабуыл жасау масатында аруланан банда йымдастыру, ал мндай бандаларга атысу олар жасаан шабуылга атысумен бара -бар болып саналады.
Хабарсыз кету - траты тратын жерінде азаматты за уаыт бойы болмауын сот тртібімен айындау.
ылмысты рекеттсіздік - ылмысты ылыты бір трі. асаылы - жан -жануарларды орау туралы задар мен ережелерді бзып, а -с, балы аулау, сімдіктерді, тал - бталарды рсатсыз кесіп, жлып, блдіру.
Валюта - Мемлекеттін ашалы жйесіні негізінде жататын аша бірлігі.
Ведомство - Наты бір мемлекетте оамды мірдін белгілі саласын немесе аясын басаратын жне мемлекетті басару органдары жйесіне кіретін орталы мекеме.
Вердикт - (латынны vere dictum - "дрыс айтылан") треші ызылар аласыны алдына ойылан мселелер бойынша, сіресе сотталушыны кінлілігін анытау жнінде шыаран шешімі.
Версия -(Version "трін згерту") - тергеу мен сот ызметінде наты ылмысты істін длелдемелері мен баса да деректі материялдарына негізделген жне соан сас істерді тексеру тжірибесін ескере отырып рылан, істі дрыс шешу шін маызды оиалар мен деректерді осылысыны мні бары немесе жаы туралы тергеушіні, не сотты болжамы, сонымен атар оны туындауымен сипатын ммкіндігінше тсіндіруі.
Параорлы - олданыстаы ылмысты ыта: ылмысты ш трін: пара алуды, пара беруді, параорлыа делдан болуды амтитын ым.
Виктимология -(латынны Victrima - "рбанды" деген) -криминологияны бір тарауы ылмысты рекетті рбаны туралы ілім.
Кін-ыта: зіні ыа айшы мінез-лы мен оны зардабына, ы бзу былысыны субьектиетік жаына адамны психикалы трыдан арым-атынасы.
Есі дрысты - ылмысты ыта: психикасы сау адамны алыпты ахуалы.
ылмысты іс озау - ылмысты істі бастапы сатысы, мнда жасалан немесе зірленген ылмыстар туралы алынан мліметтерді арап шыып, прокурор, тергеуші, анытау органы, сот, судья ылмысты істі озау туралы немесе одан бас тарту т.б - жнінде шешім абылдайды.
Зиянды теу - зиян келтіруді нтижесінде пайда болатын мліктік залалды темі.
ылмыскерді стап беру - халыаралы ыта: жасаан ылмысы шін даланып жрген адамды ылмысты жауапкершілікке тарту шін немесе оан шыарылан кімді орындау шін бір мемлекетті оны баса мемлекетке стап беруі.
Бопсалаушылы - ылмысты ыта: елігінде млкі бар адама, немесе оны туыстарына зорлы крсету арылы сондай-а, оны немесе оны жаын туыстарын масаралайтын мліметтерді жария ету ауіпін тндіру арылы оан ысым жасап, ыспаа алу амалын олданып, млкін беруді талап ету.
Кепілдік - азаматты ыта: тен йымдарды арасындаы арым-атынаста ана олданылатын міндеттемелерді орындауды амтамасыз ету тсілдеріні бірі.
Геноцид — халыаралы ылмыс трлеріні бірі; нсілдік, лтты этникалы немесе діни белгілер бойынша трындарды длік тобын ырып - жою.
Мемлекеттік пия — аса маызды мемлекеттік мні бар, рі мемлекет тарапынан арнайы оралатын скери, экономиялы жне саяси сипаттагы мліметтер.
Тонау - ылмысты ыта: мемлекеттік, огамды жне жеке млікті адамны мірі мен денсаулыына атар тндірмей, зорлысыз немесе зорлыпен ашытап - ашы жымырып кету.
Азаматты - наты бір мемлекетке адамны саяси жне ыты жаынан телінуі.
Айыптау кімін орындау мерзімі - ылмысты замен белгіленген мерзімі ол тіп кеткеннен кейін айыптау кімі, егер ол бан дейін орындалмаан болса, енді орындалуы ммкін емес.
рекетке абілеттілік - іс рекеттермен ылар иеленуге жне зіне заи міндеттер алуа, сондай-а ы бзушылы рекет жасаганы шін жауапкершілік аралауа тланы абілеттілігі.
ашынды - ылмысты ыта: скери ызыметшіні скери ызыметтен жалтару блімшені немесе ызмет орны з бетімен тастап кету сонымен атар тап сондай пиылмен таайындау, орнын ауыстыру кезінде ызметке келуі, іс сапардан ебек демалысынан немесе емдеу орнынан оралуы.
ылмысты ылы — ылмысты замен оралатын оамды —арым атынастарды шырын бзан, адам мінез-лы нормаларынан ауытыан, леуметке арсы баытталан акт.
Диспаша - жалпы авария бойынша шыынды есептеп шыару дне оларды нына лшей отырып, оларды нешені, фрахтыны жне жкті арасында блу.
Масаралау -(латынны diffamare -"жария ету") -лдекімді масаралайтын мліметтерді жрттылыа жария ету.
Анытау -(ыта: тергеп -тексеру пішімдеріні бірі; іске атысушыларды ыларыны субьектісі, арауы жне ауымы жнінен аныталуды алдын —ала тергеуден айырмашылыы бар.
Длелдемелер — ылмысты жне азаматты іле: зада белгіленген тртіппен алыан жне істі материялдарында бекітілген ылмысты немесе азаматты істі дрыс шешімін табу шін маызы бар мнжайлар туралы наты деректер (мліметтер).
Жауаптау - ылмысты жне азаматты істе, наты іс шін елулі мні бар мн -жайлар туралы ауызша мліметтерді - алуа жне беркіндірге баытталан тергеу мен сот рекеті.
жергілікті зін -зі басару органына, лауазымды басшыа з ыылары мен зады мдделеріні бзыландыы жнінде ауызша не жазбаша трде арыздануы.
рбанды - заи жауаптылыа тартылатын іс-рекеттерді кесірінен тікелей немесе жаама трде материялды емес зиян шегіп, зардап тартатын азамат, не болмаса заи тлга.
Шатасу - азаматты ыта: лдебір адамны зі кіріскен мміле жнінде жанса ынандыын білдіру шін олданылатын аталым.
стау - ылмысты істе: амуа алу трінде блтартпау шарасын олдану туралы мселені шешу, сталан адамны ылмыса атыстылыын анытау масатында ылмыс жасады деп сезіктілген адама олданатын ыса мерзімді мжбрлеу шарасы.
амауда стау - ылмысты істе: блтартпау шараларыны бір трі. ылмысты іс бойынша алдын-ала тергеу жне сотты таылау кезеінде бостандыын еріксіз шектеуден трады.
амалушы - блтартпау шарасы ретінде амауда стау олданылан адам (детте, бір жылдан асамерзімге басбостандыынан айыру трінде жазалау замен кзделген ылмыстар жніндегі істер бойынша олданылады).
За - кен маынада аланда: бкіл норматиетік - ыты актілер, мемлекет белгілеген жалпыа міндетті ережелер.
Зады кіл - ыта: ркетке абілеті жо, ркетке абілеті шектеулі, немесе рекетке абілеті бола тра, тни жадайыны салдарынан зіні ыларын жне зіні міндеттерін жекелей жзеге асыра алмайтын адамдарды жеке басыны, мліктік ылары мен зады мдделерін, заны кшімен барлы мекемелерде, соны ішінде сот мекемесінде орауа атысатын азамат.
Істі сырттай арау — ылмысты істе: соттаушы адамны атысуынсыз сотты іс-арауы.
тініш - мекемеге немесе лауазымды басшыа жасалатын бір адамны ресми тініші.
Идентификация - (латынны identificare "састыру") -сотты дэлелдемелер алу масатында жалпы жне жеке нышандарыны жиынтыгын салыстыру тсілімен зерттеу арылы наты объектіні немесе тланы састыын айындайтын кременалистикадаы процесс.
Зорлау - ылмысты ыта: кш олдана, ауіп тндіре отырып, немесе жбірленушіні дрменіз жадайын пайдаланып, жынысты атынас жасауы.
Жазаы даралау жекелеу - жасалан ылмысты оама ауіптілік сипаты мен дрежесін, кінліні немесе жеке басын, сондай-а жауапкершілікті жеілдететін немесе ауырлататын тестік ретінде замен кзделген мн-жазайларды ескере отырып, за белгіленген шекте жазаны таайындау.
Сот инстанциясы - белгілі бір діретпен сотта іс тарауды сатылары.
Жазаны атару - жазаны олдану туралы сотты айыптау кіміні нсаларын іске асыру жніндегі мемлекетті кілетті органдарыны ызметі.
Кассациялы шаым - зады кшіне ебеген сотты кіміне немесе шешіміне жасалатын шаым.
ылмысты саралау - ылмысты ылы нышандарыны арнаулы зада кзделген ылмыс рамы нышандарына сйкестігін айындап, ылмысты - ыты трыдан баа беру.
Сараланан ылмыс — ылмысты Кодексті айрыша бліміні тиісті баптарында тікелей кзделген бір немесе бірнете нышандары бар ылмыс.
Конституция - наты бір елді оамды экономикалы басару жне мемлекеттік рылым пішімдеріні, жеке адамдарды ыты ахуалын, жоары жне жергілікті кіметпен басару органдарыны йымды тртібі мен зыретін, сот билігін жзеге асыруды, сайлау жйесін йымдастыруды айындаушы негізгі за.
Контрабанда - (contra - "арсы" + bando - "кімет німі " деген сзден шыан) экономикалы ызмет саласындаы ылмыс болып табылады.
Млікті кнфескелеу - ы бзанды шін олданылатын санкция ретінде мліктерді мемлекет меншігіне еріксіз, айтарымсыз алып ою.
рлы - млікті жасырын трде жымыру; оамды немесе жеке меншікке арсы жасалан ылмыстарды сапасына жатады.
Криминалистика - (латынны crimitalis - "ылмыса атысты" деген сзінен шыан бл термин) - сотты длелдемелерді жинатауды, тиянатауды, зерттеуді жне пайдалануды арнаулы тсілдеріні, дістері мен ралдарыны жйесін жасатайтын ылым.